Wat is klimaatverandering?

De activiteiten van de mens veranderen geleidelijk het klimaat op aarde door enorme hoeveelheden broeikasgassen toe te voegen aan de atmosfeer.

Die extra gassen komen vooral vrij wanneer we fossiele brandstoffen verbranden om energie op te wekken, maar ook bij de kap van regenwouden, in de landbouw, de veehouderij en de chemische industrie. Bij die activiteiten komt vooral koolstofdioxide (CO₂) vrij.

Die extra gassen versterken het “broeikaseffect” in de atmosfeer van onze planeet, waardoor de temperatuur op aarde in een buitengewoon tempo stijgt en het klimaat drastisch verandert.

Zie ook:

• Oorzaken van de klimaatverandering (DG Klimaat)
• Oorzaken van de klimaatverandering (Onze planeet, onze toekomst)

Waar staan we nu?

We hebben de planeet al meer dan 1 °C opgewarmd ten opzichte van de gemiddelde temperatuur voor de industriële revolutie.

Wetenschappers van de Intergouvernementele Werkgroep over klimaatverandering (IPCC) waarschuwen dat een stijging van die temperatuur met meer dan 1,5 °C ernstige en zelfs onomkeerbare gevolgen zal hebben voor ons milieu en voor de samenleving.

Hoe meer we het klimaat verstoren, hoe groter het gevaar voor mens en milieu.

Zie ook:

• Temperaturen wereldwijd en in Europa (Europees Milieuagentschap)
• European State of the Climate 2019 (Copernicus Climate Change Service)
• Speciaal verslag over de gevolgen van een opwarming van de aarde met 1,5 °C (Intergovernmental Panel on Climate Change)

Wat zijn de gevolgen van klimaatverandering?

De klimaatverandering laat zich nu al wereldwijd voelen, en naar verwachting zullen die effecten de komende decennia frequenter en intenser merkbaar zijn.

Doen we niets tegen de klimaatverandering, dan zullen de kinderen van nu in de EU nog veel meemaken:

• 400.000 vroegtijdige sterfgevallen per jaar door luchtvervuiling
• 90.000 doden per jaar door hittegolven
• 40% minder water beschikbaar in het zuiden van Europa
• 2,2 miljoen mensen jaarlijks bedreigd door overstromingen aan de kust
• 190 miljard euro economische schade per jaar

De klimaatverandering kan onze planeet radicaal veranderen, en onze voedselvoorziening, watervoorraden en gezondheid in gevaar brengen. Iedereen loopt gevaar, maar de armen en de kwetsbaren worden harder getroffen.

Hoe groter de problemen, hoe moeilijker en duurder het wordt om ze op te lossen. Daarom moeten we de klimaatverandering zo snel mogelijk aanpakken.

Zie ook:

• Gevolgen van de klimaatverandering (DG Klimaat)
• Gevolgen van de klimaatverandering (Onze planeet, onze toekomst)
• Impact van de klimaatverandering in Europa (Europees Milieuagentschap)

Wat doet de EU tegen de klimaatverandering?

De EU was en is een van de wereldleiders in de strijd tegen klimaatverandering.

We voeren een ambitieus beleid binnen de EU en werken nauw samen met partners wereldwijd.

We zijn goed op weg om onze reductiedoelstelling voor de uitstoot van broeikasgassen voor 2020 te halen en willen de uitstoot vóór eind 2030 met minstens 55% verminderen.

Tegen 2050 wil Europa het eerste klimaatneutrale continent zijn. Hiervoor moeten we onze uitstoot zo veel mogelijk terugdringen en zoveel mogelijk broeikasgassen uit de atmosfeer halen, om een netto-uitstoot van nul te bereiken, ook wel klimaatneutraliteit genoemd.

Dit doel maakt deel uit van de Europese Green Deal: een ambitieus pakket maatregelen om onze broeikasgasemissies af te bouwen en tegelijkertijd een eerlijke, gezonde en welvarende samenleving voor de toekomstige generaties op te bouwen.

We moeten niet alleen de uitstoot verminderen, maar ons ook aanpassen aan de veranderingen, nu en in de toekomst. De EU helpt de paraatheid en capaciteit te vergroten om de effecten van de klimaatverandering ook nationaal, regionaal en lokaal op te vangen.

Samen met andere landen en regio’s stimuleert de EU wereldwijde klimaatactie, en ze helpt partnerlanden, vooral de meest kwetsbare, bij hun inspanningen.

Ook doet de EU er alles aan om het herstel van de coronacrisis te koppelen aan een transitie naar een groener, digitaler en veerkrachtiger Europa.

Zie ook:

• EU-maatregelen op het gebied van klimaat en duurzaamheid
• EU-klimaatactie en de Europese Green Deal(DG Klimaat)
• 5 feiten over de EU-doelstellingen voor klimaatneutraliteit(Europese Raad)

Wat zijn de voordelen van klimaatmaatregelen?

De overgang naar een klimaatneutrale samenleving is niet alleen dringend, maar geeft ons ook de kans om een betere toekomst voor iedereen tot stand te brengen.

Als we ons allemaal inzetten voor klimaat en milieu, helpen we om de planeet te redden en te beschermen, voor alle generaties nu en in de toekomst.

Wat kan het de samenleving zoal opleveren?

• nieuwe, groene banen
• meer concurrentievermogen
• economische groei
• schonere lucht en efficiënter openbaar vervoer in steden
• nieuwe technologieën zoals elektrische en plug-in hybride auto’s en energie-efficiënte huizen en kantoren met intelligente verwarmings- en koelsystemen
• meer zekerheid in energievoorziening en andere hulpbronnen, waardoor Europa minder afhankelijk wordt van invoer

Studies bewijzen dat de transformatie naar een groene en digitale samenleving haalbaar en betaalbaar is. De kosten van klimaatverandering voor de economie en de maatschappij zullen veel hoger zijn dan de kosten van de bestrijding van klimaatverandering nu.

Wat kan ik doen?

Alle onderdelen van de samenleving en alle economische sectoren krijgen een rol: de energiesector, de industrie, mobiliteit, de bouw, de landbouw, de bosbouw... De benodigde kennis is grotendeels aanwezig en er bestaan al veel beproefde oplossingen.

Maar ook onze dagelijkse keuzes zijn van belang. Want die keuzes bepalen hoe we leven, ons verplaatsen, onze woningen koelen of verwarmen, producten maken en consumeren. Elke verbetering telt.

Iedereen kan een bijdrage leveren, hoe klein ook!