Nucleaire stresstests in de EU – Juridisch bindende beoordelingen om de zes jaar

Europese Commissie

Perscommuniqué

Brussel, 13 juni 2013

Nucleaire stresstests in de EU – Juridisch bindende beoordelingen om de zes jaar

De veiligheid van kerncentrales is cruciaal voor alle Europeanen. Strikte veiligheidsvoorschriften helpen ervoor te zorgen dat ongevallen, zoals dat met de kerncentrale van Fukushima, in Europa niet zullen gebeuren. Zij waarborgen ook een optimale en efficiënte respons voor het geval een nucleaire noodsituatie zich toch zou voordoen. Met het vandaag ingediende voorstel, dat een wijziging inhoudt van de richtlijn nucleaire veiligheid van 2009, stelt de Europese Commissie EU-brede veiligheids­doelstellingen vast om de risico's aanzienlijk te verminderen en mens en milieu beter te beschermen. Door een systeem van op gezette tijden te houden Europese evaluaties door vakgenoten (peer reviews) op te zetten, de transparantie op het gebied van nucleaire veiligheidskwesties te vergroten en de bevoegdheden van de nationale regelgevende autoriteiten te verruimen wordt via de voorgestelde richtlijn beoogd de nucleaire veiligheid in de gehele EU op continue wijze te verbeteren.

Zoals het voor energiezaken bevoegde Commissielid Günther Oettinger verklaarde: "Het is aan de lidstaten om te beslissen of zij al dan niet kernenergie willen produceren. Maar het feit blijft dat er vandaag 132 kernreactoren in bedrijf zijn in Europa. Onze taak in de Commissie is erover te waken dat de veiligheid de absolute prioriteit krijgt bij elk van die reactoren."

Bij de nieuwe richtlijn wordt het volgende vastgesteld:

• Veiligheidsdoelstelling: de lidstaten moeten erover waken dat, in het geval van ongevallen, de emissie/lozing van radioactiviteit in de praktijk geëlimineerd is.

• EU-brede, juridisch bindende evaluaties om de zes jaar: de lidstaten moeten gezamenlijk overeenstemming bereiken over een specifiek thema, of over specifieke thema's, en over een gemeenschappelijke methodologie voor de door multinationale teams uit te voeren beoordelingen. Wanneer er vertraging ontstaat of wanneer de aanbevelingen niet ten uitvoer worden gelegd, kan de Europese Commissie een verificatiemissie naar de desbetreffende lidstaat organiseren.

• Nationale beoordelingen: bij elke kerncentrale moet ten minste om de 10 jaar een periodieke veiligheidsbeoordeling worden uitgevoerd alsook een specifieke beoordeling wanneer wordt overwogen de levensduur van de centrale te verlengen;

• Nieuwe kerncentrales: alle nieuwe kerncentrales moeten zo worden ontworpen dat gewaarborgd is dat, wanneer een reactorkern beschadigd wordt, dit geen gevolgen heeft buiten de centrale;

• Locatiegebonden paraatheid voor en respons op noodsituaties: elke kerncentrale moet beschikken over een centrum voor reactie op noodsituaties dat beschermd is tegen radioactiviteit en aardbevingen of overstromingen en moet beschikken over duidelijke richtsnoeren voor de respons op ongevallen.

Wat de transparantie betreft, zullen de nationale regelgevende autoriteiten en de exploitanten van de centrales een strategie moeten ontwikkelen waarin wordt omschreven hoe het publiek bij een ongeval, maar ook bij de normale bedrijfsvoering van de centrale, zal worden geïnformeerd. Deze strategie zal bekend worden gemaakt. Bovendien zal de burger, wanneer vergunning moet worden verleend voor een nieuwe kerncentrale, de gelegenheid krijgen om deel te nemen aan het besluitvormingsproces.

Ten slotte waarborgt de richtlijn dat de nationale regelgevende autoriteiten onafhankelijk zijn bij hun besluitvorming en dat politieke, economische dan wel maatschappelijke belangen nooit sterker kunnen doorwegen dan veiligheidsaspecten. De nationale regelgevende autoriteiten moeten kunnen beschikken over voldoende financiële middelen en deskundige personeelsleden om hun taken daadwerkelijk te kunnen uitvoeren.

Achtergrond

Na het nucleair ongeval in Fukushima in maart 2011 hebben de staatshoofden en regeringsleiders van de EU de Commissie verzocht om samen met de Groep Europese Regelgevers op het gebied van nucleaire veiligheid (ENSREG) stresstests uit te voeren en de EU-wetgeving inzake nucleaire veiligheid opnieuw tegen het licht te houden.

Behalve op de lessen die zijn geleerd uit het Fukushima-ongeval en de stresstests, is het voorstel gebaseerd op diverse bronnen van deskundigheid, met name de ENSREG, de krachtens artikel 31 van het Euratom-Verdrag opgerichte groep van wetenschappelijke deskundigen, de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA), de West-Europese Vereniging van Regelgevende Autoriteiten op Nucleair Gebied (WENRA), rapporten van niet tot de EU behorende landen, zoals Japan of de VS, enz. Tevens is rekening gehouden met de door de belanghebbende geformuleerde standpunten, zoals de nationale regelgevers, de betrokken industriële sector en het middenveld.

Meer informatie

Ontwerpvoorstel voor een richtlijn tot wijziging van de richtlijn nucleaire veiligheid//Draft proposal for a Directive amending Nuclear Safety Directive

Webpagina van de Groep Europese regelgevers op nucleair gebied // of European Nuclear Safety Regulators Group

Webpagina van de Commissie inzake kernenergie// Commission web page on nuclear energy

Video betreffende nucleaire veiligheid//on nuclear safety

Memo/13/539