Exploitatie van luchtdiensten: EU-regelgeving

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EG) nr. 1008/2008 inzake gemeenschappelijke regels voor de exploitatie van luchtdiensten in de EU

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

In deze verordening worden gemeenschappelijke regels vastgesteld voor de exploitatie van luchtvervoersdiensten in de Europese Unie (EU), met inbegrip van de verlening van exploitatievergunningen aan luchtvaartmaatschappijen in de EU en prijstransparantie.

KERNPUNTEN

Exploitatievergunningen en leasing van luchtvaartuigen

• De criteria voor de toekenning en geldigheid van de exploitatievergunningen van luchtvaartmaatschappijen in de EU worden geharmoniseerd.
• De voorwaarden voor de toekenning en geldigheid van een exploitatievergunning in de EU zijn o.a.:
  • houder zijn van een geldig bewijs luchtvaartexploitant dat de activiteiten specificeert die onder de exploitatievergunning vallen;
  • voor meer dan 50 % eigendom zijn van EU-landen en/of ingezetenen van EU-landen die daadwerkelijk controle over de maatschappij uitoefenen;
  • aan een aantal financiële voorwaarden voldoen.
• Indien de maatschappij de voorwaarden van de exploitatievergunning niet nakomt, kan de vergunning uiteindelijk worden geschorst of ingetrokken.
• Leasing van in de EU geregistreerde luchtvaartuigen is toegestaan. Leasing van een in een derde land geregistreerd luchtvaartuig is enkel onder bepaalde omstandigheden toegestaan, bijvoorbeeld om te voldoen aan seizoensgebonden capaciteitsbehoeften. In dat geval moet de betreffende EU-luchtvaartmaatschappij aan de bevoegde autoriteit kunnen aantonen dat het luchtvaartuig voldoet aan alle EU-veiligheidsnormen.

Prijstransparantie

• Luchtvaartmaatschappijen kunnen de prijs van hun intra-EU-luchtdiensten vrij bepalen.
• De totale prijs die klanten moeten betalen voor luchtdiensten vanuit de EU en de vervoersvoorwaarden moeten steeds worden bekendgemaakt, inclusief alle toepasselijke belastingen, luchthavengelden en andere heffingen en toeslagen die op het tijdstip van publicatie onvermijdbaar en voorzienbaar zijn. Bovendien moeten luchtvaartmaatschappijen een uitsplitsing ter beschikking stellen van al die onvermijdbare en voorzienbare prijselementen die de totale prijs uitmaken.
• Facultatieve prijstoeslagen worden op duidelijke, transparante en ondubbelzinnige wijze aan het begin van elk boekingsproces meegedeeld en dienen door de passagier op een „opt-in”-basis te worden aanvaard.
• Prijsdiscriminatie op basis van nationaliteit of verblijfplaats van de klant of plaats van vestiging van de agent van de luchtvaartmaatschappij of andere ticketverkopers in de EU is verboden.
• Sancties voor de schending van de regels moeten doeltreffend en evenredig zijn en een afschrikkende werking hebben.

Openbaredienstverplichtingen

• Een EU-land kan een openbaredienstverplichting opleggen voor geregelde luchtdiensten tussen een luchthaven in de EU en een luchthaven die de luchtverbindingen verzorgt voor een perifeer of ontwikkelingsgebied op zijn grondgebied of op een weinig geëxploiteerde route naar een luchthaven op zijn grondgebied, wanneer het waarborgen van een minimumaanbod op die route van vitaal belang wordt geacht voor de economische en sociale ontwikkeling van de regio die door de luchthaven wordt bediend.
• De noodzaak en de toereikendheid van een geplande openbaredienstverplichting worden door de EU-landen beoordeeld.
• Indien geen luchtvaartmaatschappij kan worden gevonden die de route waarvoor de openbaredienstverplichting werd opgelegd, wil exploiteren, kan het betreffende land de toegang tot de route beperken tot een enkele luchtvaartmaatschappij voor een periode van maximaal vier jaar en de operationele verliezen van die maatschappij ten gevolge van de openbaredienstverplichting vergoeden. De exploitant wordt geselecteerd via een openbare aanbesteding op EU-niveau.

Verdeling van het luchtverkeer tussen luchthavens

EU-landen kunnen de verdeling van het luchtverkeer tussen luchthavens regelen voor zover o.a. aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• de luchthavens bedienen dezelfde stad of agglomeratie,
• de luchthavens worden bediend door adequate vervoersinfrastructuur en zijn via frequent, betrouwbaar en efficiënt openbaar vervoer verbonden met elkaar en met de stad of agglomeratie die ze bedienen,
• een voorstel voor de verdeling van het luchtverkeer tussen de betrokken luchthavens moet in overeenstemming zijn met de beginselen van evenredigheid en transparantie en op objectieve criteria gebaseerd zijn.

COVID-19 — speciale maatregelen

Verordening (EU) 2020/696 en Gedelegeerde Verordeningen (EU) 2020/2114 en 2020/2115 van de Commissie strekken tot tijdelijke wijziging van Verordening (EG) nr. 1008/2008 om luchtvaartmaatschappijen en luchthavens te helpen het hoofd te bieden aan de sterke daling van het luchtverkeer als gevolg van de COVID-19-pandemie.

Deze verordeningen:

• strekken tot tijdelijke wijziging van de regels voor de verlening van exploitatievergunningen aan luchtvaartmaatschappijen bij financiële problemen als gevolg van de COVID-19-pandemie. De verplichting voor EU-landen om de exploitatievergunning van een luchtvaartmaatschappij die wordt geconfronteerd met financiële problemen te schorsen, in te trekken of te vervangen door een tijdelijke vergunning, wordt tijdelijk opgeschort, mits de veiligheid niet in het gedrang is. Hierdoor worden onnodige administratieve lasten voor autoriteiten en luchtvaartmaatschappijen voorkomen;
• bevatten een tijdelijke afwijking van de procedures die van toepassing zijn wanneer EU-landen de uitoefening van verkeersrechten willen weigeren of aan voorwaarden willen onderwerpen om kortstondige noodsituaties aan te pakken. EU-landen kunnen tijdelijk een noodmaatregel handhaven gedurende een periode langer dan 14 dagen, maar een dergelijke maatregel mag alleen van kracht blijven zolang er duidelijke risico’s voor de volksgezondheid bestaan die verband houden met de pandemie. Elke noodmaatregel moet in overeenstemming zijn met de beginselen van evenredigheid en transparantie en moet gebaseerd zijn op objectieve criteria.
• bevatten nieuwe tijdelijke regels voor het verlenen van grondafhandelingsdiensten om luchthavens te helpen hun activiteiten voort te zetten in de context van de COVID-19-uitbraak:
  • door luchthavens de mogelijkheid te geven de bestaande contracten van verleners van grondafhandelingsdiensten te verlengen tot 31 december 2022, en
  • door, bij faillissement van een onderneming voor grondafhandeling, de luchthaven de mogelijkheid te geven rechtstreeks een nieuwe verlener van grondafhandelingsdiensten te kiezen voor een periode van maximaal zes maanden of tot 31 december 2021.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 1 november 2008 van toepassing.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• Lucht — Interne markt (Europese Commissie)
• Mededeling van de Commissie Richtsnoeren van de Europese Commissie: Luchtvrachtactiviteiten faciliteren tijdens de uitbraak van COVID-19 (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EG) nr. 1008/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 24 september 2008 inzake gemeenschappelijke regels voor de exploitatie van luchtdiensten in de Gemeenschap (Herziening) (PB L 293 van 31.10.2008, blz. 3-20)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EG) nr. 1008/2008 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie heeft slechts informatieve waarde.

Laatste bijwerking 14.01.2021