Grensoverschrijdende herstructurering in de EU
Als u uw onderneming binnen de EU wilt uitbreiden, kunt u een grensoverschrijdende herstructurering van uw onderneming overwegen. Volgens de EU-regels kunnen vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid fuseren, splitsen of van rechtsvorm veranderen met behoud van de rechten van aandeelhouders, werknemers en schuldeisers.
Deze herstructureringsopties zouden het voor u gemakkelijker moeten maken om uw bedrijfsactiviteiten in verschillende EU-landen uit te breiden, te reorganiseren of te verplaatsen, terwijl de juridische continuïteit gewaarborgd blijft.
Waarschuwing
De EU-regels voor fusies, splitsingen en omzettingen zijn in de meeste gevallen van toepassing op vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid die in ten minste twee verschillende EU-landen zijn gevestigd. Beleggingsmaatschappijen (zowel publieke als particuliere) zijn echter vrijgesteld van deze regels.
Grensoverschrijdende fusies van ondernemingen
Twee of meer ondernemingen uit verschillende landen kunnen tot één onderneming fuseren. Dit kan worden bereikt doordat één onderneming een andere onderneming overneemt of door de oprichting van een geheel nieuwe onderneming. Fusies zijn een veelgebruikte manier om een onderneming uit te breiden, nieuwe markten te betreden of activiteiten samen te voegen.
De EU-regels zorgen ervoor dat de rechten van aandeelhouders, schuldeisers en werknemers tijdens het hele proces worden beschermd.
Fusie door overneming
Bij een fusie door overneming neemt uw onderneming een of meer ondernemingen uit andere EU-landen over. De overgenomen ondernemingen dragen al hun activa en passiva over aan uw onderneming, en in ruil daarvoor ontvangen hun aandeelhouders aandelen in uw onderneming.
Belangrijkste punten:
- Uw onderneming neemt de activa en passiva van de overgenomen ondernemingen over.
- De aandeelhouders van de overgenomen ondernemingen worden aandeelhouders van uw onderneming, waarbij het aandeel in de totale waarde overeenkomt met de waarde van hun oorspronkelijke participaties.
- Een contante verrekening (van maximaal 10 % van de waarde van de aandelen) is toegestaan om waarderingsverschillen te compenseren.
- De overgenomen ondernemingen worden echter ontbonden zonder vereffening, wat betekent dat ze juridisch ophouden te bestaan, maar dat hun activa en passiva wel eigendom van uw onderneming blijven.
Voorbeeld
Een onderneming uitbreiden door middel van overneming
Een Italiaanse onderneming besluit uit te breiden door twee kleinere ondernemingen over te nemen. De ene onderneming is gevestigd in Spanje en de andere in Nederland. In plaats van hun aandelen rechtstreeks aan te kopen, gaat de Italiaanse onderneming over tot een grensoverschrijdende fusie door overneming.
In het kader van de transactie worden alle activa en schulden van de Spaanse en de Nederlandse onderneming overgedragen aan de Italiaanse onderneming. In ruil daarvoor ontvangen de aandeelhouders van de Spaanse en de Nederlandse onderneming aandelen in de Italiaanse onderneming die gelijkwaardig zijn aan de waarde van hun oorspronkelijke participaties.
De waarde van de aandelen van de Italiaanse onderneming was echter iets lager dan die van de twee overgenomen ondernemingen. Om het verschil te dekken, betaalde de Italiaanse onderneming een contante vergoeding van 8 % van de nominale waarde van de nieuw uitgegeven aandelen. Deze vorm van contante verrekening (tot maximaal 10 %) is toegestaan volgens de EU-regels.
Na de fusie werden de Spaanse en de Nederlandse onderneming ontbonden zonder vereffening. Dat wil zeggen dat zij in juridische zin ophielden te bestaan, maar dat hun activa en passiva volledig werden overgenomen door de Italiaanse onderneming.
Fusie door oprichting van een nieuwe onderneming
Bij dit soort fusies richten twee of meer ondernemingen uit verschillende EU-landen een volledig nieuwe onderneming op. Elke fuserende onderneming draagt al haar activa en passiva over aan de nieuw opgerichte onderneming, die haar rechtsopvolger wordt.
Belangrijkste punten:
- Alle fuserende ondernemingen dragen hun activa en passiva over aan de nieuwe onderneming.
- De aandeelhouders van de fuserende ondernemingen worden aandeelhouders van de nieuwe onderneming, waarbij het aandeel in de totale waarde overeenkomt met de waarde van hun oorspronkelijke participaties.
- Een contante verrekening (van maximaal 10 % van de waarde van de aandelen) is toegestaan om waardeverschillen te compenseren.
- De fuserende ondernemingen worden ontbonden zonder vereffening.
Voorbeeld
Twee ondernemingen op het gebied van schone energie richten een nieuwe onderneming op
Twee middelgrote ondernemingen — de ene met het hoofdkantoor in Frankrijk en de andere met het hoofdkantoor in Oostenrijk — hebben nauw samengewerkt in de sector schone energie. Zij besloten hun krachten te bundelen door zich te fuseren in een nieuw opgerichte onderneming met het hoofdkantoor in Nederland.
In plaats van dat de ene onderneming de andere overnam, richtten ze een geheel nieuwe onderneming op die alle activa, passiva en bedrijfsactiviteiten van de twee fuserende ondernemingen overnam. De aandeelhouders van de oorspronkelijke ondernemingen ontvingen aandelen in de nieuwe onderneming, die overeenkomen met de waarde van hun oorspronkelijke participaties.
Aangezien de waarde van de Oostenrijkse onderneming iets lager was, werd een kleine contante betaling — 8 % van de nominale waarde van de uitgegeven aandelen — aan haar aandeelhouders gedaan om het verschil te compenseren. Deze vorm van contante verrekening is toegestaan volgens de het EU-regels, mits deze niet meer dan 10 % bedraagt, en wordt vaak gebruikt om waardeverschillen te compenseren of om de uitgifte van onderaandelen te voorkomen.
Na de fusie werden de Franse en de Oostenrijkse onderneming ontbonden zonder vereffening, en de activiteiten werden naadloos voortgezet onder de nieuwe gezamenlijke onderneming.
Fusies van grote ondernemingen
Bedrijven met een gezamenlijke omzet boven een bepaalde drempel en , zowel wereldwijd als binnen de EU, moeten de Europese Commissie om toestemming voor een fusie vragen, ongeacht waar zij gevestigd zijn. De Commissie gaat dan na welke invloed de voorgestelde fusie zal hebben op de concurrentie in de EU.
Als zij vreest dat de fusie tot een aanzienlijke beperking van de concurrentie zou leiden, kan zij deze verbieden. Veel fusies die gevolgen hebben voor de concurrentie, kunnen echter onder bepaalde voorwaarden worden goedgekeurd, bijvoorbeeld als de fuserende ondernemingen zich ertoe verbinden delen van hun gezamenlijke activiteiten te verkopen.
Waarschuwing
EU-landen hoeven deze regels niet toe te passen voor internationale fusies van coöperaties, zelfs als het om vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid gaat.Splitsingen: overdracht van activa aan nieuwe entiteiten
Een splitsing houdt in dat een onderneming al haar of delen van haar activa en passiva overdraagt aan een of meerdere nieuw opgerichte entiteiten. Het kan een volledige splitsing zijn (die leidt tot de ontbinding van de oorspronkelijke onderneming) of een gedeeltelijke splitsing (wanneer de gesplitste onderneming haar activiteiten naast de nieuw opgerichte ondernemingen voortzet).
Een onderneming kan voor deze optie kiezen om zich te specialiseren in bepaalde activiteiten, nieuwe markten te betreden of activiteiten om strategische redenen te scheiden. Net als bij fusies waarborgen de EU-regels juridische bescherming voor alle belanghebbenden.
Volledige splitsing
Bij een volledige splitsing draagt een in een EU-land gevestigde onderneming al haar activa en passiva over naar twee of meer nieuw opgerichte ondernemingen die in verschillende EU-landen zijn gevestigd. Elke nieuwe onderneming ontvangt een deel van de activa en passiva van de oorspronkelijke onderneming en zet haar activiteiten voort.
Belangrijkste punten:
- De gesplitste onderneming wordt ontbonden zonder vereffening.
- Alle activa en passiva van de gesplitste onderneming moeten worden overgedragen aan de nieuw opgerichte ondernemingen.
- De aandeelhouders van de gesplitste ondernemingen worden aandeelhouders van de nieuwe opgerichte ondernemingen, waarbij het aandeel in de totale waarde overeenkomt met de waarde van hun oorspronkelijke participaties.
- Een contante verrekening (van maximaal 10 % van de waarde van de aandelen) is toegestaan om waardeverschillen te compenseren.
Voorbeeld
Volledige splitsing: van één onderneming naar drie
Een Belgische industriegroep werd opgesplitst, wat leidde tot de oprichting van drie nieuwe ondernemingen die in Frankrijk, Nederland en Oostenrijk zijn gevestigd.
Elke nieuwe onderneming ontving een deel van de activa, activiteiten en passiva van de groep, waardoor zij zich op verschillende markten en bedrijfsactiviteiten konden concentreren. De Belgische onderneming werd ontbonden zonder vereffening, aangezien al haar activa en passiva aan de nieuw opgerichte ondernemingen waren overgedragen.
De aandeelhouders van de oorspronkelijke Belgische onderneming kregen aandelen in de Franse, de Nederlandse en de Oostenrijkse onderneming, waarbij het aandeel in de totale waarde overeenkwam met de waarde van hun oorspronkelijke participaties. Omdat de waarde van de nieuwe aandelen niet voor alle aandeelhouders volledig eerlijk was, ontvingen sommigen van hen als compensatie een contante vergoeding van 6 % van de nominale waarde van de aandelen. Op grond van het EU-recht is een contante verrekening van maximaal 10 % toegestaan om waarderingsverschillen bij dergelijke herstructureringen te compenseren.
Hierdoor kon de onderneming zich over de grenzen heen reorganiseren en haar activiteiten voortzetten in een nieuwe, eenvoudigere structuur.
Gedeeltelijke splitsing
Bij een gedeeltelijke splitsing draagt een onderneming een deel van haar activa en passiva over naar een of meer nieuw opgerichte ondernemingen die in andere EU-landen zijn gevestigd. Anders dan bij een volledige splitsing blijft de oorspronkelijke onderneming bestaan en zet zij haar bedrijfsactiviteiten voort.
Belangrijkste punten:
- Slechts een deel van de activa en passiva van de gesplitste onderneming wordt overgedragen.
- Afhankelijk van de eigendomsverdeling worden ten minste een aantal aandeelhouders van de te splitsen onderneming aandeelhouder van de nieuw opgerichte onderneming of ondernemingen. Bovendien moeten ten minste een aantal deelnemers van de te splitsen onderneming in de te splitsen onderneming blijven of aandeelhouder worden van beide ondernemingen.
- De te splitsen onderneming wordt niet ontbonden.
- Een contante verrekening (van maximaal 10 % van de waarde van de aandelen) kan worden gebruikt om waarderingsverschillen te compenseren.
Voorbeeld
Gedeeltelijke splitsing: een deel van een onderneming aan een nieuwe onderneming overdragen
Een verwerkende onderneming besloot de logistieke activiteiten in een specifieke zakelijke tak onder te brengen. In plaats van de activiteiten te beëindigen en opnieuw te beginnen, ging de onderneming over tot een gedeeltelijke splitsing.
De onderneming droeg een deel van haar activa en passiva — voornamelijk vrachtwagens, magazijnen en daarmee verband houdende contracten — over aan een nieuw opgerichte onderneming die zich alleen met logistiek zou bezighouden.
De aandeelhouders van de oorspronkelijke onderneming ontvingen aandelen in de nieuwe logistieke onderneming naar rato van hun eigendom in de oorspronkelijke onderneming. Omdat de waarde van de aandelen van beide ondernemingen niet volledig overeenkwam, ontvingen sommige aandeelhouders ter compensatie een contante vergoeding van 7 % van de nominale waarde van de aandelen. Een dergelijke contante verrekening (tot maximaal 10 %) is toegestaan volgens de EU-regels.
De oorspronkelijke onderneming behield haar belangrijkste productieactiviteiten en zette haar activiteiten voort, zonder dat zij ontbonden of opnieuw geregistreerd hoefde te worden.
Omzettingen: uw onderneming naar een nieuw land verplaatsen
Met een grensoverschrijdende omzetting kan uw onderneming haar statutaire zetel naar een ander EU-land verplaatsen en tegelijkertijd haar rechtspersoonlijkheid behouden. Dit betekent dat er geen ontbinding, sluiting of liquidatie van de onderneming nodig is om in het land van bestemming een nieuwe rechtsvorm te krijgen.
Net als bij fusies en splitsingen waarborgen de EU-regels juridische bescherming voor aandeelhouders, schuldeisers en werknemers.
Omzetting (veranderen van rechtsvorm)
Belangrijkste punten:
- Uw onderneming behoudt haar rechtspersoonlijkheid, activa en passiva.
- De aandeelhouders van uw onderneming blijven aandeelhouders van de omgezette onderneming.
- De statutaire zetel wordt verplaatst en de rechtsvorm van de onderneming wordt omgezet in de rechtsvorm van het EU-land van bestemming.
- U moet voldoen aan de juridische vereisten van zowel het land dat u verlaat als het land waar u uw statutaire zetel naartoe verplaatst.
- Vóór de omzetting moet u een plan opstellen, goedkeuren en publiceren.
Voorbeeld
Een onderneming naar een ander EU-land verplaatsen
Een klein technologiebedrijf dat oorspronkelijk in Italië was ingeschreven als S.r.l. (de Italiaanse equivalent van een besloten vennootschap), besloot zijn statutaire zetel naar Nederland te verplaatsen om de toegang voor investeerders te verbeteren.
In plaats van het oude bedrijf te sluiten en een nieuw bedrijf op te richten, werd er een grensoverschrijdende omzetting uitgevoerd. De statutaire zetel werd naar Nederland verplaatst en het bedrijf kreeg de Nederlandse rechtsvorm BV (besloten vennootschap). Het bedrijf behield zijn activa, werknemers en aandeelhouders, maar werd nu bestuurd volgens Nederlandse regels voor ondernemingen en corporate governance.
Opstellen van het plan
Wanneer uw bedrijf betrokken is bij een grensoverschrijdende fusie, splitsing of omzetting, moet u een plan opstellen. Dat document bevat de belangrijkste details van de geplande verrichting, zodat aandeelhouders, werknemers en relevante autoriteiten inzicht krijgen in de omvang en de gevolgen ervan voordat deze wordt goedgekeurd.
Wat moet er in het plan staan?
Het plan moet alle relevante informatie over de verrichting bevatten, zoals:
- de naam, de rechtsvorm en de statutaire zetel van de betrokken ondernemingen en van de onderneming die wordt opgericht
- de ruilverhouding, eventuele contante betalingen en de voorwaarden voor de toewijzing van aandelen in de onderneming die uit de grensoverschrijdende verrichting is ontstaan (d.w.z. in geval van een grensoverschrijdende fusie of splitsing: een opgave van het aantal aandelen dat aandeelhouders ontvangen en de hoogte van de contante betalingen (indien van toepassing))
- de verwachte gevolgen voor de werknemers
- de datum met ingang waarvan de nieuwe aandeelhouders recht hebben op dividenden in het geval van een fusie of splitsing
- de oprichtingsakten en, in voorkomend geval, de statuten van de onderneming die uit de grensoverschrijdende verrichting is ontstaan
- informatie over de procedures voor de omgang van werknemers met de leden van de raad van bestuur van de onderneming die uit de verrichting is ontstaan (indien van toepassing)
- informatie over de evaluatie van de activa en de passiva die overgaan naar de onderneming die uit de grensoverschrijdende verrichting is ontstaan;
Publicatie van het plan
U moet het plan ten minste één maand voor de datum van de algemene vergaderingen van de betrokken ondernemingen openbaar maken. Dit kan worden gedaan door:
- het plan te publiceren in het handelsregister van het EU-land waar de ondernemingen gevestigd zijn
- het plan op de website van de onderneming te publiceren, indien vereist door de nationale wetgeving van het EU-land waar uw onderneming is gevestigd
Goedkeuring van het plan
Het plan moet door de aandeelhouders worden goedgekeurd tijdens de algemene vergaderingen van de ondernemingen die betrokken zijn bij de grensoverschrijdende herstructurering.
Verslagen opstellen voor de algemene vergadering
Meestal moet u de volgende twee verslagen opstellen voor de algemene vergaderingen, maar als alle aandeelhouders van de betrokken ondernemingen het eens zijn, kunt u het rapport van de onafhankelijke deskundige weglaten.
Verslag van het leidinggevend of bestuursorgaan
Dit verslag
- omvat de juridische en economische gevolgen van de fusie, splitsing of omzetting voor aandeelhouders en werknemers
- moet ten minste 6 weken vóór de datum van de algemene vergadering worden gedeeld met de aandeelhouders en werknemersvertegenwoordigers (of de werknemers zelf)
- omvat eventuele adviezen van werknemers of hun vertegenwoordigers
Verslag van de onafhankelijke deskundige
Dit verslag
- bevat informatie over de ruilverhouding van de aandelen en de contante verrekening voor aandeelhouders die tegen de goedkeuring van het plan zijn
- moet ten minste één maand voor de algemene vergadering klaar zijn
- kan worden weggelaten als alle aandeelhouders daarmee instemmen
Werknemersmedezeggenschap
In de regel geldt dat, zowel bij een overgenomen als bij een nieuw opgerichte onderneming, de medezeggenschapsrechten van de werknemers — d.w.z. het recht om invloed uit te oefenen op de beslissingen van de onderneming, bijvoorbeeld via vertegenwoordigers in de raad van bestuur — worden bepaald door de wetgeving van het EU-land waar de onderneming is geregistreerd.
Als werknemers vóór de verrichting al dergelijke medezeggenschapsrechten hadden (bv. bestuursfuncties), moet de nieuwe onderneming volgens de EU-regels inzake verrichtingen echter hetzelfde niveau van betrokkenheid van de werknemers behouden.
Als uw onderneming (of een betrokken onderneming) in haar land binnen zes maanden vóór de bekendmaking van de verrichting een aanzienlijk aantal werknemers had — ten minste 80 % van de wettelijke drempel voor deelname — kunt u niet automatisch de medezeggenschapsregels van het land van bestemming of van de uit de fusie of splitsing ontstane onderneming toepassen. Hiermee wordt voorkomen dat ondernemingen de werknemersrechten omzeilen door de rechtsvorm te veranderen of door te fuseren of te splitsen in een EU-land waar werknemers minder goed worden beschermd.
Juridische controles en aan de verrichting voorafgaand attest
Voordat de verrichting in werking kan treden, moeten de autoriteiten in elk betrokken EU-land de wettigheid ervan controleren. Dit gebeurt doorgaans door een rechtbank, notaris of andere bevoegde autoriteit, afhankelijk van het land. Zodra aan alle wettelijke vereisten is voldaan, wordt een aan de verrichting voorafgaand attest afgegeven.
Daarna controleert de bevoegde autoriteit in het EU-land van bestemming (voor omzettingen) of het EU-land van de onderneming die wordt opgericht (voor fusies en splitsingen)
- of het plan is goedgekeurd
- of de regelingen voor werknemersmedezeggenschap zijn nageleefd
- en, voor nieuw opgerichte ondernemingen, de wettigheid van hun oprichting
Wanneer wordt de herstructurering van kracht?
De verrichting wordt van kracht volgens het recht van het EU-land van bestemming (in het geval van omzettingen), het EU-land van de uit de fusie ontstane onderneming (in het geval van fusies) en het EU-land van de gesplitste onderneming (in het geval van splitsingen). De ondernemingsregisters in de betrokken EU-landen moeten elkaar informeren wanneer de verrichting is afgerond. Zij zullen ook hun registers bijwerken en nieuw opgerichte ondernemingen toevoegen of ontbonden ondernemingen verwijderen.
Informatie per land vindt u hieronder.