Osoby poszukujące pracy – prawo pobytu

Jako obywatel UE masz prawo wyjechać do innego kraju UE i szukać tam pracy.

Jeśli pracowałeś w innym kraju UE i straciłeś pracę lub jeżeli jesteś samozatrudniony i nie masz zleceń, na pewnych warunkach możesz utrzymać prawo pobytu w tym kraju.

Wybierz sytuację:

Pierwsze sześć miesięcy

Zgłoszenie pobytu

Jako osoba poszukująca pracy nie musisz się rejestrować jako rezydent przez pierwszych sześć miesięcy.

Niemniej jednak niektóre kraje UE wymagają zgłoszenia pobytu właściwym władzom w rozsądnym terminie od chwili przyjazdu. Często jest to urząd miasta lub lokalny posterunek policji.

Rejestracja w urzędzie pracy

Jeśli otrzymujesz zasiłek dla bezrobotnych od kraju pochodzenia, będziesz musiał zarejestrować się w urzędzie pracy w kraju, w którym przebywasz. Wraz ze swoją rodziną wciąż będziesz objęty systemem zabezpieczenia społecznego w Twoim kraju pochodzenia, np. w zakresie kosztów opieki zdrowotnej.

Nawet jeżeli nie dostajesz zasiłku w kraju pochodzenia, wciąż możesz być objęty jego systemem zabezpieczenia społecznego – dowiedz się w odpowiednim urzędzie krajowym ds. zabezpieczenia społecznego.

Jeśli podczas pobytu za granicą nadal jesteś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym swojego kraju pochodzenia, posiadanie ważnej europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego Otwórz link do strony zewnętrznej (EKUZ) może znacznie ułatwić formalności administracyjne.

Prawdziwa historia

Nie musisz od razu rejestrować swojego pobytu.

Marta jest Portugalką i przeprowadziła się do Hiszpanii cztery miesiące temu, aby poszukać tam pracy. Na razie mieszka u znajomej. Hiszpańska policja wezwała ją do zarejestrowania pobytu w urzędzie miasta oraz do udowodnienia, że posiada środki umożliwiające jej utrzymanie się w Hiszpanii.

Jako osoba poszukująca pracy Marta ma prawo do pobytu w Hiszpanii przez co najmniej sześć miesięcy bez obowiązku rejestrowania tego pobytu. Musi tylko być w stanie udowodnić, że aktywnie szuka pracy. Władze Hiszpanii nie mogą wymagać od niej udowodnienia, że posiada wystarczające środki finansowe, aby się utrzymać.

Po pół roku wciąż szukasz pracy

Ocena Twojego prawa pobytu

Jeśli nie znalazłeś pracy po pierwszych sześciu miesiącach pobytu w danym kraju, jego władze mogą dokonać oceny Twojego prawa do dłuższego pobytu. W tym celu będą wymagały przedstawienia dowodów na to, że:

  • aktywnie poszukujesz pracy oraz
  • masz rzeczywiste szanse na jej znalezienie.

Zawsze zachowuj kopie podań o pracę, odpowiedzi od potencjalnych pracodawców, zaproszeń na rozmowy kwalifikacyjne itd.

Nie musisz rejestrować się w urzędzie pracy w nowym kraju, dopóki otrzymujesz zasiłek dla bezrobotnych od kraju pochodzenia. Jednak jeżeli się zarejestrujesz, pomoże Ci to udowodnić, że szukasz pracy.

Czy możesz zostać wezwany do opuszczenia kraju lub wydalony?

Władze kraju, w którym przebywasz, mogą wezwać Cię do opuszczenia kraju, jeżeli nie jesteś w stanie dowieść, że masz realne szanse na znalezienie w nim pracy.

W wyjątkowych sytuacjach władze kraju przyjmującego, mają prawo wydalić niektóre osoby ze względów porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego, ale wyłącznie w przypadku, gdy potrafią wykazać, że osoby te stanowią poważne zagrożenie.

Decyzja o wydaleniu lub wezwanie do opuszczenia kraju muszą zostać Ci przekazane na piśmie. Muszą w nich zostać określone przyczyny oraz wskazany sposób i termin odwołania się.

Równe traktowanie

Jako poszukujący pracy masz prawo być traktowany w taki sam sposób, jak obywatele kraju, w którym przebywasz. Szczególnie jeżeli chodzi o:

  • dostęp do pracy
  • pomoc urzędu pracy w znalezieniu zatrudnienia.

Władze kraju, w którym szukasz pracy, mogą poczekać, aż rzeczywiście zwiążesz się z miejscowym rynkiem pracy, zanim udostępnią Ci niektóre rodzaje wsparcia finansowego ułatwiającego znalezienie pracy, takie jak niskooprocentowane pożyczki dla osób bezrobotnych na odbycie szkoleń. Za rzeczywisty związek z rynkiem pracy w danym kraju może zostać uznany odpowiednio długi czas pobytu i poszukiwania pracy.

Niemniej jednak podczas pobytu w nowym kraju jako osoba szukająca pracy nie masz prawa do nieskładkowych świadczeń socjalnych.

Jeśli pracowałeś w innym kraju UE i straciłeś pracę lub jeżeli jesteś samozatrudniony i nie masz zleceń, na pewnych warunkach możesz utrzymać prawo pobytu w tym kraju.

To, jak długo będziesz mógł w tym kraju pozostać, będzie zależało od tego, jak długo tam pracowałeś oraz jaką miałeś umowę o pracę, zanim ją straciłeś.

Jeśli jesteś tymczasowo niezdolny do pracy w wyniku choroby lub wypadku, możesz pozostać w tym kraju tak długo, jak długo Twoja niezdolność do pracy uniemożliwia Ci jej podjęcie.

Równe traktowanie

W czasie, kiedy zachowujesz prawo pobytu w nowym kraju po utracie w nim pracy, powinieneś mieć takie same prawa, jakie przysługują obywatelom tego kraju. Prawa te dotyczą m.in.:

  • świadczeń socjalnych (w tym zasiłku dla bezrobotnych)
  • dostępu do rynku pracy
  • wsparcia ze strony publicznych służb zatrudnienia.

Czy możesz zostać wezwany do opuszczenia kraju lub wydalony?

W wyjątkowych sytuacjach władze kraju przyjmującego mają prawo wydalić niektóre osoby ze względów porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego, ale wyłącznie w przypadku, gdy potrafią wykazać, że osoby te stanowią poważne zagrożenie. Decyzja o wydaleniu musi Ci zostać przekazana na piśmie. Muszą w nich zostać określone przyczyny oraz wskazany sposób i termin odwołania się.

Zobacz, jakie prawa Ci przysługują w zależności od sytuacji:

Jeśli miałeś stałą umowę o pracę lub umowę o pracę na okres poniżej roku i straciłeś pracę przed upływem jednego roku, masz prawo pozostać w kraju przyjmującym przez co najmniej kolejnych sześć miesięcy, pod warunkiem że szukasz pracy.

Sześciomiesięczny okres rozpoczyna się z dniem zakończenia Twojej umowy o pracę.

Musisz zarejestrować się w urzędzie pracy jako bezrobotny nie z własnej winy i szukać pracy.

Prawdziwa historia

Możesz pozostać za granicą, nawet jeśli straciłeś pracę.

Sabrina jest Niemką, która przeprowadziła się do Grecji, aby pracować w małym hotelu. Miała umowę na 9 miesięcy, ale jej pracodawca zdecydował się ją rozwiązać po pierwszych czterech miesiącach. Zarejestrowawszy się jako bezrobotna nie z własnej winy w greckim urzędzie pracy, Sabrina mogła pozostać w tym kraju przez kolejnych sześć miesięcy, które poświęciła na poszukiwanie nowego zatrudnienia.

Jeśli w kraju przyjmującym stracisz pracę po przepracowaniu ponad roku, masz prawo dalej w nim mieszkać, pod warunkiem że jesteś zarejestrowany jako osoba szukająca pracy i w dalszym ciągu spełniasz wymagane warunki, na podstawie których można Cię uznać za poszukującego pracy.

Aby utrzymać prawo pobytu w kraju przyjmującym po utracie pracy lub w okresie, gdy nie jesteś aktywny zawodowo (w przypadku osób samozatrudnionych), musisz zarejestrować się jako osoba poszukująca pracy w urzędzie pracy w tym kraju.

Możesz w nim pozostać tak długo, jak długo będziesz zarejestrowany w urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy i będziesz spełniał warunki stawiane osobom poszukującym pracy.

Jeśli jesteś bezrobotny nie z własnej winy i rozpoczynasz szkolenie zawodowe, masz prawo do pobytu w nowym kraju przez cały okres szkolenia.

Jeśli jesteś bezrobotny z własnej woli, masz prawo pozostać w kraju przyjmującym przez cały okres trwania szkolenia, ale tylko jeżeli jest ono związane z Twoją poprzednią pracą.

Jeśli nie jest, możesz pozostać w nowym kraju na takich samych warunkach jak studenci.

Sprawdź, jakie są prawa i obowiązki związane z pobytem studenckim.

Aby utrzymać prawo pobytu w nowym kraju przez cały okres szkolenia zawodowego, musisz zarejestrować się jako osoba poszukująca pracy w urzędzie pracy w kraju przyjmującym. Warunek ten obowiązuje również, gdy jesteś bezrobotny z własnej woli.

Prawo UE

Potrzebujesz pomocy lub porady?

Skontaktuj się z serwisami ds. pomocy

Możesz również skorzystać z wyszukiwarka działu pomocy, aby znaleźć odpowiedź na swoje pytanie.

Ostatnio sprawdzono: 04/12/2023
Udostępnij tę stronę