Η πρώτη ημέρα της ψηφιακής ΕΠΠ γιορτάζει τα επιτεύγματα, επισημαίνει την ανάγκη βελτίωσης

Η Ημέρα ΕΠΠ, που διοργανώνεται ετησίως από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, φέρνει σε επαφή νέους αγωνιστές και επί μακρόν υποστηρικτές της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών. Υπό κανονικές συνθήκες, στις 3 Ιουνίου 2021 θα γίνει κράτηση τρένων, πτήσεων και αιθουσών συνεδριάσεων στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ). Φέτος, ωστόσο, η Ημέρα της ΕΠΠ πραγματοποιήθηκε εξ ολοκλήρου διαδικτυακά. Για τη 10η διοργάνωση της εκδήλωσης, οι συμμετέχοντες και οι ομιλητές εξέτασαν με κριτικό πνεύμα τον κατάλογο των επιτευγμάτων της ΕΠΠ, καθώς και εξέτασαν τα μειονεκτήματα και τα περιθώρια βελτίωσης, όπως ο πολιτικός της αντίκτυπος και η αξία της για την ευρωπαϊκή δημοκρατία.

Η Διεθνής Δημοκρατία, η Υπηρεσία Δράσης Ευρωπαίων Πολιτών, η Εκστρατεία ΕΠΠ, ο Bertelsmann Stiftung και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών είναι οι μόνιμοι εταίροι της εκδήλωσης, και είχα την τιμή να συντονίσω την εναρκτήρια σύνοδο υψηλού επιπέδου εξ ονόματος της οργάνωσης Democracy International και των μόνιμων εταίρων. Στη φετινή εναρκτήρια συνεδρίαση συμμετείχαν η Christa Schweng, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, και ο Pedro Silva Pereira, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αρμόδιος για την ευρωπαϊκή δημοκρατία και την ΕΠΠ. Η Věra Jourová, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδια για τις αξίες και τη διαφάνεια, υπέβαλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα.

Πίστωση: ΕΟΚΕ 2021

Οι ομιλητές εξέτασαν την εξέλιξη της ΕΠΠ από την έναρξή της το 2012, με έμφαση στον αντίκτυπο που είχαν οι πρωτοβουλίες, εμπνέοντας τη φετινή Ημέρα ΕΠΠ με θέμα «Ενδυνάμωση των πολιτών για να επηρεάσουν το μέλλον της Ευρώπης». Το 2021 τέθηκαν σε ισχύ οι δύο πρώτες νομοθετικές πράξεις με κίνητρο τις ΕΠΠ: η οδηγία για το πόσιμο νερό, η οποία επηρεάζεται από την πρωτοβουλία Right2Water, και η διαφάνεια της αξιολόγησης κινδύνου της ΕΕ στον κανονισμό για την τροφική αλυσίδα, η οποία αποτελεί συνέχεια της πρωτοβουλίας για την απαγόρευση της γλυφοσάτης. Ενώ μια άλλη επιτυχημένη πρωτοβουλία Minority Safepack δεν έλαβε θετική απάντηση από την Επιτροπή φέτος, η κ. Schweng επανέλαβε ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί ο διάλογος και η Επιτροπή να εξηγήσει διεξοδικά τους λόγους για τους οποίους δεν ανέλαβε δράση.

Ωστόσο, οι πρωτοβουλίες μπορούν να συνεχίσουν να εμπνέουν τη νομοθεσία της ΕΕ στο μέλλον, είτε είναι επιτυχείς είτε όχι. Η πράξη για το ενιαίο δασμολόγιο επικοινωνιών σχετικά με την κατάργηση των τελών περιαγωγής που δρομολογήθηκε το 2012, η οποία δεν ήταν επιτυχής όσον αφορά τις υπογραφές, ενεργοποίησε τη νομοθεσία της ΕΕ που τέθηκε σε ισχύ το 2017 και χρησιμεύει ως εξαιρετικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο οι ιδέες των πολιτών μπορούν να έχουν πολιτικό αντίκτυπο στο μέλλον της Ευρώπης. Η κ. Jourová αναγνώρισε επίσης το γεγονός αυτό στη βιντεοσκόπησή της, δεχόμενη ότι απαιτείται χρόνος για να υλοποιηθούν απτά αποτελέσματα των πρωτοβουλιών λόγω της φύσης της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ, αλλά ότι διάφορα στοιχεία αυτών των πρωτοβουλιών έλαβαν επίσης μη νομοθετική συνέχεια.

Ο κ. Silva Pereira εκφράζει την ικανοποίησή του για τις θετικές εξελίξεις όσον αφορά τους κανόνες της ΕΠΠ, συμπεριλαμβανομένης της απλούστευσης και της ευελιξίας όσον αφορά την υπογραφή και τη δρομολόγηση μιας ΕΠΠ. Τόσο η κ. Schweng όσο και ο κ. Silva Pereira συμφωνούν ότι ο νέος κανονισμός προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες και η κ. Schweng περιγράφει ιδιαίτερα τον τρόπο με τον οποίο η μεγαλύτερη περίοδος εξέτασης από 3 έως 6 μήνες παρέχει την ευκαιρία για ευρύτερες συζητήσεις σχετικά με πρωτοβουλίες. Ωστόσο, ο κ. Silva Pereira εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τον αριθμό των επιτυχημένων πρωτοβουλιών και επανέλαβε ότι οι επιτυχημένες ΕΠΠ πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και να δοθεί η κατάλληλη συνέχεια.

Εν τω μεταξύ, η πρωτοβουλία «Τέλος στα Κλουβιά» έλαβε την απάντησή της από την Επιτροπή, η οποία ανήγγειλε θετικά ότι η ΕΕ θα αποδεχθεί την πρόταση της πρωτοβουλίας και θα δεσμευτεί να τερματίσει την εκτροφή σε κλωβούς. Έως το τέλος του 2023 θα υποβληθεί νομοθετική πρόταση για τη σταδιακή κατάργηση και, τελικά, την απαγόρευση της χρήσης κλωβών για όλα τα εκτρεφόμενα ζώα που αναφέρονται στην πρωτοβουλία. Πρόκειται για θετικό βήμα προόδου για την ΕΠΠ και σαφή ένδειξη για το πού μπορούν οι πρωτοβουλίες να επηρεάσουν άμεσα την πολιτική!

Ο περαιτέρω διάλογος στο πλαίσιο της ΕΠΠ εξακολουθεί να είναι απαραίτητος για την ενίσχυση του δεσμού μεταξύ των διοργανωτών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Κατά τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, ρώτησα τους ομιλητές σχετικά με τις περαιτέρω δυνατότητες διαλόγου που υπάρχουν, στους οποίους απάντησαν ότι η συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων είναι ένας τρόπος για το άνοιγμα του διαλόγου που μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερο αντίκτυπο της πρωτοβουλίας. Μια άλλη πρόταση για τη βελτίωση του διαλόγου είναι η μεγαλύτερη συμμετοχή των διοργανωτών στις δραστηριότητες της Επιτροπής που λαμβάνουν χώρα στον τομέα της ΕΠΠ τους, μετά την έκδοση της αρχικής γνώμης της Επιτροπής. Επιπλέον, οι συζητήσεις για την ΕΠΠ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσθέτουν μεγαλύτερη προβολή και πολιτική σημασία στις πρωτοβουλίες.

Όσον αφορά ζητήματα σχετικά με τον ρόλο της ΕΠΠ στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, η κ. Schweng συμφωνεί ότι η Διάσκεψη θα πρέπει να αξιολογήσει τις διαθέσιμες επιλογές για τη συμμετοχή των πολιτών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ΕΠΠ, και κατά πόσον υπάρχει ανάγκη βελτίωσης ή προσθήκης πρόσθετων εργαλείων.

Συνολικά, η εναρκτήρια συνεδρίαση της 10ης εκδήλωσης της Ημέρας ΕΠΠ επέτρεψε σε φίλους της ΕΠΠ, μαζί με βασικά μέλη από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, να συναντηθούν για να επανεξετάσουν και να εξετάσουν τις επιτυχίες της ΕΠΠ, συμπεριλαμβανομένων του νέου κανονισμού ΕΠΠ και της νέας νομοθεσίας της ΕΕ που εμπνέεται από τις ΕΠΠ, των προβλημάτων της ΕΠΠ, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης ευαισθητοποίησης και της έλλειψης πολιτικού αντικτύπου, και της πορείας που πρέπει να ακολουθηθεί, συμπεριλαμβανομένης της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης. Οι συμμετέχοντες και οι ομιλητές συμφωνούν: η ΕΠΠ θα απαιτήσει ακόμη μεγαλύτερες επενδύσεις στο μέλλον για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της όσον αφορά τον πολιτικό αντίκτυπο και την ευαισθητοποίηση, καθώς και για την ενίσχυση των πλεονεκτημάτων της όσον αφορά τη συμμετοχή των πολιτών στην ΕΕ.

Αναμένουμε να ξανασυναντηθούμε αυτοπροσώπως το επόμενο έτος για τη 10η επέτειο της ΕΠΠ!

Όλες οι εκθέσεις και παρουσιάσεις της Ημέρας ΕΠΠ 2021 δημοσιεύονται εδώ.