Wprowadzenie
W podcaście CitizenCentral przybliżamy słuchaczom europejskie inicjatywy obywatelskie. W każdym odcinku organizatorzy i promotorzy inicjatyw opowiadają, dlaczego ich inicjatywa jest ważna, i dzielą się swoim doświadczeniem w podnoszeniu świadomości na poziomie UE.
Aby jeszcze dogłębniej wyjaśnić problematykę poruszaną w tych inicjatywach, prowadząca podcast dziennikarka Méabh Mc Mahon rozmawia z ekspertami i wykładowcami o różnych specjalizacjach.

Z każdym kolejnym odcinkiem dowiadujemy się więcej o procesie realizacji europejskiej inicjatywy obywatelskiej i zdobywamy cenne wskazówki z punktu widzenia organizatorów.
Dzięki CitizenCentral dowiesz się, czym jest Europejska inicjatywa obywatelska i jak za pomocą tego narzędzia możesz w większym stopniu decydować o polityce, która ma wpływ na Twoje życie.
Podcasty CitizenCentral są dostępne na platformach Apple Podcasts, Spotify, Google Podcasts i SoundCloud.
Opinie wyrażone w podcastach odzwierciedlają wyłącznie punkt widzenia ich twórców i w żaden sposób nie mogą być utożsamiane ze stanowiskiem Komisji Europejskiej ani Unii Europejskiej.
Podsumowania poszczególnych odcinków
Poznaj osoby, które stoją za dotychczasowymi europejskimi inicjatywami obywatelskimi.
Europejska inicjatywa obywatelska @10: nowe inicjatywy i wspomnienia
Podcast poświęcony europejskim inicjatywom obywatelskim: „Save Cruelty Free Cosmetics” (Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt), „Stop Global Warming – a price for carbon to fight climate change” (Opłata za emisje CO2 – walka ze zmianą klimatu) oraz „Fraternité 2020 – Mobility. Progress. Europe” (Fraternité 2020 – Mobilność. Postęp. Europa).
W 2022 r. obchodzimy 10. rocznicę europejskiej inicjatywy obywatelskiej, dlatego w tym odcinku poznamy organizatorki inicjatyw realizowanych w przeszłości, obecnie i (być może) w przyszłości: Simonę Pronckutė, dr Julię Baines i Virginię Fiume.
Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt to realizowana obecnie inicjatywa na rzecz całkowitego zakazu testowania na zwierzętach składników stosowanych w kosmetykach, a także modernizacji nauki bez wykorzystywania zwierząt. Organizatorzy inicjatywy chcą w rekordowym czasie zdobyć wymagany milion podpisów. Po dwóch latach kampanii i zakończeniu zbierania podpisów latem 2021 r. Virginia Fiume dzieli się swoimi refleksjami z organizacji inicjatywy Opłata za emisje CO2 – walka ze zmianą klimatu. Wraz z kolegami Virginia wykorzystała doświadczenie zdobyte w ramach europejskiej inicjatywy obywatelskiej, tworząc projekt EUMANS.eu, i obiecuje, że jeszcze nie powiedziała ostatniego słowa!
Na koniec wysłuchamy organizatorki pierwszej w historii europejskiej inicjatywy obywatelskiej o nazwie „Fraternité 2020 – Mobilność. Postęp. Europa”. Jak Simona wspomina pracę nad inicjatywą 10 lat temu i jak udział w europejskiej inicjatywie obywatelskiej zmienił jej życie?
Uwaga: odpowiedź Europejskiej Agencji Chemikaliów na badania na zwierzętach oraz kampanię PETA: https://ec.europa.eu/environment/chemicals/reach/animal_en.htm
dr Julia Baines, kierowniczka ds. polityki w zakresie nauki w PETA (Wielka Brytania), promotorka inicjatywy Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt
- www.savecrueltyfree.eu
- www.peta.org.uk/features/save-cruelty-free-cosmetics
- Twitter: @PETAUK, @CrueltyFreeEU, @HSIEurope, @Act4animalsEU
Virginia Fiume, koordynatorka projektu EUMANS.eu i organizatorka inicjatywy Opłata za emisje CO2 – walka ze zmianą klimatu
Simona Pronckutė, członkini założycielka Fraternité 2020 – Mobilność. Postęp. Europa.
- Przeczytaj artykuł Simony na portalu EurActiv: https://www.euractiv.com/section/digital/opinion/european-citizens-initiative-one-year-of-challenges
Oprócz trzech organizatorek inicjatyw Méabh gości w swoim studio eksperta z branży kosmetycznej.
Specjalne podziękowania dla naszego gościa:
Johna Chave'a, dyrektora generalnego Cosmetics Europe
6: Szczepionki a prawo autorskie: poznajcie Europejczyków, którzy domagają się zmian w polityce UE
Podcast poświęcony europejskim inicjatywom obywatelskim: „Freedom to Share” (Wolność wymiany) i „Right to Cure” (Prawo do terapii).
W tym odcinku CitizenCentral przybliżymy słuchaczom tematykę prawa autorskiego i praw własności intelektualnej. Gregory Engels, przedstawiciel inicjatywy Wolność wymiany, dąży do zmiany europejskiego prawa autorskiego i zalegalizowania udostępniania plików za pośrednictwem sieci cyfrowych. Z kolei Julie Steendam opowie o inicjatywie Prawo do terapii (również pod nazwą „No profit on pandemic” (Żadnych zysków z pandemii)), której organizatorzy wzywają Komisję Europejską do zapewnienia dostępności wszystkich szczepionek przeciwko COVID-19 i możliwości leczenia tej choroby nieodpłatnie dla każdego, w każdym zakątku świata. W podcaście poruszymy skomplikowane tematy związane z wpływem prawa autorskiego i praw własności intelektualnej na naszą rzeczywistość, a także porozmawiamy o naszej wolności i cenie, jaką za nią płacimy.
Gregory Engels, członek komitetu organizacyjnego inicjatywy Wolność wymiany
Julie Steendam, koordynatorka europejska inicjatywy Prawo do terapii
- www.noprofitonpandemic.eu
- https://www.facebook.com/Right2CureECI
- https://twitter.com/Right2Cure // @Right2Cure
- https://www.instagram.com/right2cure_euinitiative
- #Right2Cure #NoprofitOnPandemic
Méabh rozmawia także z dwoma ekspertami w dziedzinie praw własności intelektualnej: prawnikiem i badaczem-wykładowcą z Hiszpanii oraz z ekspertem Światowej Organizacji Handlu ze Szwajcarii.
Specjalne podziękowania dla naszych gości:
Javiera de la Cuevy, prawnika i wykładowcy zajmującego się tematyką własności intelektualnej w hiszpańskim Instytucie Biznesu (Instituto Empresa) | Rogera Kampfa, doradcy WTO, specjalisty w dziedzinie zdrowia i własności intelektualnej.
5: Świadomi konsumenci: poznaj kreatywnych Europejczyków, którzy walczą ze zmianą klimatu
Podcast poświęcony europejskim inicjatywom obywatelskim: „Ban Fossil Fuel Advertising and Sponsorship” (Zakaz reklamy paliw kopalnych oraz powiązanego sponsoringu) oraz „European EcoScore” (Europejskie ekooznakowanie).
W piątym odcinku CitizenCentral rozmawiamy z Silvią Pastorelli i Antoinem Thillem, którzy chcą pociągnąć firmy do odpowiedzialności i pomóc konsumentom w dokonywaniu wyborów zgodnych z zasadą zrównoważonego rozwoju – a każde z nich robi to na swój sposób. Autorzy inicjatywy Zakaz reklamy paliw kopalnych wzywają Unię do wprowadzenia aktu prawnego UE zakazującego reklamy paliw kopalnych, a także reklamy transportu drogowego i wodnego napędzanego paliwami kopalnymi. Inspiracją dla tej inicjatywy jest zakaz reklamy wyrobów tytoniowych, który już obowiązuje w całej UE, a jej realizatorzy chcą wprowadzić zmiany systemowe w odpowiedzi na kryzys klimatyczny. Z kolei organizatorzy inicjatywy Europejskie ekooznakowanie chcą wprowadzić obowiązkowe oznakowanie zapewniające europejskim konsumentom przejrzyste informacje o wpływie na środowisko produktów wytwarzanych lub sprzedawanych w UE.
Obie inicjatywy zostały zarejestrowane w połowie 2021 r., a obecnie trwa zbieranie podpisów. Posłuchaj, jak im idzie!
Silvia Pastorelli, przedstawicielka inicjatywy Zakaz reklamy paliw kopalnych oraz powiązanego sponsoringu i organizatorka kampanii klimatycznych i energetycznych europejskiego oddziału Greenpeace
- https://banfossilfuelads.org
- https://twitter.com/GreenpeaceEU
- https://www.instagram.com/greenpeace
- https://www.facebook.com/greenpeace.international
Antoine Thill, przedstawiciel inicjatywy Europejskie ekooznakowanie i koordynator zespołu ds. propagowania europejskiej inicjatywy obywatelskiej w Belgii.
- https://europeanecoscore.com
- https://www.facebook.com/EuropeanEcoScore
- https://www.instagram.com/eu.ecoscore
Więcej informacji:
Méabh rozmawia także z ekspertem i aktywistą w dziedzinie marketingu, którego misją jest dążenie do tego, by świat biznesu na pierwszym miejscu stawiał ludzi i planetę, z Francuzką prowadzącą kampanię na rzecz zakazu sponsorowania sztuki i kultury przez firmy związane z paliwami kopalnymi, z ekspertką ds. zmian systemowych w sektorze rolno-spożywczym oraz z przedsiębiorcą działającym na rzecz zrównoważonego rozwoju i przeciwko stosowaniu plastiku.
Specjalne podziękowania dla naszych gości:
Thomasa Kolstera, aktywisty w dziedzinie marketingu i autora książki „Goodvertising” | Clary Paillard, doradczyni w organizacji Culture Unstained | Cliony Howie, dyrektor generalnej organizacji Foundation Earth działającej we współpracy z EIT Food | Adama Webba, założyciela marki Lifelong Cosmetics.
4: Poznaj Europejczyków, którzy w naszym imieniu walczą o zmniejszenie inwigilacji i ubóstwa w całej Europie
Podcast poświęcony europejskim inicjatywom obywatelskim: „Reclaim Your Face” (Odzyskaj swoją twarz) i „Start Unconditional Basic Income (UBI) throughout the EU” (Wprowadzenie bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE).
W czwartym odcinku CitizenCentral rozmawiamy z Ellą Jakubowską i Catariną Neves o różnych sposobach zapewniania ochrony praw podstawowych i zmniejszania nierówności w UE. Organizatorzy Reclaim your face – inicjatywy społeczeństwa obywatelskiego na rzecz zakazu praktyk masowej inwigilacji biometrycznej chcą ścisłego uregulowania kwestii wykorzystania technologii biometrycznych, aby uniknąć niepotrzebnej ingerencji w prawa podstawowe. W tym odcinku poznamy różne aspekty związane z wykorzystywaniem technologii przez ludzi, przedsiębiorstwa i rządy. Dowiemy się, jak to robią, w jakim celu i jaki to ma wpływ na nasze życie. Organizatorzy inicjatywy Wprowadzenie bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE chcą, by Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE, które przyczynią się do poprawy dobrobytu obywateli Unii we wszystkich państwach członkowskich.
Ella Jakubowska, doradczyni ds. polityki cyfrowej na rzecz europejskiej inicjatywy obywatelskiej Reclaim Your Face
- https://reclaimyourface.eu/
- https://twitter.com/ReclaimYourFace
- https://www.facebook.com/ReclaimYourFace/
- https://www.instagram.com/reclaimyourface/?hl=en
- https://twitter.com/edri
- https://twitter.com/ellajakubowska1
Więcej informacji:
- https://europa.eu/citizens-initiative-forum/blog/democratic-action-has-power-protect-eu-democracy-biometric-mass-surveillance_en
- https://reclaimyourface.eu/report-biometric-mass-surveillance-germany-netherlands-poland/
- https://www.politico.eu/list/tech-28-class-of-2021-the-ranking/sarah-chander-and-ella-jakubowska/
- https://edri.org/our-work/new-eci-ban-biometric-mass-surveillance/
- https://reclaimyourface.eu/evidence-in-eu-countries/
- https://reclaimyourface.eu/romani-rights-and-biometric-mass-surveillance/
Catarina Neves, portugalska działaczka promująca wprowadzenie dochodu podstawowego, współrealizatorka kampanii towarzyszącej europejskiej inicjatywie obywatelskiej na rzecz bezwarunkowego dochodu podstawowego (ECI-UBI) w Portugalii, współpracująca z zespołem ECI-UBI w Europie, współtwórczyni inicjatywy UBI4ALL powstałej z myślą o wspieraniu ECI-UBI.
Méabh rozmawia także z hiszpańskim specjalistą ds. etyki i praw w zakresie technologii, który bada i kontroluje algorytmy największych firm technologicznych, z włoską dziennikarką śledczą, która przetestowała systemy biometrycznej kontroli granicznej w Europie, oraz z pochodzącym z Rumunii pracownikiem European Policy Center w Brukseli specjalizującym się w obszarze przyszłości pracy.
Specjalne podziękowania dla naszych gości:
dr Gemmy Galdon Clavell, dyrektor Eticas Foundation | Ludoviki Jony, dziennikarki śledczej | Mihaiego Palimariciuca, analityka ds. polityki, European Policy Centre.
3: Wsłuchaj się w głosy tych, którzy działają na rzecz zielonej Europy
Podcast poświęcony europejskim inicjatywom obywatelskim: „Stop Finning – Stop the Trade” (Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi), „Green Garden Roof Tops” (Zielone dachy) i „Grow scientific progress: crops matter” (Zadbajmy o postęp naukowy: uprawy mają znaczenie!).
W trzecim odcinku CitizenCentral w rozmowie z Nilsem Klugerem, Almog Sade i Martiną Helmlinger poruszymy tematykę ochrony środowiska na lądzie i morzu. Twórcy inicjatywy obywatelskiej Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi chcą położyć kres handlowi płetwami rekinów w UE. Zielone dachy to inicjatywa opracowana przez rodzeństwo: siostrę i brata, przy wsparciu grupy znajomych, którzy chcą wykorzystać istniejącą niezagospodarowaną przestrzeń na dachach biurowców i przekształcić ją w zielone ogrody. Posłuchamy również wypowiedzi organizatorki inicjatywy „Zadbajmy o postęp naukowy: uprawy mają znaczenie!”. Choć inicjatywa zakończyła się latem 2021 r., jej organizatorka dzieli się ze słuchaczami refleksjami i wskazówkami, które mogą okazać się pomocne dla osób zainteresowanych organizacją europejskiej inicjatywy obywatelskiej.
dr Nils Kluger, rzecznik europejskiej inicjatywy obywatelskiej Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi
- www.stop-finning-eu.org
- https://www.facebook.com/StopFinningEU
- https://www.instagram.com/stopfinningeu
- https://twitter.com/stopfinningeu
Almog Yoana Sade, współorganizatorka europejskiej inicjatywy obywatelskiej Zielone dachy
- https://www.greengardenrooftops.com/
- https://www.facebook.com/GGRTECI
- Instagram: @ggrt_euinitiative
- Twitter: @garden_tops
- Więcej o tej inicjatywie w artykule: https://europa.eu/citizens-initiative-forum/blog/brighter-future-greener-europe_en
Martina Helmlinger, współtwórczyni i przedstawicielka europejskiej inicjatywy obywatelskiej Zadbajmy o postęp naukowy: uprawy mają znaczenie!
- https://cropsmatter.wixsite.com/mysite
- https://www.facebook.com/growscientificprogress
- Twitter: @GrowScientific
- Instagram: grow_scientific_progress
Méabh rozmawia także z biologami morza z Holandii i RPA zajmującymi się obserwacją rekinów, a także łączy się ze specjalistą ds. zielonych dachów z Czech.
Specjalne podziękowania dla naszych gości:
Irene Kingmy, biolog morza i doradczyni ds. polityki i spraw publicznych w organizacji Dutch Caribean Nature Alliance | Alessandra de Maddalena, biologa morza i adiunkta wydziału zoologii kręgowców na Uniwersytecie w Mediolanie-Bicocca | Pavla Dostala, prezesa czeskiego stowarzyszenia Zelené střechy (Zielone dachy), wiceprezesa European Federation of Green Roof and Living Wall Associations oraz dyrektora generalnego GreenVille.
2: Moc w rękach obywateli: posłuchaj tych, którzy chcą działać ponad granicami w Europie
Podcast poświęcony europejskim inicjatywom obywatelskim: „Civil Servant Exchange Program” (Program wymiany urzędników służby cywilnej) i „Voters Without Borders” (Głosowanie bez granic).
W drugim odcinku CitizenCentral rozmawiamy z Adamem Mazoyerem i Rosalie van den Brink, którzy opowiedzą o dwóch europejskich inicjatywach obywatelskich ukierunkowanych na promowanie uczestnictwa obywatelskiego w naszych społecznościach. Program wymiany urzędników służby cywilnej ma zapewnić urzędnikom służby cywilnej możliwość uczenia się od kolegów z innych krajów, aby pomóc im lepiej rozwiązywać problemy o charakterze ponadnarodowym – od klęsk żywiołowych po cyberzagrożenia i wiele innych. Z kolei inicjatywa Głosowanie bez granic powstała z myślą o rozszerzaniu demokratycznych praw obywateli Unii, którzy chcą głosować w wyborach krajowych w swoim miejscu zamieszkania.
Adam Mazoyer, zastępca przedstawiciela europejskiej inicjatywy obywatelskiej Program wymiany urzędników służby cywilnej
- https://eci-csep.eu/
- https://twitter.com/CsepEci?s=09
- https://m.facebook.com/civilservantexchangeprogram/
- https://www.instagram.com/civilservantexchangeprogram/
- Więcej w artykule: https://www.openaccessgovernment.org/an-erasmus-program-for-civil-servants/115686/
Rosalie van den Brink, wolontariuszka europejskiej inicjatywy obywatelskiej Głosowanie bez granic.
Prowadząca Méabh rozmawia również ze strażakiem z Danii, z dyrektorem wykonawczym bułgarskiego Instytutu Administracji Publicznej, z niemieckim profesorem prawa UE mieszkającym w Irlandii oraz z dyrektor wykonawczą European Citizen Action Service odpowiedzialną za prowadzenie forum europejskiej inicjatywy obywatelskiej.
Specjalne podziękowania dla naszych gości:
Jakoba Vedsteda Andersena z Federation of European Fire Officers Association | Pavla Ivanova z bułgarskiego Instytutu Administracji Publicznej | Tobiasa Locka, profesora katedry Jean Monnet w dziedzinie prawa UE na Uniwersytecie w Maynooth | Assyi Kavrakovej, dyrektor wykonawczej European Citizen Action Service (ECAS).
1: Witajcie w CitizenCentral
Podcast poświęcony europejskim inicjatywom obywatelskim: „Fridays for Future” (Piątki dla przyszłości) oraz „Save Bees and Farmers” (Ratujmy pszczoły i rolników).
Posłuchaj pierwszego odcinka podcastu CitizenCentral, w którym Paula Reyes i Helmut Burtscher przedstawią dwie europejskie inicjatywy obywatelskie, dla których terminy zbierania podpisów upłynęły pod koniec września 2021 r. .„Actions on Climate Emergency” (Działania w obliczu kryzysu klimatycznego) (data zakończenia 23 września 2021 r.) oraz „Save bees and Farmers! Towards a bee-friendly agriculture for a healthy environment” (Ratujmy pszczoły i rolników! W kierunku przyjaznego dla pszczół rolnictwa służącego zdrowemu środowisku) (data zakończenia 30 września 2021 r.) to dwie z wielu realizowanych w ostatnich latach inicjatyw obywatelskich związanych ze zmianą klimatu i bioróżnorodnością.
Paula Mariel Reyes Carrasco, działaczka ruchu Piątki dla przyszłości wspierającego europejską inicjatywę obywatelską Działania w obliczu kryzysu klimatycznego
Helmut Burtscher z Global2000 – Friends of the Earth – Austria, organizator europejskiej inicjatywy obywatelskiej Ratujmy pszczoły i rolników! W kierunku przyjaznego dla pszczół rolnictwa służącego zdrowemu środowisku.
Dziennikarka Méabh Mc Mahon rozmawia z jednym z organizatorów pierwszej europejskiej inicjatywy obywatelskiej dotyczącej zniesienia opłat za roaming międzynarodowy. Wielu z nas może dziś cieszyć się z korzyści, jakie przyniosła ta inicjatywa. W tym odcinku poznamy także inicjatora ruchu „Grandparents for Future” powstałego w ramach solidarności z młodzieżą protestującą na rzecz działań w dziedzinie klimatu, Greczynkę zajmującą się rolnictwem ekologicznym, a także wysłuchamy wypowiedzi ekspertów na temat polityki zrównoważonego rozwoju oraz znaczenia owadów zapylających dla każdego z nas.
Specjalne podziękowania dla naszych gości:
Alberta Alemanno profesora katedry Jean Monnet w dziedzinie prawa UE na uczelni HEC Paris | Anniki Hedberg z Centrum Polityki Europejskiej | Freidricha Zywitzy z ruchu Grandparents for Future | Dary Stanley z University College Dublin | Sheili Darmos, socjolożki, współzałożycielki i autorki SoutherLights.org.