EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

2000 – 2006 : στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ)

Τα προγράμματα στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εδαφική, οικονομική και κοινωνική συνοχή. Προς τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θέσπισε το τρέχον πλαίσιο της κοινοτικής στήριξης, το οποίο συνέβαλε στην αγροτική ανάπτυξη μεταξύ 2000 και 2006. Αρχής γενομένης από το 2007, ένα νέο νομικό πλαίσιο υποκατέστησε τον παρόντα κανονισμό, αφήνοντας, ωστόσο, σε ισχύ, μέχρι το 2010, τις διατάξεις στήριξης των μειονεκτικών περιοχών.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1257/99 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1999, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης μέσω του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) και για την τροποποίηση και κατάργηση ορισμένων κανονισμών [Βλέπε πράξεις τροποποίησης]

ΣΥΝΟΨΗ

Πεδίο εφαρμογής

Ο εν λόγω κανονισμός θεσπίζει το πλαίσιο της κοινοτικής στήριξης για μια αειφόρο αγροτική ανάπτυξη, μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2000 και 1ης Ιανουαρίου 2007. Συνοδεύει και συμπληρώνει τα άλλα μέσα της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) και της κοινοτικής διαρθρωτικής πολιτικής.

Τα επιλέξιμα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης με βάση αυτόν τον κανονισμό ταξινομούνται σε δύο ομάδες:

  • συνοδευτικά μέτρα της μεταρρύθμισης του 1992: πρόωρη συνταξιοδότηση, γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα, αναδάσωση, καθώς και το καθεστώς που αφορά τις μειονεκτικές περιοχές·
  • μέτρα εκσυγχρονισμού και διαφοροποίησης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων: επενδύσεις στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, εγκατάσταση νέων γεωργών, κατάρτιση, στήριξη των επενδύσεων στις εγκαταστάσεις μεταποίησης και εμπορίας, συμπληρωματική ενίσχυση στη δασοκομία, προώθηση και αναπροσανατολισμός της γεωργίας.

ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΓΠ ΤΟΥ 1992

Πρόωρη συνταξιοδότηση

Μπορεί να χορηγηθεί ενίσχυση στους κατόχους γεωργικών εκμεταλλεύσεων ηλικίας άνω των 55 ετών που δεν έχουν ακόμα προσεγγίσει την ηλικία της συνταξιοδότησης, και που αποφασίζουν να σταματήσουν κάθε γεωργική δραστηριότητα για εμπορικούς σκοπούς, μετά από τουλάχιστον 10 έτη γεωργικής εργασίας, που προηγούνται της παύσης δραστηριότητάς τους. Το ίδιο ισχύει για τους εργαζόμενους γεωργούς – οικογενειακοί βοηθοί ή μισθωτοί αγρότες – της ίδιας ηλικίας , που είναι ενταγμένοι στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και έχουν αφιερώσει στη γεωργία τουλάχιστον το ήμισυ του χρόνου τους κατά τα πέντε τελευταία έτη, πριν σταματήσουν τη δραστηριότητά τους.

Στόχος αυτών των ενισχύσεων είναι να δοθεί η δυνατότητα στους γεωργούς μεγάλης ηλικίας να έχουν ένα επαρκές εισόδημα, και να ευνοηθεί, ανάλογα με τη βιωσιμότητα της εκμετάλλευσης, η αντικατάστασή τους ή να χρησιμοποιηθεί η γη τους για άλλες, μη γεωργικές δραστηριότητες (για παράδειγμα δασοκομία, δημιουργία χώρου βιολογικών καλλιεργειών, κ.λπ.). Έτσι οι κάτοχοι εκμεταλλεύσεων που παραχωρούν τη γη τους μπορούν να λάβουν έως 15.000 ευρώ ανά έτος (150.000 ευρώ κατ’ ανώτατο όριο συνολικά) έως ότου γίνουν 75 ετών. Εάν εισπράττουν ήδη σύνταξη από ένα κράτος μέλος, η ενίσχυση θα αποτελεί συμπλήρωμα της σύνταξης. Για τους εργαζομένους, η ενίσχυση μπορεί να ανέλθει σε 3.500 ευρώ ανά έτος (35.000 ευρώ κατ’ ανώτατο όριο συνολικά) έως ότου προσεγγίσουν την κανονική ηλικία συνταξιοδότησης.

Στην περίπτωση που ο κάτοχος εκμετάλλευσης αντικατασταθεί, ο διάδοχος γεωργός υποχρεούται να αναλάβει όλη ή ένα μέρος της γης που απελευθερώνεται από τον εκχωρητή, πρέπει να έχει επαρκείς ικανότητες, και να συνεχίσει να βελτιώνει τη βιωσιμότητα της εκμετάλλευσης κατά τη διάρκεια τουλάχιστον 5 ετών.

Γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και συνθήκες διαβίωσης των ζώων

Μπορεί να χορηγηθεί ενίσχυση στους γεωργούς που χρησιμοποιούν μεθόδους γεωργικής παραγωγής κατάλληλες για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διαφύλαξη του φυσικού χώρου (αγροτικό περιβάλλον), ή των συνθηκών διαβίωσης των ζώων, προκειμένου να προαχθεί η υλοποίηση των κοινοτικών στόχων που αφορούν την γεωργία, το περιβάλλον και τις συνθήκες διαβίωσης των εκτρεφόμενων ζώων. Ενθαρρύνει μορφές εκμετάλλευσης που είναι συμβατές με την προστασία του περιβάλλοντος και τον περιβαλλοντικό γεωργικό σχεδιασμό, την επέκταση των γεωργικών τρόπων εκμετάλλευσης, τη διατήρηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων υψηλής φυσικής αξίας και τη διατήρηση του τοπίου.

Προκειμένου να επωφεληθούν της ενισχύσεως αυτής, οι γεωργοί αναλαμβάνουν αγροπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις ή δεσμεύσεις σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων, ελάχιστης διάρκειας πέντε ετών. Οι δεσμεύσεις αυτές πρέπει να υπερβαίνουν την απλή εφαρμογή των συνήθων ορθών πρακτικών και να παρέχουν υπηρεσίες που τα μέτρα στήριξης της αγοράς ή οι αντισταθμιστικές αποζημιώσεις δεν είναι σε θέση να παράσχουν. Οι καταβαλλόμενες ενισχύσεις υπολογίζονται με βάση την απώλεια εισοδημάτων, το επιπλέον κόστος, την παροχή των αναγκαίων χρηματοδοτικών κινήτρων για την εκπλήρωση των γεωργοπεριβαλλοντικών υποχρεώσεων, καθώς και τις μη παραγωγικές επενδύσεις. Ωστόσο, δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 600 ευρώ ανά εκτάριο όσον αφορά τις ετήσιες καλλιέργειες και τα 900 ευρώ ανά εκτάριο για τις ειδικές πολυετείς καλλιέργειες, τα 450 ευρώ ανά εκτάριο για τις μη αγροτικές χρήσεις της γης, τα 500 ευρώ ανά μονάδα μεγάλων εκτρεφόμενων ζώων για τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων (200 ευρώ για τις τοπικές ράτσες που απειλούνται με εγκατάλειψη).

Ποιότητα ειδών διατροφής

Η στήριξη των μεθόδων αγροτικής παραγωγής βελτιώνει την ποιότητα των προϊόντων που προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο. Στόχος της είναι η παροχή εγγυήσεων στους καταναλωτές και η δημιουργία προστιθέμενης αξίας. Επωφελούμενοι είναι οι αγρότες που συμμετέχουν εκουσίως σε κοινοτικά ή εθνικά καθεστώτα ποιότητας που προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης, τις βεβαιώσεις ιδιοτυπίας, τον τρόπο βιολογικής παραγωγής, τους οίνους ποιότητας. Τα εν λόγω καθεστώτα ποιότητας επιτρέπουν την πλήρη ιχνηλασιμότητα, εξειδικεύουν τις ιδιομορφίες του τελικού προϊόντος και διασφαλίζουν την τήρησή τους.

Πενταετούς διάρκειας, κατά μέγιστο όριο, η ενίσχυση για την ποιότητα διατροφής συνιστά ετήσια χρηματοδοτική ενίσχυση που δεν υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ ανά γεωργική εκμετάλλευση. Το ύψος της εξαρτάται από το πάγιο κόστος που απορρέει από τη συμμετοχή στα καθεστώτα ποιότητας.

Είναι δυνατή επίσης η παροχή ενίσχυσης σε ομάδες παραγωγών για δράσεις ενημέρωσης, προαγωγής και διαφήμισης, οι οποίες απευθύνονται στους καταναλωτές. Μέγιστο όριο της ενίσχυσης είναι το 70% του επιλέξιμου κόστους της δράσης.

Μειονεκτικές περιοχές και περιοχές που αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά προβλήματα

Οι γεωργοί των περιοχών που παρουσιάζουν φυσικά μειονεκτήματα, μπορούν να τύχουν αντισταθμιστικών αποζημιώσεων για να εξασφαλιστεί η συνέχιση και η βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, η διατήρηση του φυσικού χώρου και η τήρηση των περιβαλλοντικών απαιτήσεων. Οι γεωργοί που είναι αποδέκτες των εν λόγω αποζημιώσεων δεσμεύονται να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους επί 5 έτη σε μειονεκτική περιοχή

Το ύψος των αντισταθμιστικών αυτών αποζημιώσεων πρέπει να συμβάλλει αποτελεσματικά στην αντιστάθμιση των φυσικών μειονεκτημάτων και να μην οδηγεί σε υπεραντιστάθμιση. Κατά συνέπεια, θα κινείται στο εσωτερικό μιας ψαλίδας μεταξύ 25 και 250 ευρώ ανά εκτάριο γεωργικής γης, συνεκτιμώντας τους στόχους της ανάπτυξης της περιοχής, τα φυσικά μειονεκτήματα, τα περιβαλλοντικά προβλήματα και το είδος της εκμετάλλευσης. Οι αντισταθμιστικές αποζημιώσεις που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο είναι δυνατές υπό την προϋπόθεση ότι το επίπεδο του σχετικού προγραμματισμού, ο μέσος όρος όλων των καταβληθεισών αποζημιώσεων δεν υπερβαίνει το εν λόγω μέγιστο όριο. Για την καταβολή τους, τα κράτη μέλη δύνανται να συνδυάζουν περισσότερα περιφερειακά προγράμματα.

Οι μειονεκτικές περιοχές περιλαμβάνουν :

  • ορεινές περιοχές όπου οι κλιματικές συνθήκες και οι απότομες κλίσεις περιορίζουν τις δυνατότητες χρήσης εκτάσεων και αυξάνουν το κόστος των εργασιών·
  • τις μειονεκτικές περιοχές που απειλούνται με υποβάθμιση και όπου η παραγωγικότητα είναι χαμηλή, η απόδοση είναι μικρότερη του μέσου όρου και ο πληθυσμός βαίνει φθίνων.

Στα όρια του 10% της έκτασης κράτους μέλους, ορισμένες γεωγραφικές περιοχές μπορούν να εξομοιωθούν με «μειονεκτικές περιοχές», επειδή στις εν λόγω περιοχές, η προστασία του περιβάλλοντος, η διαφύλαξη του φυσικού χώρου, ο τουριστικός χαρακτήρας ή η προστασία των παραλίων δικαιολογούν τη διατήρηση γεωργικών δραστηριοτήτων.

Τήρηση των προτύπων

Είναι δυνατή η παροχή ενίσχυσης προκειμένου να βοηθηθούν οι γεωργοί στην προσαρμογή τους στα υποχρεωτικά κοινοτικά πρότυπα επί θεμάτων περιβάλλοντος, δημόσιας υγείας, ασφάλειας των τροφίμων και ασφάλειας στην εργασία.

Στην περίπτωση νεοεισαχθέντων εθνικών προτύπων που απορρέουν από την κοινοτική νομοθεσία, είναι δυνατή η παροχή προσωρινής και μερικής ενίσχυσης. Χορηγούμενη ως εφάπαξ φθίνουσα ενίσχυση και με ανώτατο όριο τα 10.000 ευρώ ετησίως ανά γεωργική εκμετάλλευση, ισχύει για μέγιστη διάρκεια πέντε ετών, αρχής γενομένης από την εφαρμογή των εν λόγω προτύπων. Όσον αφορά τις ευρωπαϊκές οδηγίες που δεν εφαρμόζονται σωστά σε κάποιο κράτος μέλος, η μέγιστη διάρκεια πέντε ετών αρχίζει στις 28 Οκτωβρίου 2003.

Οι αγρότες δύνανται να χρησιμοποιούν τις γεωργικές συμβουλευτικές υπηρεσίες, όπως αυτές ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1782/2003. Στην περίπτωση αυτή, το μέγιστο όριο του ολικού ποσού της ενίσχυσης φθάνει το 80 % του επιλέξιμου κόστους και δεν δύναται να υπερβεί τα 1.500 ευρώ.

ΜΕΤΡΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ

Επενδύσεις στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Μπορεί να χορηγηθεί ενίσχυση στις επενδύσεις στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις για να βελτιωθούν τα εισοδήματα, οι συνθήκες διαβίωσης, εργασίας και παραγωγής των γεωργών. Η ενίσχυση πρέπει να αποσκοπεί στη μείωση του κόστους παραγωγής, στη βελτίωση ή στη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων παραγωγής – εκτός από την παραγωγή προϊόντων που δεν μπορούν να βρουν διεξόδους στην αγορά – καθώς και στην προώθηση της ποιότητας των προϊόντων, στη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος, στη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής ή διαβίωσης των ζώων.

Είναι επιλέξιμες μόνον οι οικονομικά βιώσιμες εκμεταλλεύσεις που τηρούν τους ελάχιστους όρους στον τομέα του περιβάλλοντος, τους κανόνες υγιεινής και καλής μεταχείρισης των ζώων και των οποίων ο κάτοχος διαθέτει επαρκείς επαγγελματικές ικανότητες. Οι όροι οι σχετικοί με την ενίσχυση των επενδύσεων πρέπει να πληρούνται την ημερομηνία κατά την οποία λαμβάνεται η συγκεκριμένη απόφαση που αφορά την ενίσχυση. Όταν οι επενδύσεις διενεργούνται στο πλαίσιο της τήρησης νεοθεσπισθέντων προτύπων, είναι δυνατή η χορήγηση ενίσχυσης και προθεσμίας στους γεωργούς.

Αν και η συνολική ενίσχυση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 40% της επένδυσης, το όριο καθορίζεται σε 50% στις μειονεκτικές περιοχές. Τα ποσοστά αυτά μπορούν να ανέρχονται σε 50% και 60% αντιστοίχως, στην περίπτωση νέων γεωργών ηλικίας κάτω των 40 ετών, για μέγιστη περίοδο πέντε ετών από την εγκατάστασή τους.

Εγκατάσταση των νέων γεωργών

Οι ενισχύσεις στους νέους γεωργούς αφορούν τους αρχηγούς της εκμετάλλευσης ηλικίας κάτω των 40 ετών, που διαθέτουν επαρκείς επαγγελματικές ικανότητες και εγκαθίστανται για πρώτη φορά. Πρέπει η εκμετάλλευσή τους να είναι οικονομικά βιώσιμη και να τηρεί τους ελάχιστους περιβαλλοντικούς όρους, τους όρους υγιεινής και καλής μεταχείρισης των ζώων.

Οι ενισχύσεις αυτές συνίστανται, είτε σε εφάπαξ πριμοδότηση που μπορεί να ανέλθει σε 25.000 ευρώ, είτε σε επιδότηση επιτοκίου των δανείων τα οποία έχουν χορηγηθεί για την εγκατάστασή τους. Στις περιπτώσεις αυτές, το ποσό της επιδότησης δεν δύναται να υπερβαίνει το ύψος της εφάπαξ πριμοδότησης, εκτός των περιπτώσεων που αφορούν νέους γεωργούς οι οποίοι προσφεύγουν σε αγροτικές συμβουλές για περίοδο τριών ετών και εντός του ορίου των 30.000 ευρώ.

Επαγγελματική κατάρτιση

Οι ενισχύσεις για την επαγγελματική κατάρτιση αφορούν τη βελτίωση των γνώσεων και των επαγγελματικών ικανοτήτων των αγροτών και άλλων ατόμων που αναλαμβάνουν γεωργικές και δασοκομικές δραστηριότητες για να μπορέσουν να αναπροσανατολίσουν ποιοτικά την παραγωγή, να εφαρμόσουν μεθόδους παραγωγής συμβατές με την διαφύλαξη και την βελτίωση του τοπίου, την προστασία του περιβάλλοντος και την εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και διαβίωσης των ζώων, και εκ παραλλήλου να διαχειρίζονται καλύτερα τις εκμεταλλεύσεις.

Βελτίωση της μεταποίησης και της εμπορίας των γεωργικών προϊόντων

Οι επιχειρήσεις που παρουσιάζουν οικονομική βιωσιμότητα και είναι σύμφωνες με τους ελάχιστους περιβαλλοντικούς κανόνες υγιεινής και καλής μεταχείρισης των ζώων μπορούν να λάβουν ενίσχυση για επενδύσεις με στόχο τη βελτίωση της μεταποίησης και της εμπορίας των γεωργικών προϊόντων. Οι μικρές μεταποιητικές μονάδες μπορούν επίσης να επωφεληθούν ενισχύσεων και συμπληρωματικής προθεσμίας, ούτως ώστε να είναι σε θέση να τηρήσουν τα νεοθεσπισθέντα ελάχιστα πρότυπα. Στόχος είναι να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα και η προστιθέμενη αξία αυτών των προϊόντων με τη βελτίωση της παρουσίασής τους, τον εξορθολογισμό των κυκλωμάτων μεταποίησης και εμπορίας, τον προσανατολισμό της παραγωγής προς νέες αγορές, την ανάπτυξη και εφαρμογή νέων τεχνολογιών, τον έλεγχο της ποιότητας και των υγειονομικών συνθηκών, τις καινοτόμες ενέργειες και την προστασία του περιβάλλοντος. Αποκλείεται η στήριξη των επενδύσεων που προορίζονται για το λιανικό εμπόριο καθώς και για την εμπορία ή την μεταποίηση προϊόντων που προέρχονται από τρίτες χώρες.

Η κοινοτική ενίσχυση μπορεί να καλύπτει έως και 50% της επιλέξιμης επένδυσης στις περιοχές του Στόχου 1 και έως 40% στις άλλες περιοχές. Πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να συμβάλλει στη βελτίωση της κατάστασης του βασικού αυτού γεωργικού τομέα.

Δασοκομία

Στο πλαίσιο των υποχρεώσεων τις οποίες έχουν αναλάβει η Κοινότητα και τα κράτη μέλη σε διεθνές επίπεδο και των δασικών προγραμμάτων των κρατών μελών, μπορεί να χορηγηθεί ενίσχυση σε ιδιώτες, στις κοινότητες ή στις αντίστοιχες ενώσεις που είναι ιδιοκτήτες δασών. Οι ενισχύσεις μπορούν να αφορούν:

  • τη βελτίωση των μη γεωργικών γαιών: τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν τη δάσωση, τις επενδύσεις για την αύξηση της αξίας των δασών και τη βελτίωση της υλοτόμησης, της μεταποίησης και της εμπορίας των προϊόντων δασοκομίας, την εξεύρεση νέων αγορών για τα προϊόντα της δασοκομίας, την προώθηση σύστασης ενώσεων δασοκαλλιεργητών και ανάκτηση της δασοκομικής παραγωγής μετά από φυσικές καταστροφές ή εμπρησμούς και την θέσπιση κατάλληλων προληπτικών μέτρων·
  • την αναδάσωση γεωργικών γαιών: μπορεί να χορηγηθεί ετήσια πριμοδότηση ανά εκτάριο για να καλυφθούν τα έξοδα φύτευσης και συντήρησης και να αντισταθμιστούν οι απώλειες εισοδήματος τις οποίες έχουν υποστεί οι κάτοχοι εκμεταλλεύσεων. Η εν λόγω πριμοδότηση μπορεί να ανέλθει σε 725 ή 185 ευρώ ετησίως ανά εκτάριο, αναλόγως των χαρακτηριστικών του κατόχου της εκμετάλλευσης. Η ενίσχυση για την αναδάσωση γεωργικών γαιών που ανήκουν σε δημόσιους συνεταιρισμούς δεν καλύπτει παρά μόνο το κόστος εγκατάστασης. Δεν είναι επιλέξιμοι οι κάτοχοι γεωργικών εκμεταλλεύσεων που τυγχάνουν ενισχύσεων πρόωρης συνταξιοδότησης, ούτε οι φυτείες χριστουγεννιάτικων ελάτων.
  • τη διατήρηση των δασών που έχουν προστατευτικό και οικολογικό ρόλο δημοσίου ενδιαφέροντος, όταν το κόστος των προληπτικών μέτρων που έχουν ληφθεί σχετικά, υπερβαίνει το προϊόν της εκμετάλλευσης και συντήρησης των αντιπυρικών ζωνών: τα μέτρα αυτά μπορούν να λάβουν ενισχύσεις που κυμαίνονται μεταξύ 40 και 120 ευρώ ετησίως ανά εκτάριο.

Για τις δασικές ζώνες μέσου ή υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς, τα μέτρα πρέπει να είναι σύμμορφα με τα εθνικά σχέδια, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των δασών.

Προώθηση της προσαρμογής και της ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών

Μπορεί επίσης να χορηγηθεί κοινοτική ενίσχυση στις δραστηριότητες που δεν υπάγονται στα προηγούμενα μέτρα, αλλά που αφορούν τη μετατροπή και τη βελτίωση των γεωργικών δραστηριοτήτων. Πρόκειται κυρίως για τον αναδασμό της γης, την οργάνωση υπηρεσιών παροχής αγροτικών συμβουλών, την εμπορία γεωργικών προϊόντων ποιότητας, την ανάπτυξη των σημαντικών αγροτικών υπηρεσιών, την ανάπλαση των χωριών και την προστασία της κληρονομιάς, την ενθάρρυνση τουριστικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων, την διαχείριση ολοκληρωμένων στρατηγικών αγροτικών ανάπτυξης από τοπικούς εταίρους.

Στα δέκα νέα κράτη μέλη, ο αναδασμός δεν μπορεί να αποτελεί το αντικείμενο χρηματοδοτικής ενίσχυσης. Αντιθέτως, είναι δυνατή η χορήγηση ενίσχυσης προκειμένου οι φορείς εκμετάλλευσης να μπορέσουν να τηρήσουν το ευρωπαϊκό πρότυπο που καθορίστηκε πριν από την ημερομηνία προσχώρησης (1η Μαΐου 2004) και το οποίο είναι υποχρεωτικού χαρακτήρα, αρχής γενομένης από αυτή την ημερομηνία ή από μεταγενέστερη ημερομηνία. Η δυνατότητα αυτή περιορίζεται στα τρία πρώτα έτη της περιόδου ενίσχυσης, εντός ορίων που φθάνουν, σε ετήσια βάση, τα 25.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση.

ΤΕΛΙΚΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Χρηματοδότηση του ΕΓΤΠΕ

Μεταξύ 4.300 και 4.370 εκατ. ευρώ θα χορηγούνται ετησίως στα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης και στα συνοδευτικά μέτρα για την περίοδο 2000-2006. Τα μέτρα αυτά χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΠΕ - Τμήμα Εγγυήσεων ή Τμήμα Προσανατολισμού, ανάλογα με το περιφερειακό πλαίσιο στο οποίο είναι ενταγμένα. Έτσι το ΕΓΤΠΕ - Τμήμα εγγυήσεων καλύπτει τις ενισχύσεις για την πρόωρη συνταξιοδότηση, τις μειονεκτικές περιοχές ή τις περιοχές για τις οποίες ισχύουν περιβαλλοντικοί περιορισμοί, τα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα, τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων, την ποιότητα των τροφίμων και τα μέτρα αναδάσωσης της γεωργικής γης. Τα υπόλοιπα μέτρα γεωργικής ανάπτυξης χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΠΕ - Τμήμα προσανατολισμού, στις ζώνες του στόχου 1, και από το ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Εγγυήσεων εκτός αυτού του στόχου. Η Επιτροπή θα μπορέσει να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής των επιλέξιμων μέτρων με χρηματοδοτική συνδρομή του ΕΓΤΠΕ - Τμήμα Προσανατολισμού και να προτείνει χρηματοδότηση μελετών που συνδέονται με τον προγραμματισμό του ΕΓΤΠΕ - Τμήμα Εγγυήσεων.

Τέλος, τα μέτρα για την προσαρμογή και την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών που αφορούν την ανάπλαση και την ανάπτυξη των χωριών, την προστασία και τη διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς, τη διαφοροποίηση των γεωργικών δραστηριοτήτων και τη βελτίωση των υποδομών που συνδέονται με την ανάπτυξη της γεωργίας και δεν χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) στο πλαίσιο των Στόχων 1 και 2 και των περιοχών που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο, καλύπτονται επίσης από το ΕΓΤΠΕ.

Συμβατότητα και συνοχή

Τα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης πρέπει να είναι συμβατά με το κοινοτικό δίκαιο και να έχουν συνοχή με τις άλλες κοινοτικές πολιτικές. Η συνοχή αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική όσον αφορά τις διατάξεις της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής υπέρ της αγροτικής ανάπτυξης, των κοινών οργανώσεων της αγοράς και των μέτρων που αφορούν την ποιότητα των γεωργικών προϊόντων και την υγεία. Καμία ενίσχυση βάσει του παρόντος κανονισμού δεν είναι δυνατή για μέτρα τα οποία αποβλέπουν στην στήριξη ερευνητικών έργων ή στην εξάλειψη ζωονόσων.

Εξάλλου, ένα μέτρο που λαμβάνει χρηματοδότηση με βάση αυτό τον κανονισμό δεν μπορεί να λάβει από άλλο κοινοτικό καθεστώς ενίσχυσης. Επίσης ένα μέτρο που δεν είναι συμβατό με έναν όρο του παρόντος κανονισμού, δεν θα μπορεί να επιλέγεται ούτε για τα άλλα καθεστώτα κοινοτικής ενίσχυσης.

Όσον αφορά τις ενισχύσεις που χορηγούνται από τα κράτη μέλη για την αγροτική ανάπτυξη, πρέπει να τηρούν το κοινοτικό καθεστώς των κρατικών ενισχύσεων για την γεωργία, εντός των ορίων που προβλέπονται από το Συμβούλιο στους κανονισμούς και τις σχετικές με τη γεωργία οδηγίες (εκτός από αυτούς τους περιορισμούς, οι κρατικές ενισχύσεις πρέπει να κοινοποιούνται από τα κράτη μέλη και να εγκρίνονται από την Επιτροπή), καθώς και τις κοινοτικές διατάξεις αγροτικής ανάπτυξης. Μ’ αυτό τον τρόπο:

  • απαγορεύονται οι κρατικές ενισχύσεις στις επενδύσεις που υπερβαίνουν τα ποσοστά που θεσπίζονται για τις κοινοτικές ενισχύσεις, εκτός από τις περιπτώσεις όπου οι επενδύσεις αφορούν τη βελτίωση του περιβάλλοντος, τους κανόνες υγιεινής και την καλή μεταχείριση των ζώων και είναι προς το συμφέρον του κοινού·
  • οι ενισχύσεις για την αντιμετώπιση των φυσικών προβλημάτων πρέπει να τηρούν όλους τους κοινοτικούς κανόνες·
  • οι ενισχύσεις υπέρ του αγροτικού περιβάλλοντος πρέπει να τηρούν τους κανόνες και τα κοινοτικά όρια, αν και τα τελευταία μπορούν να ξεπεραστούν, ενδεχομένως, εάν αυτό είναι αναγκαίο για να καλυφθεί σωστά η απώλεια εισοδημάτων, το επιπλέον κόστος,κλπ.

Γεωγραφική κάλυψη και προγραμματισμός

Προκειμένου να επωφεληθούν όλες οι αγροτικές περιοχές της Κοινότητας από την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης, προβλέπεται η ένταξη των μέτρων του παρόντος κανονισμού στα εξής πολυετή προγράμματα:

  • προγράμματα του Στόχου 1: όταν τα μέτρα χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Προσανατολισμού·
  • προγράμματα του Στόχου 2: όταν τα μέτρα αφορούν την πρόωρη συνταξιοδότηση, τις μειονεκτικές περιοχές και τις περιοχές που αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά προβλήματα, τα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και τα μέτρα αναδάσωσης γεωργικών γαιών·
  • προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης: όσον αφορά τα υπόλοιπα μέτρα.

Τα εν λόγω προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης βασίζονται σε σχέδια που θεσπίζονται από τα κράτη μέλη στο καταλληλότερο γεωγραφικό επίπεδο, για περίοδο 7 ετών (2000-2006). Τα προγράμματα αυτά περιέχουν την περιγραφή της σημερινής αγροτικής κατάστασης, της προτεινόμενης στρατηγικής, των αναμενόμενων επιπτώσεων, το χρηματοδοτικό σχεδιασμό, τα προβλεπόμενα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων, τις μελέτες και τα αναγκαία τεχνικά μέτρα, τις υπεύθυνες αρχές, και τις διατάξεις αποτελεσματικής εφαρμογής του σχεδίου. Τα κράτη υπέβαλαν τα σχέδια αγροτικής ανάπτυξης στην Επιτροπή το αργότερο έξι μήνες μετά από την έναρξη ισχύος αυτού του κανονισμού και η Επιτροπή τα ενέκρινε εντός έξι μηνών από την υποβολή τους.

Χρηματοδοτικές διατάξεις

Οι διατάξεις του κανονισμού που αφορά τη χρηματοδότηση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής εφαρμόζονται στα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης, εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις που αφορούν τα μέτρα που καλύπτονται από τον Στόχο 2.

Στη συνέχεια της ένταξης του χρηματοδοτικού σχεδιασμού στον προγραμματισμό, η Επιτροπή καθορίζει τις αρχικές επιδοτήσεις, κατανεμημένες σε ετήσια βάση, που χορηγούνται στα κράτη μέλη, με βάση τις ανάγκες και τις προσπάθειες που έγιναν. Μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με τις πραγματικές δαπάνες και τις αναθεωρήσεις των δαπανών που πραγματοποιούν τα κράτη μέλη.

Όσον αφορά το ποσοστό συμμετοχής, η Κοινότητα πρέπει να συμβάλει τουλάχιστον με ποσοστό 25% των επιλέξιμων δημόσιων δαπανών χωρίς να υπερβαίνει το 50% του συνολικού επιλέξιμου κόστους. Σύμφωνα με τη γενική νομοθεσία για τα Διαρθρωτικά Ταμεία, αυτή η συμμετοχή ανέρχεται, στην περίπτωση των γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων στο 85% για τις περιοχές που υπάγονται στον Στόχο 1 και στο 60% για τις άλλες περιοχές. Ειδικά μέτρα προβλέπονται επίσης όσον αφορά τις κερδοφόρες επενδύσεις.

Παρακολούθηση και αξιολόγηση

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την αποτελεσματική παρακολούθηση και την εφαρμογή του προγραμματισμού αγροτικής ανάπτυξης με φυσικούς και χρηματοδοτικούς δείκτες που θεσπίζουν από κοινού με την Επιτροπή και ενδεχομένως με τη δημιουργία επιτροπών παρακολούθησης. Το αποτέλεσμα αυτής της παρακολούθησης θα διαβιβάζεται στην Επιτροπή με ετήσιες εκθέσεις.

Όσον αφορά την αξιολόγηση, ισχύουν οι κανόνες του κανονισμού που αφορά τη χρηματοδότηση της κοινής γεωργικής πολιτικής.

Λεπτομέρειες εφαρμογής

Οι όροι χορήγησης των ενισχύσεων, ο υπολογισμός των αποζημιώσεων, οι περίοδοι και οι όροι που ισχύουν, θα διευκρινιστούν αργότερα από την Επιτροπή. Το ίδιο ισχύει για τις διατάξεις εφαρμογής που αφορούν τα σχέδια αγροτικής ανάπτυξης, την αναθεώρηση των προγραμμάτων, τον χρηματοδοτικό σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση, και τη συνοχή μεταξύ της αγροτικής ανάπτυξης και των οργανώσεων της αγοράς.

Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ενότητα «αγροτική ανάπτυξη» της ιστοσελίδας της Γενικής Διεύθυνσης «Γεωργία».

Την περίοδο 2000-2006, η κοινοτική πρωτοβουλία Leader+ ενθαρρύνει την εφαρμογή πρωτότυπων ολοκληρωμένων στρατηγικών για αειφόρο αγροτική ανάπτυξη. Η πρωτοβουλία δίνει μεγάλη έμφαση στις εταιρικές σχέσεις σε τοπικό επίπεδο και ευνοεί τα δίκτυα ανταλλαγής πληροφοριών των αγροτικών περιοχών.

Παραπομπες

Πράξη

Έναρξη ισχύος

Προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών

Επίσημη Εφημερίδα

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 [έγκριση: CNS/1998/102]

03.07.1999

-

ΕΕ L 160 της 26.6.1999

Πράξη(-εις) τροποποίησης

Έναρξη ισχύος

Προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών

Επίσημη Εφημερίδα

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1783/2003

28.10.2003

-

ΕΕ L 270 της 21.10.2003

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 567/2004

01.05.2004

-

ΕΕ L 90 της 27.3.2004

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 583/2004

01.05.2004

-

ΕΕ L 91 της 30.3.2004

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2223/2004

25.12.2004

-

ΕΕ L 379 της 24.12.2004

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1698/2005

22.10.2005

-

ΕΕ L 277 της 21.10.2005

See also

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να συμβουλευθείτε την ιστοσελίδα της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη για την περίοδο 2000–2006 της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 28.03.2007

Top