Veelgestelde vragen - Sociale zekerheid in het buitenland

Als u naar een ander EU-land wordt gedetacheerd, blijft u maximaal 2 jaar gedekt door het socialezekerheidsstelsel van uw thuisland.

Voor vertrek moet uw werkgever een A1-formulier voor u aanvragen, om aan te tonen dat u onder het Franse stelsel valt.

Dankzij deze regeling kunt u kortere periodes in het buitenland werken zonder dat uw sociale zekerheid voortdurend verandert.

JA — Als u tijdelijk in een ander EU-land wilt gaan werken, kunt u zichzelf het beste naar het buitenland detacheren. Zo kunt u in het buitenland werken en maximaal 2 jaar lang gedekt blijven door het socialezekerheidsstelsel van het land waar u normaal gesproken werkt.

Voor vertrek moet uw werkgever een A1-formulier voor u aanvragen, om aan te tonen dat u onder het stelsel van uw thuisland valt.

In bepaalde gevallen kan de periode van 2 jaar ook nog verlengd worden.

Er zijn 2 mogelijkheden:

Als de andere ouder van de kinderen werkt in uw thuisland, moet hij of zij een zorgverzekering afsluiten voor de gezinsleden die daar wonen.

Als de andere ouder van de kinderen niet werkt of in hetzelfde land als u werkt, moet u de zorgverzekering voor uw gezin afsluiten in het land waar u werkt. U moet dan een S1-formulier (het vroegere E106-formulier ) aanvragen bij de zorgverzekeraar in het land waar u werkt. Dat dient u vervolgens in bij de zorgverzekeraar in uw thuisland.

In principe bent u verzekerd in het land waar u werkt. Dat land zal dus verantwoordelijk zijn voor uw sociale zekerheid. U kunt niet onder het socialezekerheidsstelsel van verschillende landen tegelijk vallen. Daarom heeft u daar geen recht meer op in uw thuisland. Het land waar u gaat werken wordt normaal gesproken verantwoordelijk voor uw uitkeringen. Maar u verliest de rechten die u in uw thuisland heeft opgebouwd, bijvoorbeeld uw pensioenrechten, niet.

Als grenswerker bent u normaal gesproken verzekerd in het land waar u werkt en dus heeft u daar recht op gezondheidszorg. Als u zich wilt inschrijven in het stelsel in uw woonland, moet u een S1-formulier (het vroegere E106-formulier ) aanvragen bij de zorgverzekeraar in het land waar u werkt.

Met dit formulier hebben u en uw gezin recht op gezondheidszorg in uw woonland. U heeft dan twee verzekeringskaarten: een voor elk land. U heeft dan recht op gezondheidszorg in uw woonland op dezelfde voorwaarden als wanneer u daar verzekerd zou zijn.

JA — Als u in België, Bulgarije, Cyprus, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Letland, Luxemburg, Malta, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije of Tsjechië woont.

NEE — Als u in Denemarken, Estland, Finland, Hongarije, Ierland, Italië, Litouwen, Nederland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk of in Zweden woont. Uw gezinsleden kunnen geen twee verzekeringskaarten hebben. Zij kunnen alleen behandeld worden in het land waar u woont als:

• behandeling medisch noodzakelijk blijkt tijdens hun verblijf in dat land, rekening houdend met de aard van de behandeling en de verwachte duur van hun verblijf in het land

of als

• de betrokken landen een overeenkomst hebben gesloten

of als

• er vooraf toestemming is verleend via een S2-formulier (het voormalige E112-formulier ) dat is afgegeven door de zorgverzekeraar in uw woonland.

U moet zich eerst inschrijven bij een zorgverzekeraar in het land waar u werkt en dan een S1-formulier (het vroegere E106-formulier ) aanvragen bij de zorgverzekeraar in het land waar u werkt. Met dit formulier hebben u en uw gezin recht op gezondheidszorg in uw woonland. U heeft dan twee verzekeringskaarten: een voor elk land.

Als u in uw laatste baan grenswerker was:

• kunt u een langdurig zorgtraject in het land waar u voorheen werkte, voortzetten. Deze mogelijkheid bestaat ook voor uw gezinsleden als hun behandeling begon in België, Bulgarije, Cyprus, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Letland, Luxemburg, Malta, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije of Tsjechië (en vanaf 1 mei 2014 ook als hun behandeling begon in Estland, Hongarije, Italië, Litouwen, Nederland of Spanje).
• Als u in de laatste vijf jaar voor uw pensionering ten minste 2 jaar als grenswerker heeft gewerkt, heeft u recht op gezondheidszorg in zowel uw woonland als uw voormalige werkland. Dit geldt in principe ook voor uw gezinsleden, maar alleen als uw woonland en uw voormalige werkland beide deel uitmaken van de volgende groep: België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Oostenrijk, Portugal en Spanje.

Als u een zorgpas van zowel uw woonland als uw voormalige werkland wilt, moet u zich in uw voormalige werkland inschrijven met een S3-formulier.

Als u geen pensioen van uw woonland ontvangt, moet u een S1-formulier aanvragen bij de autoriteiten van het land dat uw pensioen betaalt (in het geval van verschillende landen, de autoriteiten van het land waar u het langste gewerkt heeft). Met het S1-formulier kunt u zich inschrijven bij een zorgverzekeraar in uw woonland. U heeft ook recht op gezondheidszorg in het land dat uw pensioen betaalt als dat land deel uitmaakt van de volgende groep: België, Bulgarije, Cyprus, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Slovenië, Spanje, Tsjechië en Zweden.

Voor grenswerkers is het woonland altijd verantwoordelijk voor werkloosheidsuitkeringen. U bent verzekerd in het land dat uw uitkeringen betaalt.

Volgens de nieuwe EU-regels voor sociale zekerheid kunt u onder de wetgeving van een ander land komen te vallen. De oude regels blijven nog maximaal 10 jaar gelden zolang uw situatie niet verandert. Maar desgewenst mag u vragen om volgens de nieuwe regels behandeld te worden.

Als u uw baan verliest, moet u een werkloosheidsuitkering aanvragen in het land waar u woont.

Of u daar recht op heeft en hoe hoog uw uitkering zal zijn, wordt berekend op grond van de regels van uw woonland, waarbij rekening wordt gehouden met de periodes dat u in het buitenland heeft gewerkt.

Om aan te tonen hoe lang u in het buitenland gewerkt heeft, kunt u een U1-formulier aanvragen bij de nationale dienst voor werkgelegenheid in uw werkland en het indienen in uw woonland.

Als u werk zoekt in het land waar u werkloos geraakt bent, kunt u zich inschrijven bij het arbeidsbureau in het land waar u gewerkt heeft, maar dan moet u wel aan alle procedures en verplichtingen voldoen in beide landen. Uw uitkering wordt altijd betaald door uw woonland en de verplichtingen en sollicitatieplicht daar hebben voorrang. Een andere mogelijkheid is uw uitkering tijdelijk te laten uitbetalen in het land waar u voorheen werkte, als u denkt dat u daar meer kans heeft om een baan te vinden.

De definitie van een grenswerker (of grensarbeider) is afhankelijk van de vraag of het sociale zekerheid of belastingen betreft. Het kan zijn dat u voor de sociale zekerheid als grenswerker wordt beschouwd, maar voor de belastingen niet.

Voor de sociale zekerheid bent u een grenswerker als u in een land werkt en in een ander land woont en dagelijks of minimaal eens per week naar uw woonland terugkeert.

Voor de belastingen is dit afhankelijk van de voorwaarden in de belastingovereenkomst tussen uw woon- en uw werkland.

De meeste belastingovereenkomsten hebben geen speciale bepalingen voor specifieke groepen werknemers, maar soms is er wel een speciale categorie "grenswerkers": een persoon die in een grensgebied woont en werkt (bijv. binnen 10, 20, of 30 km van de grens).

Als u wilt weten welke belastingen u moet betalen in welk land, kunt u contact opnemen met het Europese grenspartnerschap voor werkgelegenheid in uw regio.