Emerytura państwowa za granicą
Emerytury
Wniosek o przyznanie emerytury
Jeśli Twoje miejsca pracy znajdowały się w kilku krajach UE, w każdym z nich będziesz mieć określone prawa do świadczeń emerytalnych.
Należy złożyć wniosek do zakładu ubezpieczeń emerytalnych w kraju, w którym mieszkasz lub w którym znajdowało się Twoje ostatnie miejsce pracy. Jeśli nigdy nie pracowałeś w kraju, w którym mieszkasz, kraj ten przekaże Twój wniosek do kraju, w którym znajdowało się Twoje ostatnie miejsce pracy.
Ten kraj jest wówczas odpowiedzialny za rozpatrzenie Twojego wniosku i zgromadzenie informacji o składkach emerytalnych wpłaconych we wszystkich krajach, w których znajdowały się Twoje miejsca pracy.
W niektórych krajach zakład ubezpieczeń emerytalnych powinien przesłać Ci formularz wniosku o emeryturę, zanim osiągniesz wiek emerytalny obowiązujący w tym kraju. Jeśli takiego formularza nie otrzymasz, skontaktuj się z zakładem ubezpieczeń, aby sprawdzić, czy wniosek jest wysyłany automatycznie.
Uwaga
Informacji na temat przyznawania emerytury należy poszukiwać co najmniej sześć miesięcy przed terminem przejścia na emeryturę, ponieważ proces ubiegania się o emeryturę z kilku krajów może długo trwać.
Niezbędne dokumenty
Wymagania różnią się w zależności od kraju, ale zwykle konieczne jest podanie numeru rachunku bankowego i przedłożenie dowodu tożsamości.
Aby uzyskać więcej informacji, skontaktuj się z zakładem ubezpieczeń emerytalnych, który rozpatruje Twój wniosek.
Różnice dotyczące wieku emerytalnego
W niektórych krajach UE na rozpoczęcie pobierania emerytury trzeba będzie czekać dłużej niż w innych krajach.
W kraju, w którym mieszkasz (lub w którym ostatnio pracowałeś), możesz ubiegać się o emeryturę dopiero po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego obowiązującego w tym kraju. Jeśli przysługują Ci prawa do emerytury w innych krajach, odpowiednią część emerytury otrzymasz dopiero po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego obowiązującego w tych krajach.
Dlatego należy jak najwcześniej zasięgnąć informacji o tym, jak będzie wyglądała Twoja sytuacja w każdym z krajów, w których pracowałeś, jeśli zmienisz datę przejścia na emeryturę.
Jeśli zaczniesz pobierać jedną emeryturę wcześniej niż inną, może to mieć wpływ na wysokość otrzymywanych przez Ciebie świadczeń.
Więcej porad możesz uzyskać w odpowiednim zakładzie ubezpieczeń emerytalnych w kraju, w którym mieszkasz, lub w krajach, w których pracowałeś.
Dowiedz się więcej o wieku emerytalnym i systemach emerytalnych w różnych krajach UE:
Wybierz kraj
Prawdziwa historia
Pamiętaj o różnicach w wieku emerytalnym w różnych krajach
Caroline, która pochodzi z Francji, przez 15 lat pracowała w Danii, a następnie, kiedy jej kariera zawodowa dobiegała końca, powróciła do Francji. Po ukończeniu 62 lat złożyła wniosek o emeryturę zgodnie z francuskimi przepisami, ale przyznane świadczenia okazały się bardzo niskie.
W wieku 62 lat Caroline jest uprawniona do pobierania tylko francuskiej części swojej emerytury. Duńską emeryturę otrzyma dopiero, kiedy będzie mieć 67 lat – taki wiek emerytalny obowiązuje w Danii w odniesieniu do grupy wiekowej, do której należy Caroline.
Okresy składkowe
W niektórych krajach UE, aby móc ubiegać się o emeryturę, trzeba przepracować konkretny okres.
Przy obliczaniu tego okresu zakład ubezpieczeń emerytalnych musi uznać okresy przepracowane w innych krajach UE na takiej samej zasadzie jak okresy przepracowane w danym kraju (zasada sumowania okresów).
Jeżeli właściwy urząd tego nie zrobi, skontaktuj się z nami w celu uzyskania pomocy.
Prawdziwa historia
Tom przepracował cztery lata w Niemczech i 32 lata w Portugalii.
Aby uzyskać prawo do emerytury w Niemczech, trzeba przepracować co najmniej pięć lat. Tom nie miałby więc prawa do państwowej emerytury, gdyby pracował tylko w Niemczech (pracował tam tylko przez cztery lata).
Jednak niemiecki zakład ubezpieczeń uwzględnił zgodnie z przepisami lata, które Tom przepracował w Portugalii. Uznał prawo Toma do emerytury za ważne i wypłaca mu emeryturę za cztery lata przepracowane w Niemczech.
Okresy ubezpieczeniowe poniżej jednego roku
Jeśli okres ubezpieczenia w jednym kraju trwał krócej niż rok, zastosowanie mogą mieć specjalne przepisy, ponieważ niektóre kraje UE nie zapewniają emerytury za krótkie okresy: Twoje miesiące opłacania składek albo zamieszkiwania w kraju, w którym przez krótki czas pracowałeś, nie przepadną, lecz zostaną wzięte pod uwagę przy obliczaniu wysokości emerytury przez kraje, w których przepracowane okresy były dłuższe.
Jeśli masz problem z uzyskaniem wypłaty emerytury za okresy pracy krótsze niż rok, skontaktuj się z nami w celu uzyskania pomocy.
Obliczanie wysokości emerytury
Zakłady ubezpieczeń w każdym z krajów UE, w których pracowałeś, sprawdzają, ile składek odprowadziłeś do systemu w danym kraju, ile do systemów w innych krajach oraz jak długo pracowałeś w poszczególnych krajach.
Stawka na poziomie UE
Następnie każdy z urzędów oblicza wysokość części emerytury, którą będzie Ci wypłacał, uwzględniając okresy składkowe z innych krajów UE.
W tym celu sumuje okresy przepracowane we wszystkich krajach UE i ustala, jaka byłaby wysokość Twojej emerytury, gdyby wszystkie Twoje składki zostały wpłacone w ramach krajowego systemu emerytalnego (tzw. teoretyczna kwota emerytury).
Następnie tę kwotę koryguje się odpowiednio do czasu, w którym w tym kraju rzeczywiście obejmowało Cię ubezpieczenie (tzw. świadczenie proporcjonalne).
Stawka krajowa
Jeśli, bez względu na wszystkie okresy przepracowane w innych krajach, spełniasz warunki niezbędne do uzyskania państwowej emerytury, zakład ubezpieczeń obliczy także wysokość emerytury krajowej (tzw. świadczenie niezależne).
Wynik
Zakład ubezpieczeń porówna następnie świadczenie proporcjonalne i świadczenie niezależne. Otrzymywać będziesz tę kwotę, która w tym kraju jest wyższa.
Każdy kraj przedstawi swoją decyzję w sprawie Twojego wniosku w specjalnej nocie, którą otrzymasz na formularzu P1.
Prawdziwa historia
Rosa przez 20 lat pracowała we Francji, a przez 10 – w Hiszpanii.
W obydwu krajach, aby uzyskać prawo do emerytury, trzeba przepracować minimum 15 lat. Wysokość emerytury Rosy zostanie obliczona w obydwu krajach:
Francuski urząd obliczy dwie kwoty:
- kwotę emerytury krajowej za 20 lat pracy we Francji, czyli około 800 euro
- kwotę teoretyczną, czyli wysokość emerytury, którą Rosa otrzymałaby, gdyby przepracowała we Francji całe 30 lat, czyli około 1 500 euro. Następnie ustali wysokość emerytury proporcjonalnej, czyli tej części kwoty, która powinna zostać wypłacona za lata przepracowane we Francji: 1 500 x 20 lat we Francji / 30 lat ogółem = 1 000 euro.
Rosa ma prawo do otrzymania wyższej kwoty, czyli 1 000 euro.
Z kolei urząd hiszpański nie będzie obliczał wysokości emerytury krajowej, ponieważ Rosa nie przepracowała w Hiszpanii minimalnego okresu wymaganego do uzyskania prawa do emerytury. Obliczy on jedynie kwotę teoretyczną, czyli wysokość emerytury, którą Rosa otrzymałaby, gdyby przepracowała w Hiszpanii całe 30 lat, czyli około 1 200 euro.
Następnie ustali wysokość emerytury proporcjonalnej, czyli tej części kwoty, która powinna zostać wypłacona za lata przepracowane w Hiszpanii: 1 200 x 10 lat w Hiszpanii / 30 lat ogółem = 400 euro.
Ostatecznie Rosa otrzyma 1 400 euro.
Opodatkowanie emerytur państwowych
Przepisy dotyczące opodatkowania emerytur państwowych z zagranicy różnią się w zależności od kraju. Na przykład władze jednego kraju mogą opodatkować zagraniczne emerytury rezydentów, ale mogą również przyznawać ulgi podatkowe w odniesieniu do podatków już zapłaconych za granicą. Jeśli otrzymujesz emeryturę z więcej niż jednego kraju UE, musisz sprawdzić, które przepisy krajowe mają zastosowanie do każdej emerytury. Sprawdź przepisy w konkretnych krajach.
Wypłata emerytury
Każdy kraj, który przyznaje Ci świadczenia emerytalne, zwykle wpłaca odpowiednią kwotę na rachunek bankowy w kraju Twojego zamieszkania – jeśli mieszkasz w UE.
Jeśli nie mieszkasz w UE, konieczne może być otwarcie rachunku bankowego w każdym kraju UE, który wypłaca Ci emeryturę.
Renty inwalidzkie i rodzinne
Opisane powyżej zasady mają także zastosowanie do obliczania rent inwalidzkich i rodzinnych. Warto wiedzieć:
- Jeśli ubiegasz się o rentę inwalidzką lub świadczenia z tytułu niepełnosprawności, każdy kraj, w którym pracowałeś, może wymagać od Ciebie poddania się osobnemu badaniu lekarskiemu – a wydane w związku z tym orzeczenia mogą być różne. Jeden kraj może stwierdzić u Ciebie poważny stopień inwalidztwa, natomiast inny może uznać, że nie kwalifikujesz się do otrzymywania renty inwalidzkiej.
- Niektóre kraje UE nie przyznają rent rodzinnych. Jeśli Twój współmałżonek lub współmałżonka pracują za granicą i liczysz na możliwość otrzymywania renty rodzinnej, sprawdź, czy dany kraj wypłaca tego typu świadczenie.