Καταχρηστικοί όροι συμβάσεων

Κάθε φορά που αγοράζετε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία από επαγγελματία έμπορο συνάπτετε μια σύμβαση - π.χ. όταν γράφεστε μέλος σε γυμναστήριο ή παραγγέλνετε ελαστικά αυτοκινήτου μέσω διαδικτύου ή παίρνετε ενυπόθηκο δάνειο ή ακόμη και όταν απλώς κάνετε τις συνήθεις αγορές σας στο σούπερ μάρκετ.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, οι συνήθεις όροι μιας σύμβασης που χρησιμοποιούν οι έμποροι πρέπει να είναι δίκαιοι, είτε αναφέρονται ως «όροι και προϋποθέσεις» είτε αποτελούν μέρος λεπτομερούς σύμβασης την οποία πρέπει να υπογράψετε. Η σύμβαση δεν πρέπει να δημιουργεί ανισορροπία μεταξύ, αφενός, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών σας ως καταναλωτή και, αφετέρου, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πωλητών και των προμηθευτών.

Οι όροι μιας σύμβασης πρέπει να είναι διατυπωμένοι σε απλή και κατανοητή γλώσσα. Τυχόν ασάφειες πρέπει να ερμηνεύονται προς όφελός σας.

Δυνητικά καταχρηστικοί όροι

Πέραν της γενικής απαίτησης περί «καλής πίστης» και «ισορροπίας», οι κανόνες της ΕΕ προβλέπουν έναν κατάλογο ειδικών όρων που μπορούν να θεωρηθούν καταχρηστικοί. Εάν οι ειδικοί όροι μιας σύμβασης είναι καταχρηστικοί δεν δεσμεύουν τους καταναλωτές, ούτε ο έμπορος μπορεί να βασιστεί σε αυτούς.

Παρακάτω περιγράφονται περιπτώσεις κατά τις οποίες οι όροι μιας σύμβασης μπορούν να θεωρηθούν καταχρηστικοί βάσει των κανόνων της ΕΕ:

Όροι που εξαιρούν/περιορίζουν την ευθύνη του εμπόρου σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού του καταναλωτή λόγω πράξης/παράλειψης του εμπόρου.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Σαμ γράφτηκε στο γυμναστήριο της γειτονιάς του. Όταν διάβασε πιο προσεκτικά τη σύμβαση εγγραφής του, διαπίστωσε με έκπληξη ότι το γυμναστήριο δεν αναλαμβάνει την ευθύνη τυχόν βλάβης ή ζημίας που μπορεί να προκληθεί από τη χρήση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού.

Ερευνώντας το ζήτημα, ενημερώθηκε από την ένωση καταναλωτών της χώρας του ότι, πράγματι, ένας όρος που αποκλείει την ευθύνη του εμπόρου δεν είναι έγκυρος. Μετά από έρευνα της εθνικής αρχής επιβολής του νόμου, με βάση την καταγγελία του Σαμ, το δικαστήριο απαγόρευσε στον έμπορο να χρησιμοποιεί αυτόν τον όρο στις συμβάσεις του.

Όροι που εξαιρούν/περιορίζουν τα δικαιώματα των καταναλωτών σε περίπτωση που ο έμπορος δεν τηρεί τους όρους της σύμβασης.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Κώστας και η φίλη του αγόρασαν πακέτο διακοπών για την Κένυα και πλήρωσαν 2.000 ευρώ το άτομο. Οι διακοπές τους ήταν μια αποτυχία: η πτήση τους καθυστέρησε 12 ώρες, ο κλιματισμός στο ξενοδοχείο τους δεν λειτουργούσε, ενώ το προγραμματισμένο σαφάρι έγινε, αλλά όχι στο πάρκο που τους είχαν υποσχεθεί.

Διαμαρτυρήθηκαν στο ταξιδιωτικό γραφείο και ζήτησαν συνολική αποζημίωση 5.000 ευρώ (4.000 για το κόστος του πακέτου διακοπών και 1.000 ευρώ για τον χαμένο χρόνο και την ηθική αποζημίωση). Το ταξιδιωτικό γραφείο δέχτηκε να τους καταβάλει μόνο 1.000 ευρώ, επικαλούμενο ρήτρα της σύμβασης η οποία περιόριζε την ευθύνη του διοργανωτή μόλις στο 25% του συνολικού κόστους του πακέτου διακοπών.

Όταν ο Κώστας αναζήτησε πληροφορίες, η τοπική ένωση καταναλωτών τον ενημέρωσε ότι οι όροι που περιορίζουν με ανάρμοστο τρόπο την ευθύνη του εμπόρου σε περίπτωση πλημμελούς εκτέλεσης μιας σύμβασης είναι κατά πάσα πιθανότητα καταχρηστικοί. Ο Κώστας αποφάσισε να κινηθεί δικαστικά κατά του ταξιδιωτικού γραφείου για να διεκδικήσει τα δικαιώματά του.

Δείτε επίσης τα δικαιώματά σας όταν αγοράζετε πακέτο διακοπών.

Όροι που δεσμεύουν τον καταναλωτή αλλά επιτρέπουν στους εμπόρους να απαλλάσσονται από την υποχρέωση παροχής μιας υπηρεσίας όταν η υποχρέωση αυτή δεν τους εξυπηρετεί.

Μια αληθινή ιστορία

Η Λίζε ταξίδευε πολύ και αποφάσισε να προσλάβει έναν κηπουρό ο οποίος έπρεπε να έρχεται κάθε εβδομάδα για να φροντίζει το γρασίδι και τα παρτέρια του κήπου της. Ωστόσο, ο κηπουρός δεν εμφανίστηκε επί έναν μήνα το καλοκαίρι με αποτέλεσμα τα λουλούδια να μείνουν απότιστα και να μαραθούν. Όταν η Λίζε παραπονέθηκε, ο κηπουρός της έδειξε έναν όρο στη σύμβαση, ο οποίος του επέτρεπε να μην έρχεται σε περίπτωση που ήταν πολύ απασχολημένος με άλλους πελάτες.

Η Λίζε είπε στον κηπουρό ότι, σύμφωνα με όσα διάβασε στο διαδίκτυο, η ρήτρα αυτή δεν ίσχυε. Έτσι, εξασφάλισε αποζημίωση για τα κατεστραμμένα λουλούδια της καθώς και μια ρητή δέσμευση του κηπουρού ότι θα παρέχει τις υπηρεσίες του κάθε εβδομάδα.

Όροι που επιτρέπουν σε έναν έμπορο να παρακρατεί προκαταβολές σε περίπτωση λύσης της σύμβασης από τον καταναλωτή, χωρίς να προβλέπεται αντίστοιχη αποζημίωση του καταναλωτή σε περίπτωση λύσης της σύμβασης από τον έμπορο.

Μια αληθινή ιστορία

Η Μαίρη παρήγγειλε έπιπλα κουζίνας για το νέο της διαμέρισμα. Πλήρωσε 30% προκαταβολικά και η εταιρεία ήρθε στο διαμέρισμά της για να μετρήσει τις διαστάσεις. Τα έπιπλα έπρεπε να είναι έτοιμα και τοποθετημένα μέσα σε 8 εβδομάδες.

Αφού πέρασαν δύο μήνες, η Μαίρη τηλεφώνησε στον πωλητή από τον οποίο ενημερώθηκε ότι, δυστυχώς, τα έπιπλα θα μπορούσαν τελικά να παραδοθούν αρκετούς μήνες αργότερα. Καθώς η Μαίρη ήθελε να μετακομίσει στο νέο της διαμέρισμα, ακύρωσε τη σύμβαση και αγόρασε έτοιμα έπιπλα από άλλο κατάστημα. Στη συνέχεια, ζήτησε να της επιστραφεί η προκαταβολή της. Ο πωλητής αρνήθηκε να επιστρέψει την προκαταβολή επικαλούμενος όρο της σύμβασης σύμφωνα με τον οποίο, σε περίπτωση λύσης της σύμβασης από τον πελάτη, ο πωλητής δικαιούται να κρατήσει την προκαταβολή. Όταν η Μαίρη διάβασε προσεκτικότερα τη σύμβαση, διαπίστωσε ότι, σε περίπτωση που αποφάσιζε να την ακυρώσει ο πωλητής, εκείνη δεν θα δικαιούταν αντίστοιχη αποζημίωση.

Η Μαίρη απευθύνθηκε στην ένωση καταναλωτών της χώρας της, η οποία την ενημέρωσε ότι η συγκεκριμένη ρήτρα της σύμβασης ήταν ξεκάθαρα καταχρηστική. Κατά συνέπεια, επικοινώνησε και πάλι με τον πωλητή, στον οποίο ανέφερε τις επαφές της με νομικούς εμπειρογνώμονες της ένωσης καταναλωτών, και κατάφερε να πάρει πίσω την προκαταβολή της.

Όροι που υποχρεώνουν τον καταναλωτή που αθετεί υποχρέωσή του να καταβάλει αδικαιολόγητα υψηλή αποζημίωση.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Τομ νοίκιασε ένα αυτοκίνητο στο αεροδρόμιο της Μάλαγα. Έπρεπε να το παραδώσει με γεμάτο ρεζερβουάρ 3 ημέρες αργότερα. Την ημέρα της επιστροφής του, έπεσε σε μποτιλιάρισμα στον δρόμο προς το αεροδρόμιο λόγω τροχαίου. Ο Τομ δεν θέλησε να χάσει επιπλέον χρόνο για να γεμίσει το ρεζερβουάρ, γιατί κινδύνευε να χάσει την πτήση του. Παρέδωσε το αυτοκίνητο με το ρεζερβουάρ μισοάδειο. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του, διαπίστωσε ότι του είχαν χρεώσει 45 ευρώ για τη βενζίνη συν 150 ευρώ επειδή είχε παραδώσει το αυτοκίνητο με άδειο ρεζερβουάρ.

Ο Τομ επικοινώνησε με το ECC-Net Άνοιγμα εξωτερικού συνδέσμου το οποίο τον ενημέρωσε ότι η επιβολή τόσο δυσανάλογα υψηλών χρεώσεων είναι καταχρηστική. Με τη βοήθεια του ECC-net, η εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων τού επέστρεψε 100 ευρώ.

Όροι που επιτρέπουν στον έμπορο να προβεί σε λύση της σύμβασης μονομερώς, χωρίς ο καταναλωτής να έχει αντίστοιχο δικαίωμα.

Μια αληθινή ιστορία

Η Χριστίνα παρήγγειλε νυφικό από κάποιον σχεδιαστή μόδας. Δύο εβδομάδες πριν από τον γάμο έπρεπε να συναντηθεί με τον σχεδιαστή για την τελική πρόβα. Όταν τηλεφώνησε για να κλείσει ραντεβού, εκείνος της είπε ότι είχε ακυρώσει τη συμφωνία τους χωρίς να προβάλει καμία σοβαρή δικαιολογία.

Η Χριστίνα ρώτησε έναν φίλο της δικηγόρο εάν ο σχεδιαστής μπορούσε να ακυρώσει έτσι απλά τη συμφωνία. Όπως της εξήγησε ο φίλος της, επρόκειτο για ξεκάθαρα καταχρηστικό όρο καθώς η σύμβαση δεν έδινε στη Χριστίνα το ίδιο δικαίωμα ακύρωσης. Ο ίδιος κάλεσε στη συνέχεια τον σχεδιαστή και του εξήγησε τη νομική σκοπιά του ζητήματος. Ο σχεδιαστής επικοινώνησε με τη Χριστίνα και έκλεισαν ραντεβού για την πρόβα. Το νυφικό της ήταν έτοιμο ακριβώς τη στιγμή που το χρειαζόταν για τον γάμο.

Όροι που επιτρέπουν στον έμπορο να προβαίνει σε λύση σύμβασης η οποία δεν έχει ορισμένη ημερομηνία λήξης, χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση, εκτός εάν αυτό δικαιολογείται απόλυτα.

Μια αληθινή ιστορία

Η Ναταλί είχε υπογράψει σύμβαση με έναν μικρό τοπικό πάροχο διαδικτυακών υπηρεσιών, χωρίς καθορισμένη ημερομηνία λήξης. Μια μέρα έλαβε ηλεκτρονικό μήνυμα που την ενημέρωνε ότι η σύμβαση θα έπαυε να ισχύει από την επόμενη εβδομάδα. Κάλεσε τον πάροχο για να ζητήσει εξηγήσεις αλλά εκείνος δεν μπορούσε να της δώσει καμία αιτιολογία για τη λύση της σύμβασης σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Η Ναταλί επικοινώνησε στη συνέχεια με ένωση καταναλωτών η οποία την πληροφόρησε ότι ένας τέτοιος όρος ήταν κατά πάσα πιθανότητα καταχρηστικός. Στη συνέχεια επικοινώνησε και πάλι με τον πάροχο διαδικτυακών υπηρεσιών και κατόρθωσε να παρατείνει τη διάρκεια της συνδρομής της για επαρκές διάστημα ώστε να μπορέσει να βρει κάποιον άλλο πάροχο.

Όροι που υποχρεώνουν τον καταναλωτή να γνωστοποιεί την πρόθεσή του να λύσει τη σύμβαση αλλά σε υπερβολικά πρώιμο στάδιο.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Μαρκ έχει συμβόλαιο κινητής τηλεφωνίας διάρκειας ενός έτους, το οποίο υπέγραψε 10 μήνες πριν. Η σύζυγός του πήγε πρόσφατα σε άλλη εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, η οποία της προσέφερε πολύ ελκυστικά πακέτα χρόνου ομιλίας και δωρεάν κλήσεις προς το δίκτυό της. Ο Μαρκ αποφάσισε να μεταπηδήσει κι εκείνος στην άλλη εταιρεία μόλις θα έληγε το συμβόλαιό του. Έλεγξε το συμβόλαιό του και διαπίστωσε ότι, εάν ήθελε να το τερματίσει, έπρεπε να είχε ενημερώσει έξι μήνες νωρίτερα. Καθώς δεν το είχε κάνει, το συμβόλαιό του είχε πιθανότατα παραταθεί αυτομάτως για ένα ακόμη έτος.

Ο Μαρκ απογοητεύτηκε και αποφάσισε να επικοινωνήσει με την ένωση καταναλωτών της χώρας του, που τον ενημέρωσε ότι ήταν καταχρηστικό εκ μέρους της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας να απαιτεί τόσο μεγάλη προθεσμία προειδοποίησης. Τον συμβούλευσαν να προσφύγει στα δικαστήρια σε περίπτωση που η εταιρεία προσπαθούσε να επιβάλει τον καταχρηστικό όρο.

Όροι που δεσμεύουν τους καταναλωτές παρότι δεν ήταν προφανείς για τους καταναλωτές πριν από την υπογραφή της σύμβασης

Μια αληθινή ιστορία

Η Μόνικα νοίκιασε ένα διαμέρισμα με τριετές συμβόλαιο μίσθωσης. Όταν μετακόμισε ανακάλυψε ότι έπρεπε να χρησιμοποιεί μια συγκεκριμένη υπηρεσία καθαρισμού με χρέωση 100 ευρώ μηνιαίως, επιπλέον του ενοικίου. Υπήρχε ρήτρα στο συμβόλαιο που παρέπεμπε σε έγγραφο σχετικά με τις υπηρεσίες καθαρισμού. Ωστόσο, το συγκεκριμένο έγγραφο δεν δόθηκε ποτέ στη Μόνικα.

Η Μόνικα έψαξε στο διαδίκτυο και βρήκε ότι οι κρυφοί όροι, όπως ο συγκεκριμένος, θεωρούνται καταχρηστικοί. Είπε στη συνέχεια στον ιδιοκτήτη ότι η πρόσθετη αυτή υποχρέωση δεν ήταν δίκαιη διότι δεν είχε ενημερωθεί σχετικά πριν από την υπογραφή του συμβολαίου, και τελικά κατόρθωσε να αποφύγει το πάγιο αυτό έξοδο.

Όροι που επιτρέπουν στον έμπορο να τροποποιήσει μια σύμβαση μονομερώς, εκτός εάν η σύμβαση αναφέρει βάσιμο λόγο γι΄αυτό.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Πάβελ πήρε δάνειο από την τράπεζά του για να αγοράσει καινούργιο αυτοκίνητο. Οκτώ μήνες αργότερα ανακάλυψε ότι το ποσό της μηνιαίας δόσης του είχε αυξηθεί.

Όταν διάβασε προσεκτικότερα τη σύμβασή του, ο Πάβελ εντόπισε έναν όρο ο οποίος έδινε στην τράπεζα το δικαίωμα να τροποποιεί μονομερώς το επιτόκιο χωρίς εκείνος να μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση.

Επικοινώνησε με την ένωση καταναλωτών της χώρας του για να ζητήσει συμβουλές. Εκείνοι του είπαν ότι, καθώς δεν υπήρχε καμία ρήτρα που να δίνει στον Πάβελ το δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση, ο όρος που επέτρεπε στην τράπεζα να αυξήσει το επιτόκιο ήταν καταχρηστικός. Τον συμβούλευσαν να μην καταβάλει το υψηλότερο επιτόκιο και να τους υποβάλει επίσημη καταγγελία σε περίπτωση που η τράπεζα δεν αναθεωρούσε τον καταχρηστικό όρο. Ο Πάβελ ακολούθησε τη συμβουλή τους και κατόρθωσε να πετύχει τροποποίηση της ρήτρας.

Όροι που επιτρέπουν στον έμπορο να τροποποιεί μονομερώς το προϊόν ή την υπηρεσία που παρέχει, χωρίς έγκυρη αιτιολογία.

Μια αληθινή ιστορία

Η Μπίργκιτ παράγγειλε καινούργια πλακάκια για την ανακαίνιση του μπάνιου της, και διάλεξε πλακάκια με μπλε και λευκές ρίγες. Τέσσερις εβδομάδες αργότερα, η παραγγελία παραδόθηκε αλλά τα πλακάκια ήταν απλώς λευκά, χωρίς ρίγες. Ο προμηθευτής με τον οποίο επικοινώνησε της είπε ότι, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του δελτίου παραγγελίας, εάν η εταιρεία δεν ήταν σε θέση να προμηθεύσει ένα συγκεκριμένο προϊόν για οποιονδήποτε λόγο, μπορούσε να το αντικαταστήσει με άλλο προϊόν, ισοδύναμης ποιότητας και αξίας.

Η Μπίργκιτ επικοινώνησε με το ECC-Net Άνοιγμα εξωτερικού συνδέσμου το οποίο την ενημέρωσε ότι είναι καταχρηστικοί οι όροι που δίνουν τη δυνατότητα μονομερούς αλλαγής του προϊόντος. Με τη βοήθεια του ECC-net κατόρθωσε τελικά να πάρει τα χρήματά της πίσω.

Όροι που επιτρέπουν στον έμπορο να καθορίζει την τελική τιμή κατά την παράδοση, ή να την αυξάνει, χωρίς να δίνει στον καταναλωτή τη δυνατότητα να ακυρώσει τη σύμβαση εάν το ποσό είναι πολύ υψηλότερο από το αρχικά συμφωνηθέν.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Τόμας υπέγραψε 5ετές συμβόλαιο για τη συντήρηση του συστήματος κεντρικής θέρμανσης στο νέο του σπίτι. Δεκαοκτώ μήνες αργότερα διαπίστωσε ότι η μηνιαία χρέωση είχε αδικαιολόγητα αυξηθεί. Όταν ζήτησε εξηγήσεις, ο έμπορος του υπέδειξε ρήτρα της σύμβασης η οποία έδινε στην εταιρεία το «δικαίωμα» να αυξάνει τις χρεώσεις της για τη συντήρηση του συστήματος θέρμανσης με έγγραφη προειδοποίηση ενός μόλις μήνα.

Ο Τόμας επικοινώνησε με την ένωση καταναλωτών της χώρας του η οποία τον ενημέρωσε ότι ένας όρος που επιτρέπει στον έμπορο να αυξάνει τη χρέωση μιας υπηρεσίας, χωρίς δυνατότητα του καταναλωτή να ακυρώσει τη σύμβαση, είναι κατά πάσα πιθανότητα καταχρηστικός. Ο Τόμας αποφάσισε να ακυρώσει τη σύμβαση αντί να πληρώσει απρόβλεπτα πρόσθετα έξοδα.

Όροι που επιτρέπουν μονομερώς στον έμπορο να ερμηνεύσει μια ρήτρα της σύμβασης και να αποφασίσει κατά πόσο το προϊόν ή η υπηρεσία συμμορφώνεται προς τη σύμβαση.

Μια αληθινή ιστορία

Η Χριστίνα παρήγγειλε ένα φωτογραφικό άλμπουμ με φωτογραφίες του παιδιού της. Όταν παρέλαβε το άλμπουμ, ανακάλυψε ότι το εξώφυλλο δεν ήταν στο χρώμα που εκείνη είχε διαλέξει. Διαμαρτυρήθηκε στον πωλητή ο οποίος αρνήθηκε όμως να ξανατυπώσει το άλμπουμ, επικαλούμενος τους όρους που αναγράφονταν στην παραγγελία, βάσει των οποίων η παράδοση του προϊόντος ήταν σύμφωνη προς τη σύμβαση αν ο πωλητής την έκρινε ως τέτοια.

Η Χριστίνα γνώριζε ότι τέτοιου είδους όροι είναι καταχρηστικοί και επέμεινε στο να ξανατυπώσει ο έμπορος το άλμπουμ ή να της επιστρέψει τα χρήματά της. Διεκδικώντας με επιμονή τα δικαιώματά της, κατάφερε τελικά να ξανατυπωθεί το άλμπουμ χωρίς επιπλέον έξοδα.

Όροι βάσει των οποίων ένας επιχειρηματίας προσπαθεί να αποφύγει δεσμεύσεις που ανέλαβε το προσωπικό του ή όταν οι δεσμεύσεις αυτές υπόκεινται σε άλλους όρους.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Τζέικ αγόρασε παπούτσια από ένα κατάστημα. Δεν είχε χρόνο να τα δοκιμάσει αλλά ο υπάλληλος του καταστήματος του είπε ότι, σε περίπτωση που δεν του έκαναν, μπορούσε να τα αλλάξει. Τα παπούτσια ήταν όντως λάθος νούμερο και ο Τζέικ αποφάσισε να τα επιστρέψει, αλλά ο διευθυντής του καταστήματος αρνήθηκε να τα αλλάξει και του έδειξε ένα γραπτό έντυπο με τους όρους της πώλησης. Σύμφωνα με το έντυπο αυτό, δεν επιτρέπονταν οι αλλαγές και ίσχυαν μόνο οι κανόνες του εντύπου.

Ο Τζέικ επικοινώνησε με το ECC-Net Άνοιγμα εξωτερικού συνδέσμου το οποίο του επιβεβαίωσε ότι ο όρος αυτός είναι καταχρηστικός. Με τη βοήθεια του ECC-net, κατόρθωσε να αλλάξει τα παπούτσια.

Όροι που υποχρεώνουν τους καταναλωτές να τηρούν όλες τις υποχρεώσεις τους ενώ ο έμπορος δεν τηρεί τις δικές του.

Μια αληθινή ιστορία

Η Λουίζ γράφτηκε συνδρομήτρια σε μια επιθεώρηση Τύπου για επιχειρηματικές ειδήσεις. Έπρεπε να λαμβάνει καθημερινά την επιθεώρηση Τύπου για όλες τις χώρες της ΕΕ, στα αγγλικά. Ωστόσο, κάποιες φορές δεν έλαβε τη σχετική επιθεώρηση για 2 ή 3 ημέρες, ενώ ορισμένες από τις ειδήσεις δεν ήταν πάντα μεταφρασμένες στα αγγλικά. Ένα μήνα έλαβε μία μόνο επιθεώρηση. Παρότι η υπηρεσία δεν λειτουργούσε σωστά, η Λουίζ εξακολουθούσε να λαμβάνει τιμολόγια για το συνολικό ποσό της συνδρομής της. Ζήτησε από τον προμηθευτή να μειώσει την τιμή ώστε να τον πληρώσει μόνο για τις ημέρες κατά τις οποίες είχε όντως λάβει την επιθεώρηση. Ωστόσο, η εταιρεία αρνήθηκε τονίζοντας ότι, σύμφωνα με τη σύμβαση, η παρεχόμενη υπηρεσία μπορούσε να διακόπτεται προσωρινά χωρίς ο πελάτης να απαλλάσσεται από την υποχρέωση πληρωμής.

Τελικά, μετά από παρέμβαση της εθνικής ένωσης καταναλωτών, το ποσό της συνδρομής της Λουίζ μειώθηκε και ο πάροχος αναγκάστηκε να τροποποιήσει τον καταχρηστικό όρο της σύμβασης.

Όροι που επιτρέπουν στον έμπορο να μεταβιβάζει τη σύμβαση χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του καταναλωτή, ενδεχομένως και υπό δυσμενέστερους για εκείνον όρους.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Καρλ παρήγγειλε μια νέα κουζίνα από εταιρεία που έδινε «10ετή εγγύηση». Η κουζίνα επρόκειτο να τοποθετηθεί στο διαμέρισμά του εντός έξι εβδομάδων. Όταν έφτασε η ημέρα της τοποθέτησης, ο Καρλ πρόσεξε ότι οι εργάτες ήταν από άλλη εταιρεία. Όταν ζήτησε να ενημερωθεί σχετικά, διαπίστωσε ότι η σύμβασή του είχε μεταβιβαστεί στην άλλη αυτή εταιρεία. Ο Καρλ τηλεφώνησε στη νέα εταιρεία για να ελέγξει εάν εξακολουθούσε να ισχύει η δεκαετής εγγύηση. Η νέα εταιρεία τον πληροφόρησε ότι η δική τους πολιτική ήταν να παρέχουν διετή μόλις εγγύηση και ότι η σύμβαση που είχε υπογράψει ο Καρλ έδινε στην προηγούμενη εταιρεία το δικαίωμα να μεταβιβάσει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της στη νέα εταιρεία.

Ο Καρλ ζήτησε τη συμβουλή της ένωσης καταναλωτών της χώρας του. Τον ενημέρωσαν ότι τυχόν ρήτρα για τη μεταφορά συμβατικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων είναι καταχρηστική και, ως εκ τούτου, άκυρη, εφόσον αυτό συνεπάγεται μείωση της χρονικής διάρκειας της εγγύησης. Επομένως, ο Καρλ εξακολουθούσε να δικαιούται τη δεκαετή εγγύηση από την εταιρεία από την οποία είχε αρχικά παραγγείλει την κουζίνα. Με τη συμβουλή της ένωσης καταναλωτών κατόρθωσε να λάβει παράταση της εγγύησης από την προηγούμενη εταιρεία, η οποία δεσμεύτηκε να του παράσχει υπηρεσίες εξυπηρέτησης πελατών μετά την πώληση.

Όροι που περιορίζουν το πώς και το πού οι καταναλωτές μπορούν να κινηθούν δικαστικά ή τους υποχρεώνουν να παρέχουν αποδεικτικά στοιχεία που εμπίπτουν στην ευθύνη του αντισυμβαλλόμενου.

Μια αληθινή ιστορία

Ο Αλέν από το Παρίσι αγόρασε αεροπορικό εισιτήριο για το Πόρτο για τις καλοκαιρινές του διακοπές. Πηγαίνοντας στο αεροδρόμιο έπεσε σε μποτιλιάρισμα και έφτασε στο αεροδρόμιο με μισή ώρα καθυστέρηση. Αναγκάστηκε να αγοράσει νέο εισιτήριο για να φτάσει τελικά και στον προορισμό των διακοπών του. Δύο εβδομάδες αργότερα, κατά τον έλεγχο εισιτηρίων στο αεροδρόμιο του Πόρτο, με μεγάλη έκπληξη διαπίστωσε ότι η θέση του στην πτήση επιστροφής είχε ακυρωθεί επειδή δεν είχε χρησιμοποιήσει το εισιτήριο της μετάβασης. Ο Αλέν δεν είχε άλλη επιλογή από το να αγοράσει ένα ακόμη νέο εισιτήριο με την ίδια αεροπορική εταιρεία.

Κατά την επιβίβασή του στο αεροπλάνο ενημέρωσε τον αεροσυνοδό ότι σκόπευε να κινηθεί δικαστικά μόλις επέστρεφε στη Γαλλία, προκειμένου να λάβει αποζημίωση. Ο αεροσυνοδός όμως του είπε ότι, σύμφωνα με τους συνήθεις όρους και προϋποθέσεις της εταιρείας, μπορούσε να κινηθεί δικαστικά μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου είχε την έδρα της η εταιρεία. Ο Αλέν διάβασε προσεκτικότερα τους όρους στον ιστότοπο της εταιρίας και όντως διαπίστωσε ότι τυχόν προσφυγή στη δικαιοσύνη πρέπει να γίνεται ενώπιον δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου.

Επικοινώνησε τότε με το ECC-Net Άνοιγμα εξωτερικού συνδέσμου το οποίο τον ενημέρωσε ότι ο όρος που περιορίζει το δικαίωμά του να κινηθεί νομικά είναι καταχρηστικός και άκυρος, οπότε θα μπορούσε να προσφύγει στα γαλλικά δικαστήρια. Έλαβε επίσης τη διαβεβαίωση ότι ο όρος που προβλέπει την ακύρωση ενός εισιτηρίου επιστροφής αποκλειστικά και μόνο επειδή δεν έχει χρησιμοποιηθεί το εισιτήριο μετάβασης μπορεί, σε ορισμένες περιστάσεις, να θεωρηθεί καταχρηστικός.

Αθέμιτοι όροι στη σύμβασή σας

Οι όροι μιας σύμβασης που είναι καταχρηστικοί βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ δεν έχουν νομική ή δεσμευτική ισχύ για τους καταναλωτές. Εφόσον ο καταχρηστικός όρος δεν αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της σύμβασης, η υπόλοιπη σύμβαση (με εξαίρεση τον καταχρηστικό όρο) παραμένει σε ισχύ. Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται π.χ. να εγκαταλείψετε το γυμναστήριό σας επειδή μία και μόνο ρήτρα της σύμβασης είναι καταχρηστική.

Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν, αφενός, να διασφαλίζουν ότι οι καταναλωτές γνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο της εθνικής νομοθεσίας και, αφετέρου, να προβλέπουν διαδικασίες που να αποτρέπουν τις επιχειρήσεις από τη χρήση καταχρηστικών όρων.

Οι εθνικές αρχές σε όλη την ΕΕ είναι αρμόδιες για την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ σχετικά με την προστασία των καταναλωτών. Εάν πιστεύετε ότι κάποιος συγκεκριμένος έμπορος παραβιάζει επανειλημμένα αυτούς τους κανόνες, ακόμη και σε διασυνοριακό επίπεδο, πρέπει να απευθύνεστε στις αρχές αυτές.

Προειδοποίηση

Εάν θεωρείτε ότι κάποιο όροι σύμβασης είναι καταχρηστικοί, μπορείτε να συμβουλευτείτε τους εξής φορείς:

Νομοθεσία της ΕΕ

Χρειάζεστε βοήθεια από τις υπηρεσίες υποστήριξης;

Επικοινωνήστε με ειδικευμένες υπηρεσίες παροχής βοήθειας

Τελευταίος έλεγχος: 01/06/2023
Διαβιβάστε αυτή τη σελίδα