Najczęściej zadawane pytania - Założenie spółki europejskiej (SE)

Zależy to od państwa członkowskiego UE – ale wyłącznie wtedy, gdy dana spółka:

• została utworzona na mocy prawa kraju UE
• ma siedzibę statutową w tym kraju
• oraz ma rzeczywisty i ciągły związek z gospodarką kraju UE.

Ma to zastosowanie w następujących krajach UE: Belgii, Czechach, Danii, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Luksemburgu, Norwegii, Polsce, na Słowacji, w Słowenii i we Włoszech.

TAK. W sprawach dotyczących łączenia przedsiębiorstw. Leży to w gestii każdego państwa członkowskiego UE – decyzja może być umotywowana wyłącznie względami interesu publicznego.

Ma to zastosowanie w następujących krajach UE: w Belgii, Bułgarii, na Cyprze, w Danii, we Francji, w Grecji, Hiszpanii, Holandii, na Łotwie, w Polsce, Portugalii i Szwecji.

TAK. Jeżeli spółka europejska nie spełnia już tego wymogu, zostanie wezwana do ponownego ustanowienia siedziby zarządu lub przeniesienia siedziby statutowej, tak aby znajdowały się one w tym samym kraju. Jeżeli nie zastosuje się do tego wezwania, powinna zostać zlikwidowana.

Dany kraj może ponadto wymagać, aby siedziba statutowa i siedziba zarządu znajdowały się pod tym samym adresem. Ma to zastosowanie w następujących krajach UE: w Austrii, Bułgarii, Czechach, Danii, Francji, Grecji i na Łotwie.

Spółka europejska może działać w ramach jednej z dwóch struktur. Są to:

• system monistyczny – zarządem spółki jest organ administracyjny
• system dualistyczny – na zarząd spółki składają się organ zarządzający i organ nadzorczy.

• Organ administracyjny musi zbierać się przynajmniej raz na trzy miesiące.
• Wybiera spośród swoich członków przewodniczącego.
• Jego członkowie są powoływani przez walne zgromadzenie (członkowie pierwszego organu administracyjnego mogą być wskazani w statucie spółki europejskiej).

• Nikt nie może być jednocześnie członkiem organu zarządzającego i nadzorczego.
• Organ nadzorczy wyznacza spośród swoich członków przewodniczącego.
• Członkowie organu nadzorczego są powoływani przez walne zgromadzenie (członkowie pierwszego organu nadzorczego mogą być wskazani w statucie spółki europejskiej).
• Członkowie organu zarządzającego są powoływani i odwoływani z funkcji przez organ nadzorczy. Kraje UE mogą wymagać lub zezwolić, aby ustanowić w statucie spółki europejskiej, że odbywa się to w trakcie walnego zgromadzenia.
• Organ zarządzający musi przynajmniej raz na trzy miesiące składać sprawozdanie organowi nadzorczemu oraz przekazywać mu wszelkie ważne informacje.

• Członkami mogą być osoby fizyczne, o ile nie zostały pozbawione prawa do zasiadania w zarządzie spółki akcyjnej na szczeblu krajowym.

Statut spółki europejskiej może również zezwalać na to, aby członkami zostały spółka lub inne osoby prawne (o ile nie stanowią inaczej właściwe przepisy prawa krajowego mające zastosowanie do spółek akcyjnych). W takim przypadku do pełnienia tej funkcji należy wyznaczyć osobę fizyczną.

• Statut spółki europejskiej nie określa konkretnej liczby.
• Liczba członków – lub zasady jej określania – musi być podana w statucie spółki europejskiej.
• Kraje UE mogą ustanowić własne przepisy dotyczące minimalnej/maksymalnej liczby członków organów spółki europejskiej. Mogą ponadto określić liczbę członków organu nadzorczego w systemie dualistycznym.
• Jednak w przypadku gdy partycypacja pracowników regulowana jest przepisami dyrektywy 2001/86/WE, organ administracyjny musi składać się z co najmniej trzech członków.

• Mogą być powoływane na okres do sześciu lat.
• Długość tego okresu musi zostać określona w statucie spółki europejskiej.
• Członkowie mogą zostać powołani ponownie tylko raz, czasami wielokrotnie (z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń określonych w statucie spółki europejskiej).

Rozporządzenie nie precyzuje standardowego formatu ani nie określa pełnej treści. W zamian ustanawia szereg zasad, takich jak:

• Statut może zostać zmieniony jedynie uchwałą większości (dwóch trzecich) akcjonariuszy na walnym zgromadzeniu, chyba że:
  • przepisy krajowe mające zastosowanie do spółek akcyjnych w kraju UE, w którym zarejestrowana jest spółka europejska, zezwalają na wyższy próg większości lub zawierają wymóg takiego wyższego progu większości lub
  • przepisy krajowe dopuszczają jako wystarczającą zwykłą większość głosów, o ile obecni akcjonariusze reprezentują przynajmniej połowę kapitału subskrybowanego.
• Statut nie może być sprzeczny z zawartymi układami o uczestnictwie pracowników. W przeciwnym razie musi zostać zmieniony. Kraje UE mogą zdecydować, że zmiany te mogą zostać wprowadzone bez podejmowania dodatkowej uchwały walnego zgromadzenia. Statut powinien również obejmować takie aspekty jak:
  • struktura organizacyjna (system monistyczny lub dualistyczny)
  • liczba członków każdej instytucji zarządzającej lub zasady, które to określą
  • okres sprawowania funkcji przez członków organów zarządzających (oraz ewentualne ograniczenia dotyczące ponownego powołania)
  • wykaz rodzajów spraw spółki, które wymagają wyraźnej uchwały organu administracyjnego w systemie monistycznym lub udzielenia zgody przez organ nadzorczy w systemie dualistycznym.

• W przypadku połączeń i grup kapitałowych zasady dotyczące uczestnictwa pracowników ustalane są zgodnie z dyrektywą 2001/86/WE . Walne zgromadzenia powiązanych spółek mają ponadto prawo zablokować rejestrację spółki europejskiej, jeśli nie są w stanie wyraźnie zatwierdzić uzgodnionych zasad.
• W przypadku przekształceń państwa UE mogą uzależnić przekształcenie od zatwierdzenia go w głosowaniu kwalifikowaną większością lub jednomyślnie w organie zarządzającym spółki dokonującej przekształcenia, jeżeli posiada już ona zasady dotyczące partycypacji pracowników. Obecnie żaden kraj UE nie wybrał tej opcji.
• W przypadku połączeń wierzyciele i posiadacze obligacji lub papierów wartościowych innych niż akcje będą chronieni zgodnie z właściwymi przepisami prawa krajowego (z uwzględnieniem transgranicznego charakteru połączenia).
• W przypadku połączeń i grup kapitałowych państwa UE mogą przyjąć środki mające na celu ochronę akcjonariuszy mniejszościowych, którzy wyrazili sprzeciw wobec połączenia lub utworzenia grupy kapitałowej.
  • Kraje, które wybrały tę opcję w odniesieniu do połączeń: Austria, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Grecja, Hiszpania, Holandia, Łotwa, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry.
  • Kraje, które wybrały tę opcję w odniesieniu do grup kapitałowych: Austria, Bułgaria, Czechy, Estonia, Grecja, Hiszpania, Łotwa, Niemcy, Portugalia, Słowacja i Węgry.
• W przypadku grup kapitałowych państwa UE mogą przyjąć środki mające na celu ochronę wierzycieli i pracowników; zdecydowały się na to następujące kraje:
  • w odniesieniu do wierzycieli: Cypr, Czechy, Francja, Hiszpania, Portugalia i Węgry
  • w odniesieniu do pracowników: Bułgaria, Cypr, Czechy, Słowacja i Słowenia.
• W przypadku grup kapitałowych i przekształceń plany utworzenia grupy kapitałowej lub przekształcenia muszą zawierać sprawozdanie, w którym określone zostaną konsekwencje dla akcjonariuszy i pracowników.

Uwarunkowane jest to przepisami dotyczącymi spółek akcyjnych w państwie, w którym spółka jest zarejestrowana.

Akcjonariusze uczestniczą w podejmowaniu decyzji podczas walnych zgromadzeń.

• Jak często?
  • Walne zgromadzenia mogą być zwoływane w dowolnym momencie – co najmniej raz w roku kalendarzowym, przed upływem sześciu miesięcy od zakończenia roku budżetowego (chyba że przepisy prawa krajowego przewidują konieczność częstszego odbywania zgromadzeń).
  • Kraje UE mogą również wymagać, aby pierwsze walne zgromadzenie odbyło się przed upływem 18 miesięcy od powstania spółki.
• Kto może zwołać zgromadzenie?
  • Jedna z instytucji zarządzających spółką europejską
  • Właściwy urząd

Z wnioskiem o zwołanie zgromadzenia mogą również wystąpić akcjonariusze reprezentujący co najmniej 10 proc. kapitału subskrybowanego spółki (lub mniej, jeżeli przewidują to przepisy prawa krajowego lub statut spółki). Jeżeli zgromadzenie nie odbędzie się, odpowiedni organ krajowy w państwie UE, w którym spółka jest zarejestrowana, może nakazać jego zwołanie.

• Głosowanie na walnych zgromadzeniach:
  • uchwały podejmowane są większością zwykłą.
  • Wyjątki:
    • gdy przepisy prawa krajowego przewidują wyższy próg większości
    • gdy statut spółki europejskiej przewiduje wyższy próg większości (np. wymagany do zmiany statutu spółki).

TAK. Można to przeprowadzić w kraju UE, w którym jest zarejestrowana, pod warunkiem że:

• jest zarejestrowana od co najmniej dwóch lat lub
• zatwierdzone zostały dwa pierwsze roczne sprawozdania finansowe.

Nie wymaga to likwidacji spółki europejskiej ani utworzenia nowej osoby prawnej.

Uczestnictwo pracowników oznacza mechanizm, poprzez który pracownicy mogą mieć wpływ na decyzje, które będą podejmowane w ramach spółki. Tego rodzaju mechanizmy uprawniają przedstawicieli pracowników do:

• bycia informowanymi i konsultowanymi
• udziału w prowadzeniu spółki poprzez:
  • prawo wybierania lub desygnowania niektórych członków organu nadzorczego lub zarządzającego spółki lub
  • prawo desygnowania niektórych lub wszystkich członków organu nadzorczego lub zarządzającego spółki lub sprzeciwiania się temu.

Istniejące praktyki w zakresie uczestnictwa pracowników w tych spółkach nie powinny zostać ograniczone w wyniku utworzenia spółki europejskiej, chyba że zarząd i przedstawiciele pracowników zadecydują inaczej. Przeciwnie – prawa obowiązujące przed utworzeniem spółki europejskiej powinny stanowić podstawę dla zasad dotyczących uczestnictwa pracowników w spółce europejskiej.

• Zarząd i przedstawiciele pracowników muszą określić zasady uczestnictwa pracowników przed zarejestrowaniem spółki europejskiej.
• Zasady uczestnictwa pracowników zamieszcza się w układzie wynegocjowanym między zarządem spółek ustanawiających spółkę europejską a przedstawicielami pracowników tych spółek.
• Do celów tych negocjacji należy utworzyć „specjalny zespół negocjacyjny” reprezentujący pracowników tych spółek. Jego członkowie są wybierani lub powoływani w liczbie proporcjonalnej do liczby pracowników zatrudnionych przez te spółki w każdym państwie członkowskim.
• Jeżeli strony nie osiągną porozumienia w ciągu sześciu miesięcy (okres ten można przedłużyć do 12 miesięcy), zastosowanie będzie mieć zbiór standardowych zasad dotyczących uczestnictwa pracowników. Te standardowe zasady nie będą miały zastosowania, jeżeli przedstawiciele pracowników zdecydują, że:
  • nie będą rozpoczynać negocjacji lub zakończą trwające negocjacje oraz
  • będą opierać się na zasadach dotyczących informowania pracowników i konsultowania się z nimi obowiązujących w państwach członkowskich, w których spółka europejska zatrudnia pracowników.