Normy w Europie

Czym są normy?

Normy to stosowane dobrowolnie wytyczne, które określają specyfikacje techniczne poszczególnych produktów, usług i procesów biznesowych, zwiększając ich bezpieczeństwo, niezawodność i łatwość w użyciu. Normy obejmują prawie wszystko, od kasków ochronnych i ładowarek do telefonu po wymogi dostępności w transporcie publicznym.

Stosowanie norm jest dobrowolne, ale może przynosić istotne korzyści, np. zwiększone bezpieczeństwo i lepszą jakość, większe zaufanie konsumentów i dostęp do nowych możliwości rynkowych.

Czym są normy zharmonizowane?

Normy zharmonizowane to specjalna kategoria norm europejskich. Opracowują je europejskie organizacje normalizacyjne w odpowiedzi na wniosek Komisji Europejskiej.

Wymogi techniczne ustanowione w przepisach UE są zawsze obowiązkowe, natomiast stosowanie norm zharmonizowanych jest zazwyczaj dobrowolne. Producenci i usługodawcy, którzy je stosują, mogą w ten sposób pokazać, że ich produkty lub usługi są zgodne z prawem UE. Alternatywą jest korzystanie z innych rozwiązań technicznych, pod warunkiem że zapewniają one ten sam poziom zgodności.

Jak opracowuje się normy?

Normy są opracowywane przez prywatne organizacje normalizacyjne. Organizacje te skupiają przedsiębiorstwa, ekspertów, konsumentów i inne zainteresowane podmioty, które dostrzegają potrzebę ustanowienia wspólnych zasad w celu usprawnienia produktów, usług i procesów.

Na poziomie europejskim za tworzenie norm odpowiadają trzy europejskie organizacje normalizacyjne(ESO):

• Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN )
• Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki (Cenelec )
• Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI ).

Na szczeblu krajowym procesem normalizacji zarządzają krajowe jednostki normalizacyjne, które:

• przyjmują i publikują normy krajowe
• wprowadzają wszystkie normy europejskie jako identyczne normy krajowe
• oraz wycofują wszelkie normy krajowe, które są sprzeczne z normami europejskimi.

Zarówno europejskie organizacje normalizacyjne, jak i krajowe organizacje normalizacyjne są zobowiązane do publikowania swoich programów prac i zgłaszania ich Komisji Europejskiej i zainteresowanym podmiotom. Programy te pozwalają dowiedzieć się na wczesnym etapie, jakie normy są opracowywane lub zmieniane, co ułatwia przewidywanie zmian i planowanie zapewnienia zgodności.

Każdy może uczestniczyć w procesie normalizacji, jeżeli dołączy do komitetu technicznego lub grupy roboczej, powołanych przez krajową jednostkę normalizacyjną. W ten sposób może podzielić się wiedzą ekspercką i mieć wpływ na opracowywanie norm w swoim sektorze.

Jak znaleźć konkretną normę?

Do wyszukania normy europejskiej można użyć jednej z wyszukiwarek dostępnych na portalach europejskich organizacji normalizacyjnych:

• Cenelec – normy elektrotechniczne
• ETSI – normy telekomunikacyjne
• CEN en – normy w pozostałych sektorach.

Również każda z krajowych jednostek normalizacyjnych ma własną wyszukiwarkę. Wykaz krajowych jednostek normalizacyjnych i ich programy prac można znaleźć tutaj.

Zobacz też:

• Europejskie Stowarzyszenie ds. Koordynacji Przedstawicielstwa Konsumentów w Normalizacji (ANEC)
• Europejska Obywatelska Organizacja Normalizacyjna ds. Środowiska (ECOS)
• Stowarzyszenie Small Business Standards en