Διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Οδηγία 2011/16/ΕΕ σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των φορολογικών αρχών των κρατών μελών της ΕΕ

Τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2021/514

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ;

• Η οδηγία 2011/16/ΕΕ (οδηγία για τη διοικητική συνεργασία — DAC) θεσπίζει ένα σύστημα για ασφαλή διοικητική συνεργασία μεταξύ των εθνικών φορολογικών αρχών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και θεσπίζει τους κανόνες και τις διαδικασίες για την ανταλλαγή πληροφοριών για φορολογικούς σκοπούς.
• Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2021/514 (κοινώς γνωστή ως «DAC7») θεσπίζει νέους κανόνες για τη βελτίωση αυτών των διαδικασιών συνεργασίας και περιλαμβάνει την υποβολή στοιχείων για πωλήσεις και υπηρεσίες που εκτελούνται μέσω ψηφιακών πλατφορμών.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η DAC εφαρμόζεται σε όλους τους φόρους, με εξαίρεση τα εξής:

• τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) και τα τελωνειακά τέλη·
• τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που καλύπτονται από άλλη ενωσιακή νομοθεσία περί διοικητικής συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών·
• υποχρεωτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης πληρωτέες προς ένα κράτος-μέλος ή προς μια διοικητική υποδιαίρεση ενός κράτους μέλους, ή προς τα ιδρύματα κοινωνικών ασφαλίσεων δημοσίου δικαίου.

Αυτό τροποποιήθηκε στην DAC7, για να διευκρινιστεί ότι οι πληροφορίες που κοινοποιούνται σύμφωνα με την οδηγία DAC7 μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό, την εφαρμογή και την επιβολή του ΦΠΑ και άλλων έμμεσων φόρων.

Η αρμόδια εθνική αρχή πρέπει να θεσπίζει μια κεντρική υπηρεσία διασύνδεσης, της οποίας ο ρόλος είναι:

• η διατήρηση επαφών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με παρόμοιους φορείς σε άλλα κράτη μέλη, είτε απευθείας είτε μέσω καθορισμένων υπηρεσιών και υπαλλήλων·
• η επεξεργασία των αιτημάτων παροχής πληροφοριών.

Τα αιτήματα παροχής πληροφοριών πρέπει να τυγχάνουν διαχείρισης με τους παρακάτω τρόπους.

• Πρέπει να επιβεβαιώνονται, ει δυνατόν με ηλεκτρονικά μέσα, εντός 7 εργάσιμων ημερών.
• Πρέπει να απαντώνται το ταχύτερο δυνατόν και το αργότερο εντός 3 μηνών από την παραλαβή τους. Όταν η λαμβάνουσα αρχή δεν είναι σε θέση να απαντήσει στο αίτημα εμπροθέσμως, ενημερώνει την αιτούσα αρχή αμέσως και εν πάση περιπτώσει εντός τριών μηνών από την παραλαβή του αιτήματος. Η περίοδος δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες από την ημερομηνία παραλαβής του αιτήματος.

Υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών

Από το 2015, οι εθνικές αρχές πρέπει, τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο και όπου είναι δυνατόν, να παρέχουν αυτόματα σε οικεία κράτη μέλη πληροφορίες για τις παρακάτω κατηγορίες εισοδημάτων και κεφαλαίων κατοίκων άλλου κράτους μέλους:

• εισόδημα από απασχόληση
• αμοιβές διοικητικών στελεχών
• προγράμματα ασφάλειας ζωής
• συντάξεις
• κυριότητα ακίνητης περιουσίας και εισόδημα από αυτήν.

Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2021/514 προσθέτει στον παραπάνω κατάλογο μια νέα κατηγορία εισοδημάτων που προέρχονται από δικαιώματα. Μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2024, τα κράτη μέλη πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή για τουλάχιστον τέσσερις κατηγορίες για τις οποίες οι αρμόδιες αρχές τους θα κοινοποιούν, με αυτόματη ανταλλαγή, στην αρμόδια αρχή κάποιου άλλου κράτους μέλους, πληροφορίες σχετικά με τους κατοίκους του εν λόγω άλλου κράτους μέλους. Οι εν λόγω πληροφορίες θα σχετίζονται με φορολογικές περιόδους που ξεκινούν από την 1η Ιανουαρίου 2025 και εφεξής. Από το 2017, οι εθνικές αρχές θα πρέπει να παρέχουν αυτόματα σε οικεία κράτη μέλη πληροφορίες σχετικά με χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς που διαθέτουν κάτοικοι σε άλλο κράτος μέλος και για εκ των προτέρων διασυνοριακές αποφάσεις και εκ των προτέρων συμφωνίες ενδοομιλικής τιμολόγησης.

Επίσης, από το 2017, σύμφωνα με την οδηγία 2016/881/ΕΕ, οι εθνικές αρχές πρέπει να παρέχουν αυτόματα σε οικεία κράτη μέλη πληροφορίες σχετικά με εκθέσεις ανά χώρα — εκθέσεις που υποβάλλονται από πολυεθνικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ. Οι εν λόγω εκθέσεις περιλαμβάνουν πληροφορίες για κάθε περιοχή φορολογικής δικαιοδοσίας στην οποία ο όμιλος δραστηριοποιείται σχετικά με το ποσό των εσόδων, το κέρδος προ φόρου εισοδήματος, τον καταβληθέντα και τον οφειλόμενο φόρο εισοδήματος, τον αριθμό των εργαζομένων τους, το μετοχικό κεφάλαιο, τα συσσωρευμένα κέρδη και τα υλικά περιουσιακά στοιχεία.

Από το 2018, οι αρχές πρέπει, επίσης, να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους, οι οποίες συλλέγονται σύμφωνα με την οδηγία (EE) 2015/849, τη νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (βλέπε σύνοψη).

Από το 2020, οι εθνικές αρχές πρέπει να παρέχουν αυτόματα στα κράτη μέλη πληροφορίες σχετικά με δηλωτέες διασυνοριακές ρυθμίσεις. Η οδηγία (ΕΕ) 2020/876 προέβλεπε μια προαιρετική μέγιστη παράταση 6 μηνών των προθεσμιών για την υποβολή στοιχείων για απαιτήσεις υποχρεωτικής κοινοποίησης για διαμεσολαβητές και σχετικούς φορολογούμενους σύμφωνα με την DAC6 — την τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2018/822.

Νέες υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων για ψηφιακές πλατφόρμες

Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2021/514 θεσπίζει επίσης νέες υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων για φορείς εκμετάλλευσης ενωσιακών και μη ενωσιακών ψηφιακών πλατφορμών που καθιστούν δυνατό σε ορισμένους πωλητές να συνδέονται με άλλους χρήστες προκειμένου να εκτελέσουν τις παρακάτω διασυνοριακές ή εγχώριες δραστηριότητες:

• ενοικίαση ακινήτων
• προσωπικές υπηρεσίες
• πώληση αγαθών
• μίσθωση οποιουδήποτε μέσου μεταφοράς.

Οι ψηφιακές πλατφόρμες της ΕΕ που πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις σε πάνω από ένα κράτη μέλη μπορούν να επιλέγουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά την υποβολή στοιχείων σε ένα μόνο κράτος μέλος. Οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης ψηφιακών πλατφορμών σύμφωνα με την DAC7 πρέπει να καταχωρηθούν σε κάποιο κράτος μέλος.

Οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης ψηφιακών πλατφορμών μπορούν να εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων σύμφωνα με την DAC7 αν πρέπει να εκπληρώσουν ισοδύναμες υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων σε μια εγκεκριμένη δικαιοδοσία εκτός Ένωσης — και η εν λόγω δικαιοδοσία κοινοποιεί αυτές τις ισοδύναμες πληροφορίες με όλα τα οικεία κράτη μέλη της ΕΕ, σύμφωνα με μια ειδική συμφωνία.

Ένα νέο παράρτημα V περιλαμβάνει διαδικασίες δέουσας επιμέλειας, απαιτήσεις υποβολής στοιχείων και άλλους κανόνες για φορείς εκμετάλλευσης πλατφορμών.

Αυθόρμητα παρεχόμενες πληροφορίες

Οι εθνικές αρχές οφείλουν να παρέχουν αυθόρμητα πληροφορίες στις ομόλογες αρχές άλλων χωρών της ΕΕ το ταχύτερο δυνατόν και το αργότερο εντός 1 μήνα αφότου οι πληροφορίες καταστούν διαθέσιμες στις εξής περιπτώσεις:

• εάν θεωρούν ότι μπορεί να υφίσταται διαφυγή φορολογικών εσόδων σε άλλο κράτος μέλος·
• εάν ένα άτομο υπόκειται σε μείωση ή απαλλαγή φόρου σε μια χώρα, που θα αύξανε τη φορολογική οφειλή του σε άλλη χώρα·
• εάν οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται μεταξύ δύο ατόμων σε διαφορετικές χώρες θα μπορούσαν να επιφέρουν μείωση φόρου είτε στη μία χώρα είτε και στις δύο·
• εάν οι εικονικές μεταφορές κερδών εντός ομίλων επιχειρήσεων θα μπορούσαν να επιφέρουν μείωση φόρου·
• εάν λαμβάνουν από άλλη αρχή πληροφορίες οι οποίες θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες για την αξιολόγηση της φορολογικής οφειλής.

Οι εθνικές αρχές:

• μπορούν να συμφωνήσουν, σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, για τη διενέργεια ταυτόχρονων ελέγχων σε φορολογούμενους κοινού ενδιαφέροντος για τις εν λόγω χώρες·
• από τις οποίες ζητήθηκε η παροχή πληροφοριών ή οι οποίες παρείχαν πληροφορίες αυθόρμητα, μπορούν να ζητήσουν ανατροφοδότηση από τις αρχές που χρησιμοποίησαν τις πληροφορίες — η ανατροφοδότηση πρέπει να παρέχεται εντός 3 μηνών·
• που λαμβάνουν πληροφορίες από μια τρίτη χώρα μπορούν να τις κοινοποιούν με τους ομόλογους τους στην ΕΕ αν τις θεωρούν χρήσιμες — εφόσον έχουν ενημερώσει την οικεία χώρα σχετικά με την πρόθεσή τους να τις κοινοποιήσουν (και η εν λόγω χώρα έχει το δικαίωμα άρνησης).

Όλες οι πληροφορίες που κοινοποιούνται μεταξύ εθνικών αρχών υπόκεινται σε υπηρεσιακό απόρρητο.

Κάθε χρόνο, οι εθνικές αρχές πρέπει να παρέχουν στην Επιτροπή στοιχεία σχετικά με τον όγκο των αυτόματων ανταλλαγών πληροφοριών και, όταν αυτό είναι δυνατό, να αξιολογούν τις σχετικές δαπάνες και τα οφέλη.

Κοινοί έλεγχοι

Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2021/514 περιλαμβάνει ένα νέο τμήμα ειδικά για τη διευκρίνηση του νομικού πλαισίου και των αρχών που ισχύουν για τη διεξαγωγή κοινών ελέγχων μεταξύ δύο ή περισσότερων κρατών μελών. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να εγκρίνουν και δημοσιεύσουν τους εν λόγω κανόνες, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023, και να τους εφαρμόσουν από την 1η Ιανουαρίου 2024 το αργότερο.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

• Η οδηγία 2011/16/ΕΕ εφαρμόζεται από τις 11 Μαρτίου 2011 και έπρεπε να καταστεί νόμος στα κράτη μέλη μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2013.
• Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2021/514 πρέπει να καταστεί νόμος στα κράτη μέλη μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022 και οι κανόνες της τίθενται σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2023.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Λόγω της αυξημένης κινητικότητας των φορολογούμενων, των περισσότερων διασυνοριακών συναλλαγών και της άφιξης νέων χρηματοοικονομικών μέσων, οι εθνικές φορολογικές αρχές πρέπει να αυξήσουν τη διοικητική συνεργασία για τη διασφάλιση της φορολογικής συμμόρφωσης και τη μείωση της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και της φορολογικής απάτης.
• Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:
  • Διοικητική συνεργασία στην (άμεση) φορολογία στην ΕΕ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 2011/16/ΕΕ του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2011, σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας και με την κατάργηση της οδηγίας 77/799/ΕΟΚ (ΕΕ L 64 της 11.3.2011, σ. 1–12).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2011/16/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Οδηγία (ΕΕ) 2021/514 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 2021, για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/16/ΕΕ σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας (ΕΕ L 104 της 25.3.2021, σ. 1–26).

τελευταία ενημέρωση 06.12.2021