Δικαίωμα διαμονής ατόμων που αναζητούν εργασία

Ως υπήκοος χώρας της ΕΕ, έχετε δικαίωμα να αναζητήσετε εργασία σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Αν εργαζόσασταν σε άλλη χώρα της ΕΕ και χάσατε τη δουλειά σας, ή αν είστε αυτοαπασχολούμενος και η επιχείρησή σας δεν πηγαίνει καλά, μπορείτε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να διατηρήσετε το δικαίωμά σας να ζείτε εκεί.

Επιλέξτε μία κατάσταση:

Κατά τους πρώτους 6 μήνες

Δήλωση παρουσίας

Ως άτομο που αναζητά εργασία, δεν χρειάζεται να ζητήσετε έκδοση κάρτας διαμονής κατά τους πρώτους 6 μήνες.

Ορισμένες όμως χώρες της ΕΕ ζητούν να δηλώσετε την παρουσία σας στις αρμόδιες αρχές μέσα σ' ένα εύλογο χρονικό διάστημα από την άφιξή σας: συνήθως στο δημαρχείο ή το τοπικό αστυνομικό τμήμα.

Εγγραφή στις υπηρεσίες απασχόλησης

Αν λαμβάνετε παροχές ανεργίας από τη χώρα σας, πρέπει να εγγραφείτε στην υπηρεσία απασχόλησης στη χώρα υποδοχής. Τόσο εσείς όσο και η οικογένειά σας εξακολουθείτε να καλύπτεστε από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας σας, π.χ. για τα έξοδα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Ακόμα και αν δεν λαμβάνετε παροχές ανεργίας από τη χώρα σας, μπορείτε πάλι να έχετε κάλυψη από το εθνικό σας σύστημα κοινωνικής ασφάλισης: ενημερωθείτε από την αρχή κοινωνικής ασφάλισης της χώρας σας.

Εφόσον καλύπτεστε από τον εθνικό ασφαλιστικό σας φορέα κατά τη διάρκεια της παραμονής σας στο εξωτερικό, οι διαδικασίες υγειονομικής περίθαλψης απλουστεύονται αν έχετε έγκυρη Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας Άνοιγμα εξωτερικού συνδέσμου (ΕΚΑΑ).

Παράδειγμα

Δεν χρειάζεται να καταχωρίσετε αμέσως την κατοικία σας

Η Μάρθα είναι Πορτογαλίδα και πήγε στην Ισπανία πριν από 4 μήνες με σκοπό να βρει δουλειά. Αυτή τη στιγμή μένει στο σπίτι φίλων της. Η ισπανική αστυνομία τής ζήτησε να δηλώσει τον τόπο διαμονής της στο δημαρχείο και να αποδείξει ότι διαθέτει επαρκείς πόρους για να συντηρείται κατά τη διάρκεια παραμονής της στην Ισπανία.

Η Μάρθα, ως άτομο που αναζητά εργασία, έχει δικαίωμα να παραμείνει στην Ισπανία για 6 τουλάχιστον μήνες χωρίς να υποχρεούται να δηλώσει τον τόπο διαμονής της. Η μόνη της υποχρέωση είναι να αποδείξει ότι όντως είναι άνεργη και ψάχνει συστηματικά για εργασία. Οι ισπανικές αρχές δεν μπορούν να την υποχρεώσουν να τους αποδείξει ότι διαθέτει επαρκείς πόρους για να συντηρήσει τον εαυτό της.

Εξακολουθείτε, μετά από τους 6 μήνες, να ψάχνετε για δουλειά;

Εκτίμηση του δικαιώματος παραμονής σας

Αν δεν βρήκατε δουλειά μέσα στους πρώτους 6 μήνες, οι εθνικές αρχές μπορούν να εκτιμήσουν κατά πόσο έχετε δικαίωμα να παραμείνετε στη χώρα. Για τον σκοπό αυτό, θα σας ζητήσουν να αποδείξετε ότι:

  • ψάχνετε συστηματικά για δουλειά και
  • έχετε βάσιμες ελπίδες να βρείτε.

Πάντα πρέπει να κρατάτε αντίγραφα των αιτήσεων απασχόλησης, των απαντήσεων από πιθανούς εργοδότες, των προσκλήσεων για συνεντεύξεις κ.ο.κ.

Δεν είστε υποχρεωμένοι να εγγραφείτε στις υπηρεσίες απασχόλησης στη νέα σας χώρα εκτός εάν λαμβάνετε παροχές ανεργίας από τη χώρα σας. Αν όμως εγγραφείτε, αυτό θα σας βοηθήσει να αποδείξετε ότι ψάχνετε συστηματικά για δουλειά.

Μπορεί να απελαθείτε ή να σας ζητηθεί να εγκαταλείψετε τη χώρα;

Η χώρα υποδοχής μπορεί να σας ζητήσει να εγκαταλείψετε τη χώρα αν δεν μπορείτε να αποδείξετε ότι έχετε βάσιμες ελπίδες να βρείτε δουλειά εκεί.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η χώρα υποδοχής μπορεί να σας απελάσει για λόγους δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας, αλλά μόνον εφόσον μπορεί να αποδείξει ότι αποτελείτε σοβαρή απειλή.

Η απόφαση απέλασης ή η εντολή εγκατάλειψης της χώρας πρέπει να σας επιδοθεί εγγράφως. Πρέπει να αναφέρει όλους τους λόγους στους οποίους βασίζεται και να ορίζει πώς και μέχρι πότε μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή για ακύρωσή της.

Ίση μεταχείριση

Ως άτομο που αναζητά εργασία, δικαιούστε ισότιμη μεταχείριση με τους υπηκόους της χώρας υποδοχής όσον αφορά τα εξής:

  • την πρόσβαση στην εργασία
  • τη στήριξη από υπηρεσίες απασχόλησης για να βρείτε δουλειά

Η χώρα υποδοχής ενδέχεται να περιμένει μέχρις ότου δημιουργήσετε πραγματική σχέση με την τοπική αγορά εργασίας για να σας χορηγήσει ορισμένα είδη οικονομικής ενίσχυσης που θα σας βοηθήσουν να βρείτε δουλειά, όπως χαμηλότοκα δάνεια που χορηγούνται σε ανέργους για να παρακολουθήσουν μαθήματα κατάρτισης. Το γεγονός ότι βρίσκεστε στη χώρα και αναζητάτε εργασία για ένα εύλογο χρονικό διάστημα μπορεί να μετρήσει ως πραγματική σχέση με την τοπική αγορά εργασίας.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της παραμονής σας για αναζήτηση εργασίας, δεν έχετε δικαίωμα σε κοινωνικές παροχές μη ανταποδοτικού χαρακτήρα.

Αν εργαζόσασταν σε άλλη χώρα της ΕΕ και χάσατε τη δουλειά σας, ή αν είστε αυτοαπασχολούμενος και η επιχείρησή σας δεν πηγαίνει καλά, μπορείτε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να διατηρήσετε το δικαίωμά σας να ζείτε εκεί.

Το πόσο μπορείτε να μείνετε εξαρτάται από το διάστημα κατά το οποίο εργαστήκατε στη νέα σας χώρα και το είδος σύμβασης που είχατε προτού χάσετε τη δουλειά σας.

Αν είστε προσωρινά ανίκανος/-η προς εργασία λόγω ασθένειας ή ατυχήματος, μπορείτε να παραμείνετε για όσο διάστημα αντιμετωπίζετε την κατάσταση που σας εμποδίζει να εργαστείτε.

Ίση μεταχείριση

Για όσο διάστημα παραμένετε στη χώρα υποδοχής αφότου χάσατε τη δουλειά σας, εξακολουθείτε να έχετε τα ίδια δικαιώματα με τους υπηκόους της χώρας αυτής, δηλαδή:

  • κοινωνικές παροχές (συμπεριλαμβανομένων των παροχών ανεργίας)
  • πρόσβαση στην απασχόληση
  • βοήθεια από τις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης.

Μπορεί να απελαθείτε ή να σας ζητηθεί να εγκαταλείψετε τη χώρα;

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η χώρα υποδοχής μπορεί να σας απελάσει για λόγους δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας, αλλά μόνον εφόσον μπορεί να αποδείξει ότι αποτελείτε σοβαρή απειλή. Η απόφαση απέλασης πρέπει να σας επιδοθεί εγγράφως, Πρέπει να αναφέρει όλους τους λόγους στους οποίους βασίζεται και να ορίζει πώς και μέχρι πότε μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή για ακύρωσή της.

Μάθετε αν έχετε δικαίωμα παραμονής ανάλογα με την κατάστασή σας:

Αν είχατε σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου ή σύμβαση ορισμένου χρόνου κάτω του 1 έτους και χάσατε τη δουλειά σας προτού συμπληρώσετε 1 έτος, έχετε δικαίωμα να παραμείνετε στη χώρα αυτή τουλάχιστον 6 επιπλέον μήνες, υπό την προϋπόθεση ότι ψάχνετε για δουλειά.

Η 6μηνη περίοδος αρχίζει να μετράει από τη στιγμή που έπαψε να ισχύει η σύμβασή σας.

Πρέπει να εγγραφείτε στη δημόσια υπηρεσία απασχόλησης ως ακουσίως άνεργος και να αρχίσετε να ψάχνετε για δουλειά.

Παράδειγμα

Μπορείτε να παραμείνετε στο εξωτερικό ακόμη κι αν χάσετε τη δουλειά σας

Η Σαμπρίνα είναι Γερμανίδα υπήκοος και πήγε στην Ελλάδα για να εργαστεί σε ένα μικρό ξενοδοχείο. Η σύμβασή της ήταν 9μηνη, αλλά ο εργοδότης της αποφάσισε να τη διακόψει μετά τους 4 πρώτους μήνες. Μετά την εγγραφή της ως ακουσίως άνεργη στις ελληνικές υπηρεσίες απασχόλησης, τής δόθηκε άδεια παραμονής για άλλους 6 μήνες, ενώ παράλληλα έψαχνε για νέα δουλειά.

Αν εργαζόσασταν στη χώρα υποδοχής για διάστημα μεγαλύτερο από 1 έτος και χάσατε τη δουλειά σας, έχετε το δικαίωμα να συνεχίσετε να ζείτε εκεί, υπό την προϋπόθεση ότι θα εγγραφείτε ως άτομο που αναζητά εργασία και θα εξακολουθείτε να πληροίτε τους όρους που απαιτούνται γι' αυτό.

Για να διατηρήσετε το δικαίωμα διαμονής στη χώρα υποδοχής, αν χάσατε τη δουλειά σας ή δεν είστε επαγγελματικά ενεργός (αυτοαπασχολούμενος), πρέπει να εγγραφείτε ως άτομο που αναζητά εργασία στην υπηρεσία απασχόλησης αυτής της χώρας.

Μπορείτε να παραμείνετε στη συγκεκριμένη χώρα όσο διάστημα είστε εγγεγραμμένος στον οργανισμό απασχόλησης ως άτομο που αναζητά εργασία και εφόσον εξακολουθείτε να πληροίτε τους όρους που απαιτούνται γι' αυτό.

Αν μείνατε άνεργος χωρίς τη θέλησή σας και ξεκινήσετε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης, έχετε το δικαίωμα να παραμείνετε στη νέα σας χώρα καθ' όλη τη διάρκεια της κατάρτισής σας.

Αν μείνατε άνεργος με τη θέλησή σας, έχετε το δικαίωμα να παραμείνετε στη νέα σας χώρα καθ' όλη τη διάρκεια της κατάρτισής σας μόνον εφόσον η κατάρτιση αυτή σχετίζεται με την προηγούμενή σας απασχόληση.

Αν δεν σχετίζεται, μπορείτε να παραμείνετε στη νέα σας χώρα με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους φοιτητές.

Μάθετε περισσότερα για τα δικαιώματα και τους όρους που ισχύουν για τους φοιτητές.

Για να διατηρήσετε το δικαίωμα παραμονής στη νέα σας χώρα καθ' όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής σας κατάρτισης, θα πρέπει να εγγραφείτε ως άτομο που αναζητά εργασία στις αρμόδιες αρχές αυτής της χώρας. Το ίδιο ισχύει αν μείνατε άνεργος με τη θέλησή σας.

Νομοθεσία της ΕΕ

Χρειάζεστε βοήθεια από τις υπηρεσίες υποστήριξης;

Επικοινωνήστε με ειδικευμένες υπηρεσίες παροχής βοήθειας

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τον μηχανισμός εντοπισμού υπηρεσιών υποστήριξης για να βρείτε την κατάλληλη βοήθεια για εσάς.

Τελευταίος έλεγχος: 04/12/2023
Διαβιβάστε αυτή τη σελίδα