Ποιο θεωρείτε το σημαντικότερο γεγονός από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης και μετά;
Ρεϊμόν Μπαρ, αντιπρόεδρος της Επιτροπής (1967‑73) και Επίτροπος οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων.
Ρεϊμόν Μπαρ: Από το 1960, μέσα από την πορεία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και μετέπειτα Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπήρξα μάρτυρας πολλών γεγονότων, συχνά απρόσμενων αλλά πάντα χρήσιμων για την εξέλιξη του μεγάλου αυτού εγχειρήματος. Δεν νομίζω ωστόσο ότι θα προκαλέσω έκπληξη αν δηλώσω ότι το σημαντικότερο γεγονός αφότου δημιουργήθηκε η ΕΕ ήταν η οικονομική και νομισματική ένωση. Το 1969 διατύπωσα τις πρώτες προτάσεις για την επίτευξη του μεγάλου αυτού στόχου, οι οποίες εξάλλου κατά τη σύνοδο κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, λήφθηκαν ως βάση της μελλοντικής δράσης. Στη συνέχεια, ως πρωθυπουργός της Γαλλίας, ασχολήθηκα με την εφαρμογή και τη λειτουργία του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος. Το 1999, μετά από πολλές προσπάθειες και με τη σταθερή πολιτική βούληση της Γαλλίας και της Γερμανίας, δημιουργήθηκε η οικονομική και νομισματική ένωση. Για κάθε σχέδιο που αναλαμβάνεται στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτούνται υπομονή και χρόνος ωρίμανσης.
Μάριο Μόντι, Επίτροπος ενιαίας αγοράς (1995-99) και ανταγωνισμού (1999‑2004).
Μάριο Μόντι: Η ολοκληρωμένη Ευρώπη δεν είναι ένα κράτος, αλλά μία δυναμική διαδικασία κατά την οποία εναλλάσσονται επιτεύγματα και αποτυχίες που διαδραματίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο στην ολοκλήρωση αυτής της περιπέτειας που όμοιό της δεν υπάρχει στην Ιστορία. Κατά τον ίδιο τρόπο, τα "μη γεγονότα" της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Για μένα, λοιπόν, τρεις είναι οι ημερομηνίες που ξεχωρίζουν :
- το σημαντικότερο θετικό γεγονός είναι η επανένωση της Ευρώπης την 1η Μαΐου 2004. Ένα μοντέλο που σχεδιάστηκε πριν από πενήντα χρόνια αποδείχθηκε ικανό να λειτουργεί, υπό εξαιρετικά δύσκολες και εντελώς απρόβλεπτες συνθήκες, να ικανοποιεί τις προσδοκίες των χωρών και των λαών για δημοκρατία και οικονομική και κοινωνική πρόοδο.
- το σημαντικότερο αρνητικό γεγονός είναι η απόρριψη της Συνταγματικής Συνθήκης από τους Γάλλους στις 30 Μαΐου 2005 και, λίγες ημέρες αργότερα, από τους Ολλανδούς. Το γεγονός αυτό επιβράδυνε το ρυθμό αποτελεσματικότερης επίτευξης των στόχων της Ευρώπης και αποκάλυψε το μεγάλο χάσμα που χωρίζει τους Ευρωπαίους πολίτες από τα θεσμικά όργανα που θεωρητικά βρίσκονται στην υπηρεσία των πολιτών. Κατέδειξε επίσης, σε σκανδαλώδη βαθμό, το πόσο συχνά οι πολιτικοί ηγέτες ορισμένων χωρών και οι οπαδοί τους χρησιμοποιούν την Ευρώπη ως αποδιοπομπαίο τράγο για να συγκαλύπτουν τις δικές τους ευθύνες και την έλλειψη ηγετικών ικανοτήτων. Ωστόσο, το τεράστιο αυτό βήμα οπισθοχώρησης ίσως τελικά αποδειχθεί απαραίτητο για να περάσει η Ευρώπη μέσα από μια οδυνηρή διαδικασία ειλικρινούς απολογισμού και αυτοκριτικής και να αναζητηθούν περισσότερο ώριμα μοντέλα συμπεριφοράς από όλους όσους έχουν αναλάβει πολιτικά καθήκοντα, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- το σημαντικότερο "μη-γεγονός" την τελευταία πεντηκονταετία και, ας ελπίσουμε, και μετά, είναι η επικράτηση ειρήνης μεταξύ των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν δεν είχαν πεισθεί να συνεργαστούν στο πλαίσιο μιας κοινότητας, τα ιδρυτικά μέλη, και κυρίως τα δύο μεγαλύτερα εξ αυτών, μπορεί και να είχαν επιστρέψει μετά από κάποιο διάστημα στην συνηθέστερη κατάστασή τους, δηλαδή την εμπόλεμη.
Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για τα επόμενα 50 χρόνια της ευρωπαϊκής οικογένειας;
Ρεϊμόν Μπαρ: Δεν συμμερίζομαιτους φόβους ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαλυθεί λόγω της διεύρυνσής της. Πιστεύω ότι όλα τα κράτη μέλη, παλαιά και νέα, είναι πεπεισμένα ότι το συμφέρον τους βρίσκεται στην εδραίωση και την ανάπτυξη της Ένωσης. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει σε μία νύχτα. Δύο τομείς κρίνω ότι είναι θεμελιώδεις για τα επόμενα 50 χρόνια της Ένωσης: η διαμόρφωση κοινής εξωτερικής πολιτικής ώστε η Ένωση να προασπίζει αποτελεσματικότερα τις απόψεις της και τα συμφέροντά της στην παγκόσμια σκηνή και, αν η Ένωση επιθυμεί να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, η ανάπτυξη μιας ανάλογης αμυντική ικανότητας. Όμως, για να επιτύχουμε και στους δύο αυτούς τομείς - οι οποίοι όπως και το ευρώ βρίσκονται στο επίκεντρο της εθνικής κυριαρχίας – είναι αναγκαίος ο συνδυασμός άοκνων προσπαθειών και ισχυρής βούλησης. Μόνο με τον τρόπο αυτό θα δημιουργήσουμε μια πραγματικά ισχυρή ΕΕ, κάτι που εύχομαι ολόψυχα.
Μάριο Μόντι: Ελπίζω ότι το όραμά μου έχει γίνει κατανοητό ήδη από την απάντηση που έδωσα στην πρώτη ερώτηση. Θα επιθυμούσα ωστόσο να προσθέσω κάτι ακόμη, όχι τόσο από τη θέση κάποιου που υπηρέτησε ως Επίτροπος επί μία δεκαετία (και ασκούμενος υπάλληλος για τρεις δημιουργικούς μήνες, όταν η Ένωση ήταν μόλις … 7 ετών), αλλά ως Ευρωπαίος πολίτης: ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩπρος όλους τους υπαλλήλους των ευρωπαϊκών οργάνων, σημερινούς και παλαιότερους. Όπως ισχύει σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αυτοί μπορούν, και πρέπει, να γίνουν καλύτεροι. Πάντως, όλοι μας τους οφείλουμε πολλά για το ότι εργάζονται για τη δημιουργία και τη διατήρηση μιας ενωμένης Ευρώπης.
