CCanna - Cuideachta Eorpach (SE) a bhunú

Is faoi gach Ballstát ar leith atá sé sin – ach amháin más rud é:

• gur bunaíodh faoi dhlí Ballstáit í
• gur sa tír sin atá a hoifig chláraithe, agus
• go bhfuil fíornasc leanúnach aici le geilleagar Ballstáit den Aontas.

Féadfaidh na rialacha náisiúnta athrú; déan seiceáil leis an údarás náisiúnta ábhartha chun a dheimhniú an gceadaítear páirteachas.

IS FÉIDIR. I gcásanna cumaisc. Is faoi gach Ballstát ar leith atá sé sin agus ní féidir an cinneadh a bhunú ach ar fhorais a bhaineann le leas an phobail.

Tá feidhm aige sin sna Ballstáit seo a leanas: an Bheilg, an Bhulgáir, an Chipir, an Danmhairg, an Fhrainc, an Ghréig, an Ísiltír, an Laitvia, an Pholainn, an Phortaingéil, an Spáinn agus an tSualainn.

IS GÁ. Mura gcomhlíonann Cuideachta Eorpach an ceanglas sin a thuilleadh, iarrfar uirthi ceannoifig a athbhunú nó an oifig chláraithe a aistriú, chun a chinntiú gur sa tír chéanna a bheidh siad. Mura gcomhlíonann sí é, ba cheart í a leachtú.

Ina theannta sin, d’fhéadfadh tír a éileamh gur ag an seoladh céanna a bheadh an oifig chláraithe agus an cheannoifig. Tá feidhm aige sin sna Ballstáit seo a leanas: An Ostair, an Bhulgáir, an Danmhairg, an Fhrainc, an Ghréig, an Laitvia agus an tSeicia.

Is féidir le Cuideachta Eorpach oibriú faoi cheachtar den dá struchtúr seo a leanas:

• córas aonleibhéil – comhlacht riaracháin atá i mbainistíocht na cuideachta
• córas dhá leibhéal – comhlacht bainistíochta agus comhlacht maoirseachta atá i mbainistíocht na cuideachta

• Ní mór don chomhlacht riaracháin cruinniú le chéile uair amháin gach 3 mhí ar a laghad
• Ceapann sé cathaoirleach as measc a chomhaltaí
• Is ag an gcruinniú ginearálta a cheaptar a chomhaltaí (is féidir le reachtanna na Cuideachta Eorpaí comhaltaí an chéad chomhlachta riaracháin a cheapadh)

• Ní fhéadfaidh aon duine a bheith ina chomhalta den chomhlacht bainistíochta agus den chomhlacht maoirseachta araon ag an am céanna
• Ceapann an comhlacht maoirseachta a chathaoirleach as measc a chomhaltaí
• Is ag an gcruinniú ginearálta a cheaptar a chomhaltaí (is féidir le reachtanna na Cuideachta Eorpaí comhaltaí an chéad chomhlachta maoirseachta a cheapadh)
• Is é an comhlacht maoirseachta a cheapann comhaltaí an chomhlachta bainistíochta agus a chuireann as oifig iad. Féadfaidh na Ballstáit a cheangal ar reachtanna na Cuideachta Eorpaí, nó a cheadú dóibh, a shonrú gur le linn an chruinnithe ghinearálta a dhéanfaí amhlaidh
• Ní mór don chomhlacht bainistíochta tuairisciú don chomhlacht maoirseachta uair amháin gach 3 mhí ar a laghad agus aon eolas tábhachtach a chur ar aghaidh chuige freisin.

• Is féidir le daoine nádúrtha a bheith ina gcomhaltaí fad nach bhfuil siad dícháilithe ó bheith ag fónamh ar bhord cuideachta poiblí faoi dhliteanas teoranta ar an leibhéal náisiúnta.

Féadfaidh reachtanna na Cuideachta Eorpaí a cheadú freisin do chuideachta nó d’eintitis dhlítheanacha eile a bheith ina gcomhalta (mura gceanglaítear a mhalairt leis an dlí náisiúnta ábhartha maidir le cuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta). I gcás den sórt sin, ní mór duine nádúrtha a ainmniú chun an fheidhm sin a fheidhmiú.

• Ní leagtar síos líon sonrach leis an Reacht um Chuideachta Eorpach
• Ní mór líon na gcomhaltaí – nó na rialacha chun é sin a chinneadh – a leagan síos i reachtanna na Cuideachta Eorpaí
• Is féidir leis na Ballstáit a rialacha féin a leagan síos maidir leis an líon íosta/uasta comhaltaí le haghaidh comhlachtaí cuideachtaí Eorpacha. Ina theannta sin, sa chóras dhá leibhéal, is féidir leo líon na gcomhaltaí a shonrú le haghaidh an chomhlachta maoirseachta
• I gcás ina rialaítear páirteachas fostaithe le Treoir 2001/86/CE bg cs da de el en es et fi fr hr hu it lt lv mt nl pl pt ro sk sl sv, áfach, ní mór 3 chomhalta ar a laghad a bheith ag an gcomhlacht riaracháin.

• Mairfidh téarma oifige 6 bliana ar a mhéad
• Ní mór an tréimhse roghnaithe a bheith leagtha amach i reachtanna na Cuideachta Eorpaí
• Ní féidir comhaltaí a athcheapadh ach uair amháin, ach in amanna is féidir athcheapadh a dhéanamh arís agus arís eile (faoi réir aon srianta i reachtanna na Cuideachta Eorpaí).

Ní sholáthraítear formáid chaighdeánach leis an Rialachán ná ní fhorordaítear an t-ábhar iomlán leis. Ina ionad sin, leagtar amach ann roinnt rialacha, amhail:

• ní féidir na reachtanna a leasú ach amháin le cinneadh tromlaigh 2/3 ó scairshealbhóirí i gcruinniú ginearálta, ach amháin:
  • go gceadaítear nó go n-éilítear le rialacha náisiúnta maidir le cuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta sa Bhallstát ina bhfuil an Chuideachta Eorpach cláraithe tromlach níos airde a bheith ann, sin nó
  • go gceadaítear leis na rialacha náisiúnta gur leor tromlach simplí na vótaí a chaitear, i gcás ina bhfuil leath an chaipitil shuibscríofa ar a laghad sna scairshealbhóirí atá i láthair.
• ní ceart do na reachtanna teacht salach ar na socruithe comhaontaithe maidir le páirteachas fostaithe. Má thagann, ní mór iad a leasú. D’fhéadfadh na Ballstáit a chinneadh go ndéanfaí é sin gan aon chinneadh eile ó chruinniú ginearálta na scairshealbhóirí ina dhiaidh sin. Ba cheart gnéithe amhail an méid seo a leanas a chumhdach leis na reachtanna freisin:
  • struchtúr eagraíochtúil (córais aon leibhéil nó dhá leibhéal)
  • an líon comhaltaí i ngach comhlacht bainistíochta, nó rialacha chun an méid sin a chinneadh
  • téarma oifige do chomhaltaí na gcomhlachtaí bainistíochta (agus srianta a d’fhéadfadh a bheith ann ar athcheapadh)
  • liosta na gcatagóirí idirbhirt lena n-éilítear cinneadh sainráite ón gcomhlacht riaracháin sa chóras aon leibhéil, nó údarú ó chomhlacht maoirseachta sa chóras dhá leibhéal.

• Maidir le cumaisc agus sealúchais, cinntear rialacha maidir le páirteachas fostaithe i gcomhréir le Treoir 2001/86/CE bg cs da de el en es et fi fr hr hu it lt lv mt nl pl pt ro sk sl sv. Chomh maith leis sin, tá sé de cheart ag cruinnithe ginearálta na gcuideachtaí lena mbaineann bac a chur ar chlárú Cuideachta Eorpaí mura bhfuil siad in ann na rialacha comhaontaithe a dhaingniú go sainráite.
• I gcás comhshó, is féidir leis na Ballstáit an comhshó a dhéanamh ag brath ar thromlach cáilithe nó ar vóta d’aon toil i gcomhlacht bainistíochta na cuideachta comhshó, má tá rialacha i bhfeidhm aici cheana féin maidir le páirteachas fostaithe. Níl an rogha sin roghnaithe ag aon Bhallstáit san am i láthair.
• I gcumaisc, cosnófar creidiúnaithe agus sealbhóirí bannaí nó urrús, seachas scaireanna, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta ábhartha (agus cineál trasteorann an chumaisc á chur san áireamh).
• I gcás cumasc agus sealúchas, féadfaidh na Ballstáit bearta a ghlacadh chun scairshealbhóirí mionlaigh a chuir i gcoinne cumasc nó cruthú sealúchais a chosaint.
  • Tíortha a roghnaigh an rogha seo le haghaidh cumasc: an Bhulgáir, an Danmhairg, an Eastóin, an Fhionlainn, an Ghearmáin, an Ghréig, an Ísiltír, an Laitvia, an Ostair, an Pholainn, an Phortaingéil, an Rómáin, an tSeicia, an tSlóivéin, an tSlóvaic, an Spáinn agus an Ungáir.
  • Tíortha a roghnaigh an rogha seo le haghaidh sealúchas: an Bhulgáir, an Eastóin, an Ghearmáin, an Ghréig, an Laitvia, an Ostair, an Phortaingéil, an tSeicia, an tSlóvaic, an Spáinn agus an Ungáir.
• I sealúchais, féadfaidh na Ballstáit bearta a ghlacadh chun creidiúnaithe agus fostaithe a chosaint; tá an méid sin déanta ag na tíortha seo a leanas:
  • Creidiúnaithe: an Chipir, an Fhrainc, an Phortaingéil, an tSeicia, an Spáinn, an Ungáir.
  • Fostaithe: an Bhulgáir, an Chipir, an tSeicia, an tSlóivéin, an tSlóvaic.
• I sealúchais agus comhshónna, ní mór tuarascáil a áireamh sna dréacht-téarmaí ina leagtar amach na himpleachtaí do scairshealbhóirí agus d’fhostaithe.

Tá sé sin faoi réir na rialacha maidir le cuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta sa tír ina bhfuil an chuideachta cláraithe.

Glacann scairshealbhóirí páirt sa chinnteoireacht le linn na gcruinnithe ginearálta:

• Cé chomh minic?
  • Is féidir cruinnithe ginearálta a ghairm am ar bith – uair amháin sa bhliain féilire ar a laghad, laistigh de 6 mhí ó dheireadh bhliain airgeadais na cuideachta (ach amháin má éilíonn an dlí náisiúnta cruinnithe níos minice)
  • Féadfaidh na Ballstáit a iarraidh freisin go dtionólfaí an chéad chruinniú ginearálta laistigh de 18 mí ó chorprú na cuideachta.
• Cé atá in ann cruinniú a ghairm?
  • ceann de chomhlachtaí bainistíochta na Cuideachta Eorpaí
  • údarás ábhartha

Is féidir le scairshealbhóirí ag a bhfuil 10% ar a laghad de chaipiteal suibscríofa na cuideachta (nó níos lú, má shonraítear amhlaidh sa dlí náisiúnta nó i reachtanna na cuideachta) cruinniú a iarraidh freisin. Mura dtagann an chuideachta le chéile, is féidir leis an údarás náisiúnta ábhartha sa Bhallstát ina bhfuil sí cláraithe í a ordú chun déanamh amhlaidh.

• Vótáil ag cruinnithe ginearálta:
  • Is trí thromlach simplí a dhéantar cinntí.
  • Eisceachtaí:
    • i gcás ina sonraítear tromlach níos airde sa dlí náisiúnta
    • i gcás ina sonraítear tromlach níos airde i Reacht Eorpach na gCuideachtaí bg cs da de el en es et fi fr hr hu it lt lv mt nl pl pt ro sk sl sv (e.g. chun reachtanna na cuideachta a leasú).

IS FÉIDIR. Is féidir é sin a dhéanamh sa Bhallstát ina bhfuil sí cláraithe, ar choinníoll:

• go bhfuil sí cláraithe le 2 bhliain ar a laghad, sin nó
• gur formheasadh an chéad dá shraith dá cuntais bhliantúla.

Ní bheidh gá leis an gCuideachta Eorpach a fhoirceannadh chuige sin, ná duine dlítheanach nua a chruthú.

Ciallaíonn páirteachas fostaithe aon sásra trína bhféadfaidh fostaithe tionchar a imirt ar chinntí atá le déanamh laistigh de chuideachta. Le sásraí den sórt sin, tugtar teidlíocht d’ionadaithe fostaithe an méid seo a leanas a dhéanamh:

• a bheith ar an eolas agus go rachfar i gcomhairle leis
• páirt a ghlacadh i reáchtáil na cuideachta tríd an méid seo a leanas a bheith acu:
  • an ceart chun cuid de chomhaltaí chomhlacht maoirseachta nó riaracháin na cuideachta a thoghadh nó a cheapadh, nó
  • an ceart chun ceapachán cuid de chomhaltaí nó comhaltaí uile chomhlacht maoirseachta nó riaracháin na cuideachta a mholadh agus/nó cur i gcoinne na gceapachán sin.

Níor cheart laghdú a dhéanamh ar na cleachtais atá ann cheana maidir le páirteachas fostaithe sna cuideachtaí sin tar éis Cuideachta Eorpach a bhunú, mura gcinnfidh an bhainistíocht agus ionadaithe na bhfostaithe a mhalairt. Ina ionad sin, ba cheart na cearta a bhí i bhfeidhm sular bunaíodh Cuideachta Eorpach a bheith mar bhonn do na rialacha maidir le páirteachas fostaithe sa Chuideachta Eorpach féin.

• Ní mór don bhainistíocht agus d’ionadaithe na bhfostaithe cinneadh a dhéanamh maidir le páirteachas fostaithe sula gclárófar an Chuideachta Eorpach.
• Leagtar amach na rialacha maidir le páirteachas fostaithe i gcomhaontú arna chaibidliú idir bainistíocht na gcuideachtaí atá ag bunú Cuideachta Eorpach agus ionadaithe fhostaithe na gcuideachtaí sin.
• Ní mór ‘comhlacht speisialta caibidlíochta’ a chruthú, comhlacht a dhéanann ionadaíocht ar fhostaithe na gcuideachtaí lena mbaineann, chun críche na caibidlíochta sin. Toghtar nó ceaptar a chomhaltaí i gcomhréir le líon na bhfostaithe atá fostaithe ag na cuideachtaí sin i ngach Ballstát.
• Mura dtagtar ar chomhaontú laistigh de thréimhse 6 mhí (ar féidir síneadh suas le 12 mhí a chur léi), beidh feidhm ag sraith rialacha caighdeánacha maidir le páirteachas fostaithe. Ní bheidh feidhm ag na rialacha caighdeánacha má chinneann ionadaithe na bhfostaithe an méid seo a leanas:
  • gan tús a chur le caibidlíocht nó deireadh a chur leis an gcaibidlíocht atá ar siúl faoi láthair; agus
  • brath ar na rialacha maidir le fostaithe a chur ar an eolas agus dul i gcomhairle leo atá i bhfeidhm sna Ballstáit ina bhfuil fostaithe ag an gCuideachta Eorpach.