Vermogensstelsels van internationale paren

De EU-regels voor het vermogensstelsel maken het makkelijker voor internationale paren die een huwelijk of geregistreerd partnerschap hebben gesloten, om hun bezittingen te beheren en bij scheiding of overlijden van een van de partners te verdelen.

"Internationale paren" verwijst naar huwelijken of geregistreerde partnerschappen tussen burgers die al dan niet de nationaliteit van een EU-land hebben en die:

• in de EU wonen en niet dezelfde nationaliteit hebben, of
• in een EU-land wonen dat niet hun land van oorsprong is, of
• niet in de EU wonen maar bezittingen in een EU-land hebben.

Regels en procedures

De EU-regels voor het vermogensstelsel van internationale paren gelden in 18 EU-landen: België, Bulgarije, Cyprus, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Italië, Kroatië, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Slovenië, Spanje, Tsjechië en Zweden.

Deze regels bepalen:

• van welk EU-land het gerecht bevoegd is voor zaken met betrekking tot het vermogensstelsel van de partners,
• welk recht op het vermogensstelsel van toepassing is (dat van een EU-land of van een land buiten de EU), en
• de regels voor de erkenning en uitvoering in de EU van beslissingen uit een ander EU-land.

De EU-regels voor het vermogensstelsel van internationale paren heeft geen betrekking op zaken in verband met:

• de wettelijke rechten van echtgenoten of partners
• het bestaan, de geldigheid of de erkenning van een huwelijk of partnerschap (de definities van gezin en huwelijk zijn een zaak van nationaal recht)
• de onderhoudsverplichtingen tussen echtgenoten of partners na scheiding van tafel en bed of echtscheiding
• de erfopvolging van de overleden echtgenoot of partner.

Welk land is bevoegd?

Overlijden, echtscheiding/scheiding van tafel en bed, ontbinding van een geregistreerd partnerschap

Bij overlijden van uw partner wordt het bevoegde gerecht van het EU-land dat de erfenis afhandelt, ook belast met de vereffening van het vermogensstelsel.

En bij een scheiding wordt het bevoegde gerecht van het EU-land waar uw huwelijk of partnerschap wordt ontbonden ook belast met de vereffening van het vermogensstelsel.

Andere gevallen

In andere gevallen worden geschillen over het vermogensstelsel van het internationale paar toevertrouwd aan het bevoegde gerecht in het EU-land:

• waar beide partners hun huidige gewone verblijfplaats hebben, of bij gebreke daarvan,
• waar beide partners hun laatste gewone verblijfplaats hadden, of bij gebreke daarvan,
• waar de gedaagde zijn of haar laatste gewone verblijfplaats had, of bij gebreke daarvan,
• waarvan beide partners de gemeenschappelijke nationaliteit bezitten, of bij gebreke daarvan,
• volgens het recht waarvan het geregistreerde partnerschap tot stand is gebracht.

Keuze van het gerecht

Behalve in geval van erfopvolging, scheiding, scheiding van tafel en bed en ontbinding van een geregistreerd partnerschap kunt u als echtgenoten of geregistreerd partners afspreken welk gerecht de zaak zal behandelen. U moet dan een (schriftelijke, gedateerde en door beiden ondertekende) forumkeuzeovereenkomst sluiten. U kunt kiezen tussen:

• de gerechten van het EU-land waarvan het recht op uw vermogensstelsel van toepassing is, of
• de gerechten van het EU-land waar uw huwelijk is gesloten of uw partnerschap is geregistreerd

Als het recht van een EU-land het huwelijk of geregistreerd partnerschap niet erkent, kunt u uw zaak voorleggen in elk ander EU-land waarmee u een of andere band heeft.

Toepasselijk recht en rechtskeuze

Als echtgenoten of geregistreerd partners kunt u een (schriftelijke, gedateerde en door beiden ondertekende) rechtskeuzeovereenkomst sluiten, waarin u vastlegt welk recht op uw vermogensstelsel van toepassing is. Zo'n rechtskeuzeovereenkomst kan worden opgesteld voor, bij of na de sluiting van het huwelijk of geregistreerd partnerschap. U kunt kiezen tussen:

• het land waar u beiden of een van u beiden zijn gewone woonplaats heeft, of
• het land waarvan u beiden of een van u beiden de nationaliteit heeft, of
• het land waar uw partnerschap geregistreerd is, voor zover u een geregistreerd partnerschap heeft gesloten

Heeft u geen formele overeenkomst over de rechtskeuze gesloten, dan is het toepasselijke recht het recht van land:

• waar beide echtgenoten hun eerste gewone gemeenschappelijke verblijfplaats hadden, of bij gebreke daarvan,
• waarvan beide echtgenoten op het tijdstip van de huwelijkssluiting de gemeenschappelijke nationaliteit hadden, of bij gebreke daarvan,
• waarmee de echtgenoten samen op het tijdstip van de huwelijkssluiting de nauwste band hadden, met inachtneming van alle omstandigheden, dan wel
• het land waar uw partnerschap geregistreerd is, voor zover u een geregistreerd partnerschap heeft gesloten.

Erkenning en uitvoering van rechterlijke beslissingen

Gerechtelijke beslissingen over vermogenszaken uit een EU-land worden in andere EU-landen erkend zonder dat daar een bijzondere procedure voor nodig is. Ze zijn echter niet automatisch ook uitvoerbaar. Daarvoor is een verklaring van uitvoerbaarheid vereist. Het EU-land waar de beslissing moet worden uitgevoerd, kan weigeren de rechterlijke beslissing te erkennen als die:

• kennelijk onverenigbaar met de openbare orde is
• strijdig is met een eerdere gerechtelijke beslissing over dezelfde kwestie

Authentieke aktes (meestal notariële aktes) worden erkend en op dezelfde wijze uitgevoerd als beslissingen van rechtbanken.