Pensioen/AOW in het buitenland
Ouderdomspensioenen
Een pensioen aanvragen
Hebt u in verschillende EU-landen gewerkt, dan kan het zijn dat u in elk van die landen pensioenrechten hebt opgebouwd.
U kunt uw pensioen aanvragen bij de pensioeninstantie in het land waar u woont of waar u het laatst gewerkt hebt. Als u nooit gewerkt hebt in het land waar u woont, zal uw gastland uw aanvraag doorsturen naar het land waar u het laatst gewerkt hebt.
Dat land is verantwoordelijk voor de verwerking van uw aanvraag en het samenbrengen van de informatie over uw opgebouwde rechten in alle landen waar u gewerkt hebt.
In sommige landen stuurt de pensioeninstantie u een aanvraagformulier voordat u de pensioenleeftijd van dat land bereikt. Ontvangt u het niet, neem dan contact op met de pensioeninstantie om te vragen of zij het u automatisch sturen.
Waarschuwing
U moet ten minste 6 maanden voordat u met pensioen gaat om informatie vragen, omdat aan een pensioen uit verschillende landen vaak een lange procedure voorafgaat.
Benodigde documenten
Deze variëren van land tot land. Meestal moet u uw bankgegevens doorgeven en uw identiteit aantonen.
De pensioeninstantie die uw aanvraag behandelt, kan u meer gedetailleerde informatie geven.
Verschillen in pensioengerechtigde leeftijden
In sommige EU-landen ontvangt u uw pensioen pas vanaf een hogere leeftijd dan in andere landen.
U kunt pas een pensioen ontvangen van het land waar u woont (of waar u het laatst gewerkt hebt) als u de daar geldende wettelijke pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt. Als u ook in andere landen pensioenrechten hebt opgebouwd, ontvangt u dat deel van uw pensioen pas als u de pensioengerechtigde leeftijd van die andere landen bereikt hebt.
Het is dus van belang om vooraf na te gaan, en wel in alle landen waar u hebt gewerkt, hoe uw situatie wijzigt als u iets doet waardoor de datum verandert waarop u uw pensioenuitkering gaat ontvangen.
Als u één pensioen eerder ontvangt dan het andere, kan dit van invloed zijn op de bedragen die u ontvangt.
U kunt meer advies krijgen bij de bevoegde instantie van het land waar u woont en/of in de landen waar u hebt gewerkt.
Lees meer over de pensioenleeftijd en de pensioenstelsels in de verschillende EU-landen:
Kies een land
Voorbeeld
Let op de verschillende (hogere!) pensioengerechtigde leeftijden in andere landen
Caroline uit Frankrijk heeft 15 jaar in Denemarken gewerkt, waarna ze aan het einde van haar loopbaan weer naar Frankrijk teruggegaan is. Toen ze 62 werd, vroeg ze haar pensioen aan, zoals gebruikelijk is in Frankrijk, maar ze kreeg slechts een zeer laag pensioen.
Op haar 62e heeft Caroline alleen recht op het Franse gedeelte van haar pensioen. Ze ontvangt het Deense gedeelte wanneer ze 67 wordt, de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd in Denemarken.
Hoe lang moet u gewerkt hebben?
In sommige EU-landen moet u een bepaalde minimumperiode gewerkt hebben voordat u recht hebt op een pensioen.
Wanneer de pensioeninstantie nagaat of u recht hebt op een pensioen, moet zij in dat geval rekening houden met de periodes die u in een ander EU-land gewerkt hebt, alsof u die jaren gewoon in dat land gewerkt zou hebben (het “beginsel van de samentelling van tijdvakken”).
Gebeurt dat niet, dan kunt u contact opnemen met onze helpdesk.
Voorbeeld
Tom heeft 4 jaar in Duitsland en 32 jaar in Portugal gewerkt.
In Duitsland moet u ten minste 5 jaar hebben gewerkt om recht te hebben op een ouderdomspensioen. Tom zou normaal gesproken niet in aanmerking komen voor pensioen in Duitsland, aangezien hij er slechts 4 jaar heeft gewerkt.
Maar de Duitse pensioeninstantie heeft terecht rekening gehouden met de jaren die Tom in Portugal heeft gewerkt. Daardoor heeft hij over die 4 jaar wel recht op een Duits pensioen.
Periodes van minder dan één jaar
Als u minder dan een jaar in één land verzekerd bent geweest, kan een speciale regel van toepassing zijn, omdat bepaalde EU-landen geen pensioen toekennen voor korte periodes. De maanden waarin u verzekerd was of woonde in het land waar u korte tijd gewerkt hebt, gaan niet verloren, maar worden meegeteld bij de berekening van uw pensioen door de landen waar u langer gewerkt hebt.
Is er een probleem met de berekening van een pensioen voor gewerkte periodes van minder dan een jaar, neem dan contact op met onze helpdesk.
Berekening van uw pensioen
De pensioeninstanties in alle EU-landen waar u gewerkt hebt, kijken naar uw pensioenopbouw in die landen, en hoe lang u in elk land gewerkt hebt.
Het EU-equivalente tarief
Elke pensioeninstantie berekent het deel van het pensioen dat het moet betalen op grond van de gewerkte periodes in alle EU-landen.
Dat gebeurt door de gewerkte periodes in alle EU-landen bij elkaar op te tellen en te berekenen hoeveel pensioen u zou krijgen als u al die tijd in dat land gewerkt zou hebben. Dit noemen we het theoretische bedrag.
Dit bedrag wordt aangepast op grond van de periode die u daadwerkelijk in dat land gewerkt hebt. Dit noemen we het proratapensioen.
Het nationale pensioen
Als u ongeacht gewerkte periodes in andere landen voldoet aan de voorwaarden voor een pensioen, zal de pensioeninstantie ook het nationale pensioen berekenen. Dit noemen we het onafhankelijke pensioen.
Resultaat
De nationale autoriteit vergelijkt vervolgens het proratapensioen en het onafhankelijke pensioen. U ontvangt uit dat EU-land dan het pensioenbedrag dat van die twee het hoogste uitvalt.
De beslissing over uw aanvraag zal worden toegelicht in een speciaal document, het P1-formulier, dat u wordt toegestuurd.
Voorbeeld
Rosa heeft 20 jaar in Frankrijk en 10 jaar in Spanje gewerkt.
In beide landen moet iemand minstens 15 jaar gewerkt hebben om er recht te hebben op een pensioen. Beide landen berekenen Rosa’s pensioen:
De Franse pensioeninstantie maakt een aantal berekeningen.
- Ze berekent Rosa’s nationale pensioen voor de 20 jaar dat ze in Frankrijk gewerkt heeft, bijvoorbeeld 800 euro.
- Ze berekent ook het theoretische bedrag dat Rosa zou ontvangen als ze haar hele loopbaan van 30 jaar in Frankrijk zou hebben gewerkt, bijvoorbeeld 1500 euro. Dan berekent ze het proratapensioen, dat is het deel van het theoretische bedrag dat betaald zou worden voor de jaren dat Rosa in Frankrijk heeft gewerkt: 1500 × 20 jaar in Frankrijk/30 jaar in totaal = 1000 euro.
Rosa heeft recht op het hoogste bedrag, dus 1000 euro per maand.
De Spaanse pensioeninstantie berekent het nationale pensioen niet, omdat Rosa korter dan de minimumperiode in Spanje heeft gewerkt. Ze berekent wel het theoretische bedrag dat Rosa zou ontvangen als ze haar hele loopbaan van 30 jaar in Spanje zou hebben gewerkt, bijvoorbeeld 1200 euro.
Dan berekent ze het proratapensioen: dat is het deel van het theoretische bedrag dat betaald zou worden voor de jaren dat Rosa in Spanje heeft gewerkt: 1200 × 10 jaar in Spanje/30 jaar in totaal = 400 euro.
Rosa ontvangt in totaal een pensioen van 1400 euro.
Belasting op pensioenen van de overheid
De regels voor belastingheffing op pensioenen van de overheid uit het buitenland verschillen van land tot land. Zo kunnen de autoriteiten van één land belasting heffen op buitenlandse pensioenen van ingezetenen, maar kunnen ze ook belastingkredieten verlenen voor belasting die al in het buitenland is betaald. Als u een pensioen uit meer dan één EU-land ontvangt, moet u voor het pensioen van elk EU-land nagaan welke regels van toepassing zijn. U moet nagaan wat de regels in elk van de betrokken landen zijn.
De betaling van uw pensioen
Elk land dat u een pensioen toekent, stort dat normaal gesproken op een bankrekening in het land waar u woont — als u tenminste in de EU woont.
Woont u niet in de EU, dan kan het zijn dat u in elk EU-land waar u recht op een pensioen hebt een bankrekening moet openen.
Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en nabestaandenpensioenen
De bovenstaande regels zijn ook van toepassing bij de berekening van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en nabestaandenpensioenen. Let op:
- Als u een arbeidsongeschiktheidsuitkering aanvraagt, kan het zijn dat elk land waar u gewerkt hebt u apart wil keuren, wat mogelijk tot verschillende uitkomsten leidt. In het ene land kunt u als zwaar invalide beschouwd worden, terwijl u in een ander helemaal niet arbeidsongeschikt bevonden wordt.
- Sommige EU-landen verstrekken geen nabestaandenpensioenen. Als uw partner in het buitenland gaat werken en u hebt er altijd rekening mee gehouden dat u een nabestaandenpensioen zou krijgen, ga dan na of er in dat land zo’n pensioen bestaat.