EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας

Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκθέτει τις αρχές και τα απαιτούμενα μέσα για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας(ΕΠΠΥΖΣ), τόσο της ευρωπαϊκής όσο και εκείνης των κρατών μελών.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 12ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας [COM(2006) 786 τελικό – Επίσημη Εφημερίδα C 126 της 7ης Ιουνίου 2007].

ΣΥΝΟΨΗ

Τον Δεκέμβριο 2005, το Συμβούλιο «Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων» είχε ζητήσει από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση Ευρωπαϊκού Προγράμματος Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας * (ΕΠΠΥΖΣ). Μετά την αίτηση αυτή, η Επιτροπή εξέδωσε την παρούσα ανακοίνωση και υπέβαλε πρόταση οδηγίας σχετικά με τον προσδιορισμό και το χαρακτηρισμό της ευρωπαϊκής υποδομής ζωτικής σημασίας με στόχο την ενίσχυση της προστασίας της υποδομής αυτής.

Στη συγκεκριμένη ανακοίνωση εκτίθενται οι αρχές, οι διαδικασίες και τα προτεινόμενα μέσα για την εφαρμογή του ΕΠΠΥΖΣ. Οι απειλές κατά των οποίων υποτίθεται ότι προστατεύει το πρόγραμμα δεν περιορίζονται μόνο στην τρομοκρατία, αλλά περιλαμβάνουν και τις εγκληματικές δραστηριότητες, τις φυσικές καταστροφές και τις άλλες αιτίες ατυχημάτων, βάσει μιας αντιμετώπισης κατά παντός κινδύνου.

Ο γενικός στόχος του ΕΠΠΥΖΣ είναι η βελτίωση της προστασίας της υποδομής ζωτικής σημασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί χάρη στη εφαρμογή τής ευρωπαϊκής νομοθεσίας η οποία και παρουσιάζεται στην παρούσα ανακοίνωση.

Το νομοθετικό πλαίσιο τού ΕΠΠΥΖΣ αποτελείται από τα τέσσερα ακόλουθα στοιχεία:

  • μια διαδικασία προσδιορισμού και καθορισμού της ευρωπαϊκής υποδομής ζωτικής σημασίας και κοινή αντιμετώπιση όσον αφορά την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της ασφάλειάς της. Η ασφάλεια αυτή θα ρυθμιστεί μέσω οδηγίας·
  • μέτρα που έχουν ως στόχο την προώθηση της βελτίωσης του ΕΠΠΥΖΣ, συμπεριλαμβανομένου και ενός σχεδίου δράσης, ενός Δικτύου Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ), σύσταση ομάδων εμπειρογνωμόνων σε επίπεδο ΕΕ για την Προστασία της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας (ΠΥΖΣ) , διαδικασίες ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με την ΠΥΖΣ και τον προσδιορισμό και ανάλυση των δεσμών εξάρτησης·
  • στήριξη των κρατών μελών, κατόπιν αίτησής τους, όσον αφορά την ασφάλεια της εθνικής υποδομής ζωτικής σημασίας (εθνικής ΥΖΣ) και σχεδίων παρέμβασης·
  • μια εξωτερική διάσταση·
  • δημοσιονομικά συνοδευτικά μέτρα, ειδικότερα το ειδικό πρόγραμμα της ΕΕ «Πρόληψη, προετοιμασία και διαχείριση των συνεπειών της τρομοκρατίας και των άλλων κινδύνων ασφάλειας» για τη χρονική περίοδο 2007-13, που θα παράσχει ευκαιρίες χρηματοδότησης των μέτρων που αφορούν την προστασία της υποδομής ζωτικής σημασίας.

Σχέδιο δράσης βάσει του ΕΠΠΥΖΣ

Το σχέδιο δράσης για το ΕΠΠΥΖΣ οργανώνεται γύρω από τρεις κύριες πτυχές:

  • η πρώτη αφορά τα θέματα στρατηγικής και την εκπόνηση των μέτρων που εφαρμόζονται οριζόντια σε όλες τις εργασίες για την προστασία της υποδομής ζωτικής σημασίας (ΠΥΖΣ)·
  • το δεύτερο αφορά την προστασία των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας και έχει ως στόχο να τα καταστήσει λιγότερο τρωτά·
  • το τρίτο εντάσσεται σε ένα εθνικό πλαίσιο και έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προστατεύσουν την εθνική υποδομή (εθνική ΥΖΣ).

Το εν λόγω σχέδιο δράσης είναι εξελίξιμο και πρέπει να εξετάζεται συστηματικά.

Δίκτυο Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ)

Με διαφορετική πρόταση της Επιτροπής θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο προειδοποίησης, το ΔΠΠΥΖΣ (Δίκτυο Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας), με στόχο την ανταλλαγή των καλύτερων δυνατών πρακτικών και τη χρήση του ως πλατφόρμας για την ανταλλαγή μηνυμάτων προειδοποίησης, σε σύνδεση με το σύστημα ARGUS.

Ομάδα εμπειρογνωμόνων

Σε περίπτωση αίτησης εμπειρογνωμοσύνης σε έναν συγκεκριμένο τομέα της ΠΥΖΣ, η Επιτροπή μπορεί να συστήσει ομάδα εμπειρογνωμόνων σε επίπεδο ΕΕ, για να εξετάσει καθορισμένα θέματα. Ανάλογα με τον τομέα της υποδομής ζωτικής σημασίας και τα χαρακτηριστικά του, τα καθήκοντα των εμπειρογνωμόνων μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • τον προσδιορισμό των τρωτών σημείων, τους δεσμούς εξάρτησης και τις καλύτερες τομεακές πρακτικές·
  • την εκπόνηση μέτρων με στόχο τη μείωση του τρωτού χαρακτήρα και τον καθορισμό δεικτών επιδόσεων·
  • την πραγματοποίηση μελετών συγκεκριμένων περιπτώσεων.

Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την Προστασία Υποδομών Ζωτικής Σημασίας (ΠΥΖΣ)

Οι ενδιαφερόμενοι φορείς πρέπει να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με την ΠΥΖΣ, ιδίως για θέματα που αφορούν την ασφάλεια της υποδομής ζωτικής σημασίας και των προστατευόμενων συστημάτων, τις μελέτες για τους δεσμούς εξάρτησης, τον τρωτό χαρακτήρα που αφορά την ΠΥΖΣ και την αξιολόγηση των απειλών και των κινδύνων. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να μεριμνούν ώστε να μην διαδίδονται περαιτέρω ανταλλασσόμενες πληροφορίες που είτε έχουν αποκλειστικό παραλήπτη είτε είναι ευαίσθητες ή προσωπικής φύσης. Κάθε δε άτομο που χειρίζεται εμπιστευτικές ή ευαίσθητες πληροφορίες να έχει ακολουθήσει την απαιτούμενη διαδικασία εξουσιοδότησης από μέρους του κράτους του.

Προσδιορισμός των δεσμών εξάρτησης

Για να αξιολογηθούν καλύτερα τα τρωτά σημεία, οι απειλές και οι κίνδυνοι που αφορούν τις υποδομές ζωτικής σημασίας, θα πρέπει να προσδιορισθούν και να αναλυθούν οι γεωγραφικοί και τομεακοί δεσμοί εξάρτησης.

Ομάδα υπευθύνων επαφής της ΠΥΖΣ

Η Επιτροπή μελετά τη σύσταση μιας ομάδας υπευθύνων επαφής για την προστασία της υποδομής ζωτικής σημασίας. Οι υπεύθυνοι επαφής θα διορίζονται από κάθε κράτος μέλος και θα αναλαμβάνουν το συντονισμό των θεμάτων που αφορούν την προστασία της υποδομής σε εθνικό επίπεδο, με το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη.

Η Προστασία των Εθνικών Υποδομών Ζωτικής Σημασίας (εθνικές ΥΖΣ)

Έχοντας πάντα κατά νου ότι η προστασία των ΥΖΣ βαρύνει τους ιδιοκτήτες, υπεύθυνους εκμετάλλευσης της υποδομής αυτής καθώς και τα κράτη μέλη, η Επιτροπή προβλέπει την παροχή στήριξης στον τομέα αυτό, κατόπιν αίτησης του εκάστοτε κράτους μέλους. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται εξάλλου όσον αφορά την κατάρτιση ενός εθνικού προγράμματος προστασίας το οποίο να περιλαμβάνει:

  • το χαρακτηρισμό των εθνικών ΥΖΣ, λαμβανομένων υπόψη των επιπτώσεων έπειτα από διακοπή ή καταστροφή της κάθε υποδομής (εύρος της θιγείσας γεωγραφικής ζώνης και σοβαρότητα των συνεπειών)·
  • τον προσδιορισμό των δεσμών γεωγραφικής και τομεακής εξάρτησης·
  • τον καθορισμό σχεδίων παρέμβασης.

Εξωτερική διάσταση

Μια σημαντική πτυχή του ΕΠΠΥΖΣ είναι η εξωτερική διάσταση της προστασίας της υποδομής ζωτικής σημασίας. Δεδομένου του βαθμού διασύνδεσης και αλληλεξάρτησης των σύγχρoνων οικονομιών, η διακοπή ή η καταστροφή μιας ευρωπαϊκής υποδομής μπορεί να έχει συνέπειες για χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντίστροφα. Είναι απαραίτητο, ως εκ τούτου, να ενισχυθεί η διεθνής συνεργασία στον τομέα αυτό, μέσω τομεακών πρωτοκόλλων συμφωνίας.

Συνοδευτικά χρηματοδοτικά μέτρα

Το ΕΠΠΥΖΣ συγχρηματοδοτείται από το κοινοτικό πρόγραμμα «Πρόληψη, προετοιμασία, και διαχείριση των συνεπειών όσον αφορά την τρομοκρατία και τους άλλους κινδύνους κατά της ασφάλειας » για τη χρονική περίοδο 2007-13.

Ιστορικό πλαίσιο

Στις 17 και 18 Ιουνίου 2004, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να χαράξει σφαιρική στρατηγική ενίσχυσης της προστασίας της υποδομής ζωτικής σημασίας. Σε απάντηση η Επιτροπή δημοσίευσε, στις 20 Οκτωβρίου 2004, την ανακοίνωση: «Προστασία της υποδομής ζωτικής σημασίας στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας».

Το σχέδιο της Επιτροπής που έχει ως στόχο να προτείνει ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας ΕΠΠΥΖΣ και ένα Δίκτυο Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ) έγινε δεκτό κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 16ης και 17ης Δεκεμβρίου 2004, τόσο στα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την πρόληψη, την προετοιμασία και την αντιμετώπιση έναντι τρομοκρατικών επιθέσεων, όσο και στο πρόγραμμα αλληλεγγύης που το Συμβούλιο ενέκρινε στις 2 Δεκεμβρίου 2004.

Η εκπόνηση του ΕΠΠΥΖΣ αποτέλεσε αντικείμενο εντατικής προπαρασκευής καθ’ όλη τη διάρκεια του 2005. Στις 17 Νοεμβρίου 2005, η Επιτροπή εξέδωσε Πράσινο Βιβλίο για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 2005, εκδόθηκε η απόφαση C/2005/3179, σχετικά με τη χρηματοδότηση πιλοτικού σχεδίου που περιλαμβάνει προπαρασκευαστικές πράξεις οι οποίες έχουν ως στόχο να ενισχύσουν την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Μετά ακολούθησε, στις 26 Οκτωβρίου 2006, δεύτερη απόφαση (C/2006/5025) με την οποία χρηματοδοτείται το πιλοτικό σχέδιο που αφορά το ΕΠΠΥΖΣ.

Στις 12 Δεκεμβρίου 2006, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με τον προσδιορισμό και το χαρακτηρισμό της ευρωπαϊκής υποδομής ζωτικής σημασίας και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης για βελτίωση της προστασίας της. Κατά την ίδια ημερομηνία, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης την ανακοίνωση αυτή. Τα εν λόγω έγγραφα παρέχουν μια σαφή εικόνα του τρόπου τον οποίο προτείνει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση του προβλήματος της προστασίας της υποδομής ζωτικής σημασίας στην ΕΕ.

Τέλος, το ειδικό πρόγραμμα «Προστασία, προετοιμασία και διαχείριση των συνεπειών σε θέματα τρομοκρατίας και άλλων κινδύνων κατά της ασφάλειας» εγκρίθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2007.

Λέξεις-κλειδιά της πράξης

  • Υποδομές ζωτικής σημασίας: πραγματικές εγκαταστάσεις και οι τεχνολογίες των πληροφοριών, τα δίκτυα, οι υπηρεσίες και τα ενεργητικά στοιχεία των οποίων η διακοπή λειτουργίας ή η καταστροφή μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, την ασφάλεια ή την οικονομική ευημερία των πολιτών ή ακόμα στις εργασίες των κυβερνήσεων των κρατών μελών.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου της 27ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με το δίκτυο πληροφοριών προειδοποίησης για τις υποδομές ζωτικής σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ) [COM(2008) 676 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Όπως προβλέπεται στην ανωτέρω ανακοίνωση, η χωριστή αυτή πρόταση στοχεύει στη συγκρότηση του Δικτύου Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ). Το ΔΠΠΥΖΣ θα παρέχει στα κράτη μέλη ένα ασφαλές σύστημα πληροφοριών, επικοινωνίας και προειδοποίησης για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την ΠΥΖΣ. Το σύστημα θα διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, επιτρέποντας την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με απειλές και τρωτά σημεία καθώς και σχετικά με στρατηγικές για τη βελτίωση της προστασίας της υποδομής ζωτικής σημασίας. Η συμμετοχή των κρατών μελών στο Δίκτυο θα συνεχίσει να έχει εθελοντικό χαρακτήρα. Το ΔΠΠΥΖΣ θα αποτελείται από ένα ηλεκτρονικό φόρουμ και από ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης. Το ηλεκτρονικό φόρουμ θα χρησιμεύει στην ανταλλαγή πληροφοριών, ενώ το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για προειδοποίηση σχετικά με κινδύνους και απειλές. Θα είναι ένα ασφαλές, διαβαθμισμένο σύστημα, όπου η πρόσβαση στις πληροφορίες θα διέπεται από τις προσήκουσες ρυθμίσεις. Την ευθύνη για την ανάπτυξη των τεχνικών χαρακτηριστικών τού ΔΠΠΥΖΣ φέρει η Επιτροπή.

Διαδικασία διαβούλευσης (CNS/2008/0200)

Πράσινο Βιβλίο της 17ης Νοεμβρίου 2005 σχετικά με ευρωπαϊκό πρόγραμμα προστασίας της υποδομής ζωτικής σημασίας [COM(2005) 576 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 20ής Οκτωβρίου 2004 - Καταπολέμηση της τρομοκρατίας: πρόληψη και διαχείριση των συνεπειών [COM(2004) 701 τελικό – Επίσημη Εφημερίδα C 52, 2.3.2005].

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 20ής Οκτωβρίου 2004 -Πρόληψη, ετοιμότητα και αντιμετώπιση των τρομοκρατικών επιθέσεων [COM(2004) 698 τελικό – Επίσημη Εφημερίδα C 14, 20.1.2005].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 17.08.2010

Top