EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Satellietnavigatie: Galileo

GALILEO is het Europees programma voor radionavigatie en plaatsbepaling per satelliet. Het programma is gelanceerd door de Europese Commissie en is samen met het Europees Ruimte-Agentschap ontwikkeld. Het verschaft de Europese Unie een technologie die onafhankelijk is van het Amerikaanse GPS- en het Russische GLONASS-systeem. Deze mededeling markeert het begin van GALILEO en stelt de uitdagingen en de doelstellingen van het programma vast.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie van 10 februari 1999: "Galileo - Een rol voor Europa bij de ontwikkeling van een nieuwe generatie van satellietnavigatiediensten" [COM(1999) 54 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad].

SAMENVATTING

De uitdaging

De uitdaging op het gebied van satellietnavigatiesystemen is enorm en van velerlei aard. Er bestaan momenteel twee basissystemen: het GPS-systeem van de VS, dat de huidige markt domineert, en het GLONASS-systeem van de Russische Federatie.

De huidige afhankelijkheid ten aanzien van het GPS-systeem werpt een aantal belangrijke vragen van strategische aard op, vooral indien deze basissystemen niet onder Europese controle of invloed staan. De uitdaging bestaat erin Europa's strategische behoeften te waarborgen, bijvoorbeeld op het gebied van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, zonder dat daarmee buitensporige kosten of risico's zijn gemoeid.

Het is duidelijk dat satellietnavigatie in de toekomst een steeds grotere rol zal gaan spelen bij het vervoer. Satellietnavigatie zal bijdragen tot het waarborgen van de veiligheid, het stroomlijnen van het verkeer, het verminderen van verkeersopstoppingen en milieuschade en het ondersteunen van de ontwikkeling van multimodaal vervoer. De bestaande GPS- en GLONASS-constellaties kunnen niet de betrouwbaarheid en beschikbaarheid waarborgen, die noodzakelijk zijn voor het vervoer van personen. De totstandbrenging van het Europese systeem Galileo zou een oplossing kunnen bieden voor deze tekortkomingen.

De uitdaging is ook van economische en industriële aard. Wanneer er in het jaar 2005 een potentiële wereldmarkt van 40 miljard euro ontstaat, is het zaak ervoor te zorgen dat Europa een rechtmatig deel van die markt voor satellietnavigatie en de daarmee samenhangende banen kan veroveren. De huidige ramingen zijn de volgende: het daadwerkelijk opzetten van de Galileo-infrastructuur zou 20.000 rechtstreekse banen opleveren, terwijl de exploitatie ervan zou leiden tot nog eens 2000 permanente banen, zonder te spreken over de mogelijkheden op het gebied van de nieuwe toepassingen.

Ook de regelgevingsaspecten mogen niet worden verwaarloosd. Bij de vaststelling van Europese regelgevingsvereisten zou steeds meer gebruik kunnen worden gemaakt van informatiesystemen gebaseerd op signalen voor het bepalen van positie en/of tijd. Dat aspect zou kunnen worden gebruikt bij de controle op milieugebied of in de visserijsector.

Aangezien de Verenigde Staten reeds een grote voorsprong hebben, is het gezien deze uitdaging van levensbelang dat Europa snel een beslissing neemt ten aanzien van de volgende generatie van satellietsystemen voor de bepaling van positie en tijd en voor navigatie.

De strategische keuzen

De ontwikkeling van een GNSS (wereldwijd satellietnavigatiesysteem) moet op gecoördineerde wijze verlopen. Nadat de Europese Raad van maart 1998 de Commissie had verzocht zich te buigen over de mogelijkheid om samen met de Verenigde Staten een gemeenschappelijk systeem op te zetten, zijn de mogelijke opties stilaan duidelijker geworden. Aangezien de VS om militaire redenen niet bereid zijn een gemeenschappelijk beheer met en een effectieve rol van Europa in het GPS-systeem te aanvaarden, moet samenwerking gebaseerd zijn op:

  • hetzij het huidige GPS-systeem, onder de controle van de Verenigde Staten;
  • hetzij de ontwikkeling van een GNSS, gebaseerd op twee elkaar aanvullende en interoperabele satellietnavigatiesystemen, te weten het GPS en Galileo.

Het is deze laatste optie waarvoor de Commissie gekozen heeft, waarbij zij de nuloptie om doelbewust af te zien van elke Europese aanwezigheid in het belangrijke ruimtesegment van het toekomstige GNSS-systeem, heeft afgewezen.

Naar het aanvoelen van de Commissie is het ook wenselijk Galileo open te stellen voor andere partners, waarmee reeds contact is gelegd, zoals:

  • de Russische Federatie (het GLONASS-systeem zou geleidelijk kunnen worden geïntegreerd in Galileo);
  • Japan, dat met name een financiële bijdrage kan leveren voor de ontwikkeling van Galileo;
  • andere landen of regio's (landen van Midden- en Oost-Europa, Turkije, EVA, ...) die door Europa kunnen worden aangespoord om de GNSS-aanpak te ondersteunen.

Tenslotte zal Galileo de nieuwe mogelijkheden exploiteren die een civiel systeem overeenkomstig de stand van de techniek biedt, zoals het vinden van een oplossing voor bepaalde tekortkomingen van het huidige GPS en het verbeteren van de betrouwbaarheid van het GNSS. Het systeem moet ook een wereldwijde dekking mogelijk maken.

Prestatie-eisen en technische kenmerken

Het systeem moet zijn ontworpen om een wereldwijde dekking te bieden en toepassingen voor het grote publiek mogelijk te maken, met een goed veiligheidsniveau voor Europese vervoersactiviteiten en zo weinig ruimte-infrastructuur als mogelijk is. Voorts moet Galileo een horizontale nauwkeurigheid van minder dan 10 meter leveren.

Wat de veiligheidsvereisten betreft, moet het systeem de fysieke bescherming van de vitale infrastructuur, alsmede inzake het verstrekken van nauwkeurige navigatiesignalen in tijden van spanning of oorlog, waarborgen. Ook moet worden voorzien in bescherming tegen bedrog en andere vormen van misbruik of verstoring van het signaal en moet het mogelijk zijn om in een oorlogssituatie te voorkomen dat de vijand gebruik maakt van het systeem. Om aan deze veiligheidseisen te voldoen, stelden de deskundigen voor om een dienst met gecontroleerde toegang te ontwikkelen.

Financiële aspecten

De totale kostprijs van Galileo voor de periode 1999-2008 wordt geraamd op 2,2 tot 2,95 miljard euro, naar gelang van de mate van samenwerking met de Verenigde Staten en het gebruik van de terrestrische systemen.

Het huidige Amerikaanse beleid bestaat erin om het basis-GPS-signaal kosteloos ter beschikking te stellen. Eenzelfde aanpak voor Galileo zal een belangrijke overheidsinbreng vergen aangezien de particuliere sector niet in staat is om zelf dergelijke kosten te dragen en vervolgens een gratis dienst voor de gebruikers te leveren.

Aangezien Galileo als een sleutelelement in het trans-Europese netwerk en van het communautaire vervoerbeleid wordt beschouwd, is een Europese financiering verantwoord. Die financiering zal meer bepaald verlopen via de begroting van de Europese Unie, met name de begroting voor trans-Europese netwerken, van het Europees Ruimte-Agentschap en voor het vijfde kaderprogramma voor onderzoek en ontwikkeling. Voorts kunnen specifieke inkomstenbronnen worden aangeboord, op basis van regelgevend optreden, zoals de invoering van bepaalde diensten met tot abonnees beperkte toegang of heffingen op de signaalontvangers. Tenslotte moet het opzetten van openbare/particuliere partnerschappen worden aangemoedigd.

Organisatorisch kader

Voor het ontwerp, de ontwikkeling en de exploitatie van Galileo stelt de Commissie een organisatorisch schema voor waarbij met name de GNSS-werkgroep op hoog niveau, het Europese Ruimte-Agentschap en alle betrokken investeerders worden betrokken. Er kan een kleine administratie ad hoc worden opgericht.

Vóór alles is echter politieke betrokkenheid vereist om de nodige stimulansen voor investeringen door de industrie te leveren, de onderhandelingen met de internationale partners te voeren en de Europese invloed op dit strategische gebied te waarborgen. De Europese raad kan richtsnoeren in die zin verstrekken.

Context

Als reactie op een eerste mededeling in januari 1998 heeft de Europese Raad (maart 1998) de Commissie verzocht aanbevelingen in te dienen aangaande de Europese aanpak inzake wereldwijde satellietnavigatie. Deze mededeling is het antwoord op het verzoek van de Europese Raad. In aansluiting daarop is in 2002 eerst de gemeenschappelijke onderneming Galileo opgericht en is vervolgens de verordening tot verdere ontplooiing en exploitatie van het programma ingevoerd.

GERELATEERDE BESLUITEN

Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2004 inzake de tenuitvoerlegging van de stationeringsfase en de exploitatiefase van het Europees programma voor radionavigatie per satelliet [COM(2004) 477 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]. GALILEO is thans een volwassen programma, dat al lang niet meer als een gewoon onderzoeksproject kan worden beschouwd. Deze verordening moet het programma op een specifiek juridisch instrument stoelen, dat meer aan zijn industriële en commerciële behoeften voldoet en zo goed mogelijk beantwoordt aan de noodzaak van een goed financieel beheer.

Verordening (EG) nr. 876/2002 van de Raad van 24 mei 2002 tot oprichting van de gemeenschappelijke onderneming GALILEO. Deze verordening voorziet in de oprichting van een gemeenschappelijke onderneming die zich bezighoudt met het beheer van de ontwikkelingsfase (2002-2005) van het GALILEO-programma. Naast het beheer van de ontwikkelingsfase tot en met 2005 moet deze gemeenschappelijke onderneming eveneens de uitvoering van de latere fases van het programma (verdere ontplooiing en exploitatie) voorbereiden.

Resolutie van de Raad van 3 augustus 1999 [Publicatieblad C 221 van 3.8.1999]. Op 19 juli 1999 heeft de Raad een resolutie aangenomen met betrekking tot de deelname van Europa aan een nieuwe generatie satelliet-navigatiediensten - Galileo - waarin hij de Commissie verzoekt ontwerp-mandaten voor onderhandelingen voor te leggen teneinde de mogelijkheden voor samenwerking met de Verenigde Staten en de Russische Federatie volledig te verkennen.

De Raad verzoekt de Commissie eveneens om een grondige kosten-batenanalyse voor te leggen waarin met name de mogelijke bronnen van inkomsten, het voorgestelde openbaar/particuliere partnerschap en de mogelijkheden voor private financiering aan bod komen.

Laatste wijziging: 13.01.2006

Top