Δικαιώματα των γυναικών: υπάρχει πράγματι ισότητα των φύλων στην Ευρώπη;

Τελευταία ενημέρωση Τρίτη, 07/09/2021

Η στάση έναντι της ισότητας εξελίσσεται, αλλά ακόμη και η σημερινή νεότερη γενιά δεν είναι απαλλαγμένη από τα στερεότυπα και τις ανισότητες μεταξύ των φύλων. Επί του παρόντος, εξακολουθούν να υφίστανται οι ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών, ιδίως στην αγορά εργασίας.

Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΕ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την ισότητα των φύλων τις τελευταίες δεκαετίες. Εντούτοις, το χάσμα μεταξύ των φύλων παραμένει και στην αγορά εργασίας, καθώς οι γυναίκες συνεχίζουν να υπερεκπροσωπούνται στους χαμηλότερα αμειβόμενους τομείς και να υποεκπροσωπούνται στις θέσεις λήψης αποφάσεων. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει την ισότητα των φύλων σε υψηλή θέση στο πολιτικό της θεματολόγιο και πρόσφατα ενέκρινε μια φιλόδοξη στρατηγική για την ισότητα των φύλων (2020-2025) με στόχο μια Ευρώπη με ισότητα μεταξύ των φύλων. Ιδού ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες - φυσικά υπάρχουν πολλές περισσότερες προκλήσεις.

Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση και τι κάνει η ΕΕ;

Η δράση της ΕΕ για την ισότητα των φύλων ενσωματώνεται σε διάφορους τομείς πολιτικής και αποσκοπεί στην εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων, όπως η ισότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και η εξάλειψη της έμφυλης βίας και του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων. Παρακάτω θα βρείτε ορισμένες βασικές στατιστικές σχετικά με την κατάσταση και τις συναφείς δράσεις της ΕΕ.

Ίσες αποδοχές

Οι γυναίκες κερδίζουν κατά μέσο όρο 16 % λιγότερο από τους άνδρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ-27), με σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Η ΕΕ ευαισθητοποιεί σχετικά με την κατάσταση με την ετήσια Ημέρα για την Ισότητα των Αμοιβών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 4 Νοεμβρίου και θεσπίζει διάφορους νόμους, όπως τα δικαιώματα της ΕΕ για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. 

Εκπαίδευση και έρευνα

Οι ανισότητες μεταξύ των φύλων στον τομέα της εκπαίδευσης εξακολουθούν να υφίστανται, για παράδειγμα, όσον αφορά τις προτιμήσεις στην επιλογή των σπουδών. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά εξακολουθούν να υπερεκπροσωπούνται σε τομείς σπουδών που συνδέονται με παραδοσιακούς γυναικείους ρόλους, όπως οι τομείς που συνδέονται με την παροχή φροντίδας, και υποεκπροσωπούνται σε τομείς όπως η επιστήμη και η μηχανολογία. 

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΕ απονέμει το βραβείο γυναικείας καινοτομίας της ΕΕ και υποστηρίζει τη Διεθνή Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη. Το φύλο αποτελεί επίσης ένα εγκάρσιο ζήτημα στο πρόγραμμα «Ορίζων 2020», το χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία. 

Βία 

Το 33 % των γυναικών στην ΕΕ έχουν υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία! 

Η ΕΕ στοχεύει στην αντιμετώπιση της έμφυλης βίας μέσω νομοθεσίας και πρακτικών μέτρων για τα δικαιώματα των θυμάτων, σύμφωνα με τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.

Ηγετικές θέσεις

Τέλος, οι γυναίκες εκπροσωπούνται λιγότερο σε ηγετικές θέσεις σε διάφορους τομείς όπως η πολιτική, η οικονομία, η επιστήμη και η έρευνα. Μόνο το 7,5 % των προέδρων των διοικητικών συμβουλίων και το 7,7 % των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες (βλ. ενημερωτικό δελτίο σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2020-2025)! 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να δείξει τον δρόμο. Υπό την ηγεσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, της πρώτης γυναίκας προέδρου της Επιτροπής, το Σώμα των Επιτρόπων της ΕΕ είναι, για πρώτη φορά στην ιστορία του, κοντά στην επίτευξη της ισότητας των φύλων. 

Πώς μετρά η ΕΕ την πρόοδο;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για την καταπολέμηση της ανισότητας των φύλων οι οποίοι είναι διαθέσιμοι στους πολίτες της ΕΕ. Ο εντοπισμός του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα στη διαδικασία. Η Eurostat παρέχει πληροφορίες για ολόκληρη την ΕΕ, καθώς και για κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά. 

Μόλις συγκεντρωθούν οι πληροφορίες, φορείς όπως το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων μπορούν να ξεκινήσουν να προωθούν την παροχή ίσων ευκαιριών για άνδρες και γυναίκες μέσω της δημιουργίας καλύτερων πολιτικών. Το Ινστιτούτο δημοσιεύει έναν δείκτη ισότητας των φύλων που μετρά την πολύπλοκη έννοια της ισότητας των φύλων και συμβάλλει στην παρακολούθηση της προόδου σε ολόκληρη την ΕΕ σε βάθος χρόνου. 

Το πρόγραμμα αμοιβαίας μάθησης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ έχει ενισχυθεί, ώστε να ανταλλάσσονται οι επιτυχημένες δράσεις για τη μείωση του χάσματος των φύλων. Η Ελβετία, η Γερμανία και η Αυστρία, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν καινοτόμα εργαλεία, όπως υπολογιστές μισθών, για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν την ισότητα των φύλων. 

Η ΕΕ συνεργάζεται επίσης στενά με εθνικούς φορείς για την ισότητα των φύλων και με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, όπως το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών. 

Χρειάζεστε υποστήριξη; 

Αισθανθήκατε ποτέ ότι λόγω του φύλου σας δεν μπορέσατε να προσληφθείτε σε θέση εργασίας; Έπεσε ποτέ στην αντίληψή σας ότι κάποιος υπέστη άδικη μεταχείριση λόγω φύλου; Επικοινωνήστε με τον εθνικό σας φορέα για την ισότητα των φύλων και μάθετε τι προβλέπει η νομοθεσία της ΕΕ για την περίπτωσή σας.