Έχετε το δικαίωμα να διαμένετε σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ στην οποία εργάζεστε ως μισθωτός, αυτοαπασχολούμενος ή αποσπασμένος υπάλληλος.
Αν χάσετε τη δουλειά σας
Αν χάσετε τη δουλειά σας ενώ ζείτε σε άλλη χώρα, μπορείτε να διατηρήσετε το δικαίωμά σας να ζήσετε εκεί εφόσον:
- είστε προσωρινά ανίκανος/-η προς εργασία λόγω ασθένειας ή ατυχήματος
- έχετε εγγραφεί στην αρμόδια αρχή ως ακουσίως άνεργος/-η. Εάν έχετε εργαστεί λιγότερο από 1 έτος πριν από αυτό το γεγονός, διατηρείτε το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης με τους υπηκόους για περιορισμένο χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών.
- παρακολουθείτε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης. Αν δεν είστε ακουσίως άνεργος/-η, η κατάρτιση πρέπει να έχει σχέση με την προηγούμενη εργασία σας.
Δήλωση παρουσίας και εγγραφή της διαμονής σας
Ορισμένες χώρες της ΕΕ απαιτούν να δηλώσετε την παρουσία σας στις αρμόδιες αρχές σε εύλογο χρονικό διάστημα από την άφιξή σας. Αν δεν συμμορφωθείτε, μπορεί να σας επιβάλουν κυρώσεις, όπως πρόστιμο.
Ως μισθωτός στη χώρα υποδοχής, θα πρέπει να προβείτε στην εγγραφή της διαμονής σας στην αρμόδια αρχή (συνήθως στο δημαρχείο ή το τοπικό αστυνομικό τμήμα) μετά τους 3 πρώτους μήνες. Αφού εγγραφείτε, θα λάβετε πιστοποιητικό εγγραφής, το οποίο επιβεβαιώνει το δικαίωμά σας να διαμένετε στη χώρα υποδοχής σας.
Θα χρειαστείτε:
- ισχύον δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο
- πιστοποιητικό εργασίας ή βεβαίωση πρόσληψης από τον εργοδότη σας
- αν είστε αυτοαπασχολούμενος, αποδεικτικό αυτής της ιδιότητάς σας
Δεν χρειάζεται να προσκομίσετε άλλα έγγραφα.
Μόνιμη διαμονή
Αν έχετε ζήσει νόμιμα, τηρώντας τους όρους διαμονής, σε άλλη χώρα της ΕΕ επί 5 συναπτά έτη, αποκτάτε αυτομάτως το δικαίωμα μόνιμης διαμονής στη χώρα αυτή. Μπορείτε δηλαδή να μείνετε στη χώρα αυτή όσο θέλετε.
Η συνέχεια της διαμονής σας δεν επηρεάζεται από:
- προσωρινές απουσίες (μικρότερες των 6 μηνών ετησίως)
- μεγαλύτερες απουσίες για υποχρεωτική στρατιωτική θητεία
- μία απουσία 12 συνεχών μηνών για σημαντικούς λόγους, όπως π.χ. εγκυμοσύνη και τοκετό, σοβαρή ασθένεια, εργασία, επαγγελματική κατάρτιση ή απόσπαση σε άλλη χώρα.
Μπορεί να χάσετε το δικαίωμα μόνιμης διαμονής, αν παραμείνετε εκτός της χώρας αυτής για διάστημα μεγαλύτερο από δύο συναπτά έτη.
Μόνιμη διαμονή πριν από τη συμπλήρωση 5 ετών
Μπορείτε ενδεχομένως να αποκτήσετε δικαίωμα μόνιμης διαμονής πριν από τη συμπλήρωση των 5 ετών στις παρακάτω περιπτώσεις:
- αν συνταξιοδοτηθείτε αφού έχετε εργαστεί στη χώρα αυτή το προηγούμενο έτος ή έχετε ζήσει εκεί επί 3 συναπτά έτη
- αν σταματήσετε να εργάζεστε γιατί είστε πλέον ανίκανος/-η προς εργασία και έχετε ζήσει στη χώρα αυτή επί 2 συναπτά έτη
- αν σταματήσετε να εργάζεστε γιατί είστε πλέον ανίκανος/-η προς εργασία λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας. Στην περίπτωση αυτή, έχετε το δικαίωμα να παραμείνετε στη χώρα ανεξάρτητα από πόσο καιρό έχετε ζήσει εκεί πριν από το ατύχημα ή την ασθένεια
- αν ξεκινήσετε να εργάζεστε σε άλλη χώρα της ΕΕ ως διασυνοριακός εργαζόμενος - οπότε, πρέπει να επιστρέφετε στη χώρα διαμονής σας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα - αλλά έχετε προηγουμένως εργαστεί στη χώρα στην οποία θέλετε να αποκτήσετε δικαίωμα μόνιμης διαμονής επί 3 συναπτά έτη.
Μπορεί να απελαθείτε ή να σας ζητηθεί να εγκαταλείψετε τη χώρα;
Μπορείτε να ζείτε σε άλλη χώρα της ΕΕ εφόσον πληροίτε τους όρους διαμονής. Αν πάψετε να πληροίτε αυτούς τους όρους, οι εθνικές αρχές μπορούν να σας ζητήσουν να εγκαταλείψετε τη χώρα.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η χώρα υποδοχής μπορεί να σας απελάσει για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας, αλλά μόνον εφόσον μπορεί να αποδείξει ότι αποτελείτε σοβαρή απειλή.
Η απόφαση απέλασης ή η εντολή εγκατάλειψης της χώρας πρέπει να σας επιδοθεί εγγράφως. Πρέπει να αναφέρει όλους τους λόγους στους οποίους βασίζεται η απέλασή σας και να ορίζει πώς και μέχρι πότε μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή ακύρωσής.