Συμβάσεις με καταναλωτές
Η νομοθεσία της ΕΕ επιβάλλει ορισμένες υποχρεώσεις δίκαιης μεταχείρισης και διαφάνειας για συμβάσεις που υπογράφετε με καταναλωτές.
Για ποιους συμβατικούς όρους πρόκειται;
Οι παρακάτω πληροφορίες αφορούν μόνο τις πωλήσεις προς καταναλωτές που πραγματοποιούν αγορές εκτός της επαγγελματικής τους σφαίρας. Δεν αφορούν τις πωλήσεις προς άλλες επιχειρήσεις.
Οι απαιτήσεις της ΕΕ ισχύουν μόνο για συμβατικούς όρους που δεν έχουν αποτελέσει το αντικείμενο ειδικής διαπραγμάτευσης με τον καταναλωτή, δηλαδή για συνήθεις τυποποιημένους συμβατικούς όρους που έχουν συνταχθεί εκ των προτέρων. Τόσο το βασικό αντικείμενο της σύμβασης όσο και τα ζητήματα για τη σχέση κόστους/οφέλους αποκλείονται ρητά.
Έχετε υπόψη σας ότι εάν θέλετε να επικαλεστείτε το γεγονός ότι η σύμβαση αποτέλεσε το αντικείμενο ειδικής διαπραγμάτευση, θα πρέπει να το αποδείξετε.
Οι συμβάσεις πρέπει να είναι δίκαιες
Οι συνήθεις συμβατικοί όροι που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της επιχειρηματικής σας δραστηριότητας, είτε ονομάζονται «όροι και προϋποθέσεις» είτε αποτελούν μέρος μιας λεπτομερούς σύμβασης, πρέπει να είναι δίκαιοι.
Βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ, οι τυποποιημένοι συμβατικοί όροι δεν πρέπει:
- να αντιτίθενται στην απαίτηση καλής πίστης
- να θέτουν σε μειονεκτική θέση τους καταναλωτές (όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις), σε σχέση με τους πωλητές/προμηθευτές.
Πρέπει να ενεργείτε με καλή πίστη, λαμβάνοντας υπόψη τα νόμιμα συμφέροντα των καταναλωτών, και αντιμετωπίζοντάς τους δίκαια και ισότιμα.
Οι καταχρηστικοί συμβατικοί όροι δεν είναι δεσμευτικοί
Εάν συγκεκριμένοι όροι μιας σύμβασης είναι καταχρηστικοί, δεν δεσμεύουν τους καταναλωτές και δεν μπορείτε να βασίζεστε σε αυτούς, ακόμη και αν ο καταναλωτής έχει υπογράψει τη σύμβαση!
Υπό την προϋπόθεση ότι ο καταχρηστικός όρος δεν αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της σύμβασης, το υπόλοιπο μέρος αυτής (με εξαίρεση τον καταχρηστικό όρο) θα εξακολουθήσει να δεσμεύει τόσο εσάς όσο και τον καταναλωτή.
Οι συμβάσεις πρέπει να είναι διαφανείς
Οι συμβατικοί όροι πρέπει να είναι διατυπωμένοι σε απλή και κατανοητή γλώσσα. Δεν αρκεί να είναι γραμματικώς σαφείς. Πρέπει να επιτρέπουν στον καταναλωτή να κατανοήσει τις οικονομικές τους συνέπειες.
Προειδοποίηση
Έχετε υπόψη σας ότι τυχόν ασάφειες ερμηνεύονται υπέρ του καταναλωτή!
Παραδείγματα δυνητικά καταχρηστικών όρων
Πέραν των γενικών απαιτήσεων περί "καλής πίστης" και "ισορροπίας", οι κανόνες της ΕΕ προβλέπουν έναν κατάλογο ειδικών συμβατικών όρων που μπορούν να θεωρηθούν καταχρηστικοί.
Παρακάτω περιγράφονται περιπτώσεις κατά τις οποίες οι όροι μιας σύμβασης μπορούν να θεωρηθούν καταχρηστικοί βάσει των κανόνων της ΕΕ:
1. Ευθύνη σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού του καταναλωτή
Όροι που εξαιρούν/περιορίζουν την ευθύνη σας σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού του καταναλωτή λόγω δικής σας πράξης/παράλειψης.
2. Αποζημίωση σε περίπτωση μη παράδοσης
Όροι οι οποίοι αδικαιολόγητα εξαιρούν/περιορίζουν τα δικαιώματα αποζημίωσης των καταναλωτών σε περίπτωση που δεν τηρήσετε τους όρους της σύμβασης.
3. Ρήτρα αποχώρησης υπέρ σας
Όροι οι οποίοι δεσμεύουν τον καταναλωτή, αλλά επιτρέπουν σε εσάς να απαλλαγείτε από την υποχρέωση παροχής μιας υπηρεσίας όταν αυτή δεν σας εξυπηρετεί.
4. Μονομερής αποζημίωση λόγω λύσης της σύμβασης
Όροι που σας επιτρέπουν να παρακρατείτε προκαταβολές σε περίπτωση λύσης της σύμβασης από τον καταναλωτή χωρίς να προβλέπεται αντίστοιχη αποζημίωση του καταναλωτή σε περίπτωση λύσης της σύμβασης από εσάς (τον έμπορο).
5. Υπερβολικά υψηλή αποζημίωση
Όροι που υποχρεώνουν τον καταναλωτή που αθετεί υποχρέωσή του να καταβάλει αδικαιολόγητα υψηλή αποζημίωση.
6. Μονομερής λύση της σύμβασης
Όροι που σας επιτρέπουν να λύσετε τη σύμβαση μονομερώς, ενώ ο καταναλωτής δεν έχει αντίστοιχο δικαίωμα.
7. Ακύρωση χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση
Όροι που σας επιτρέπουν να λύσετε τη σύμβαση, η οποία δεν έχει ορισμένη ημερομηνία λήξης, χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση, εκτός εάν αυτό δικαιολογείται απόλυτα.
8. Αυτόματη παράταση συμβάσεων ορισμένου χρόνου
Όροι που υποχρεώνουν τον καταναλωτή να γνωστοποιεί την πρόθεσή του να λύσει τη σύμβαση αλλά σε υπερβολικά πρώιμο στάδιο.
9. Κρυφοί όροι
Όροι που δεσμεύουν τους καταναλωτές παρότι εκείνοι δεν ήταν εύκολο να τους γνωρίζουν πριν από την υπογραφή της σύμβασης
10. Μονομερείς τροποποιήσεις της σύμβασης
Όροι που σας επιτρέπουν να τροποποιήσετε μια σύμβαση μονομερώς, εκτός εάν η σύμβαση αναφέρει βάσιμο λόγο γι΄αυτό.
11. Μονομερείς αλλαγές σε προϊόν ή υπηρεσία
Όροι που σας επιτρέπουν να τροποποιείτε μονομερώς το προϊόν ή την υπηρεσία που παρέχετε, χωρίς έγκυρη αιτιολογία.
12. Διακυμάνσεις τιμών
Όροι που σας επιτρέπουν να καθορίζετε ή να αυξάνετε την τελική τιμή κατά την παράδοση χωρίς να δίνετε στον καταναλωτή τη δυνατότητα να ακυρώσει τη σύμβαση σε περίπτωση που το ποσό είναι πολύ υψηλότερο από το αρχικά συμφωνηθέν.
13. Μονομερής ερμηνεία της σύμβασης
Όροι που επιτρέπουν μόνο σε εσάς να ερμηνεύσετε οποιοδήποτε συμβατικό όρο και να αποφασίσετε εάν το προϊόν ή η υπηρεσία ανταποκρίνεται στη σύμβαση.
14. Μη τήρηση των προφορικών δεσμεύσεων υπαλλήλων σας
Όροι βάσει των οποίων προσπαθείτε να αποφύγετε δεσμεύσεις που ανέλαβε το προσωπικό σας ή όταν τέτοιες δεσμεύσεις υπόκεινται σε άλλους όρους.
15. Μονομερής τήρηση των υποχρεώσεων
Όροι που υποχρεώνουν τους καταναλωτές να τηρούν όλες τις υποχρεώσεις τους, αλλά επιτρέπουν σε εσάς να μη συμμορφώνεστε με τις δικές σας.
16. Μεταβιβάσεις συμβάσεων σε άλλες επιχειρήσεις υπό δυσμενέστερους όρους
Όροι που σας επιτρέπουν να μεταβιβάζετε τη σύμβαση χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του καταναλωτή, ενδεχομένως και υπό δυσμενέστερους για εκείνον όρους.
17. Περιορισμένα δικαιώματα δικαστικής προσφυγής
Όροι που περιορίζουν το πώς και το πού οι καταναλωτές μπορούν να κινηθούν δικαστικά ή τους υποχρεώνουν να παρέχουν αποδεικτικά στοιχεία που εμπίπτουν στην ευθύνη του αντισυμβαλλόμενου.
Λεπτομέρειες σχετικά με εθνικούς κανόνες
Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι κανόνες της ΕΕ σχετικά με τους καταχρηστικούς συμβατικούς όρους καθορίζουν ένα ελάχιστο πλαίσιο, το οποίο μπορεί να ενισχυθεί και να διευρυνθεί περαιτέρω μέσω εθνικών νόμων.
Για λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τους ισχύοντες κανόνες συμβουλευτείτε το δίκτυο Enterprise Europe en της χώρας σας.
Consumer Law Ready
Το Consumer Law Ready είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόγραμμα το οποίο προσφέρει σε πολύ μικρές επιχειρήσεις δωρεάν κατάρτιση στη νομοθεσία για τους καταναλωτές. Μπορείτε να υποβάλετε αίτηση παρακολούθησης τέτοιας κατάρτισης στη χώρα σας για να είστε σίγουροι ότι η επιχείρησή σας γνωρίζει καλά τη συγκεκριμένη νομοθεσία.
Αν προτιμάτε ενημέρωση με τους δικούς σας ρυθμούς, εγγραφείτε για να έχετε πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό. Μπορείτε στη συνέχεια να λάβετε μέρος σε ηλεκτρονική δοκιμασία ώστε να επικυρώσετε όσα μάθατε αποκτώντας σχετικό πιστοποιητικό.
Πρέπει να εξέλθετε από την πύλη Consumer Law Ready en για να δείτε πώς μπορείτε να εγγραφείτε.