Κανόνες σχετικά με τις Θεσμοθετημένες Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού τομέα (ΘΣΔΙΤ)

Η Επιτροπή δημοσιεύει τις βασικές γραμμές προσανατολισμού σχετικά με τη δημιουργία Θεσμοθετημένων Συμπράξεων Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα (ΘΣΔΙΤ), φορέων μικτού κεφαλαίου που έχουν συσταθεί, σε γενικές γραμμές, για την παροχή δημοσίων υπηρεσιών. Οι κανόνες που εφαρμόζονται για τη σύσταση των ΘΣΔΙΤ διευκρινίζονται κατά την έννοια της ενίσχυσης της ασφάλειας δικαίου.

ΠΡΑΞΗ

Ερμηνευτική ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή τού κοινοτικού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων και των συμβάσεων παραχώρησης στις Θεσμοθετημένες Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα (ΘΣΔΙΤ) [2008/C 91/02 – Επίσημη Εφημερίδα C 91, 12.4.2008].

ΣΥΝΟΨΗ

Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής των κοινοτικών διατάξεων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις και τις συμβάσεις παραχώρησης στην περίπτωση των Θεσμοθετημένων Συμπράξεων Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα (ΘΣΔΙΤ) *. Στόχος της είναι να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και να αντιμετωπισθούν οι ανησυχίες σχετικά με τη συμμετοχή των εταίρων τού ιδιωτικού τομέα στις ΘΣΔΙΤ.

Η σύσταση μιας ΘΣΔΙΤ

Η ίδρυση μιας ΘΣΔΙΤ συντελείται συνήθως ως εξής:

• είτε με τη δημιουργία μιας νέας επιχείρησης, το κεφάλαιο της οποίας ελέγχεται από κοινού από την αναθέτουσα αρχή και τον εταίρο τού ιδιωτικού τομέα, και την ανάθεση σε αυτήν μιας δημόσιας σύμβασης ή μιας σύβασης παραχώρησης, ή
• με τη συμμετοχή ενός ιδιώτη εταίρου σε μια ήδη υφιστάμενη δημόσια επιχείρηση που εκτελεί δημόσιες συμβάσεις ή συμβάσεις παραχώρησης που έχουν κατοχυρωθεί κατά το παρελθόν.

Η αναθέτουσα αρχή * οφείλει να σεβαστεί τις διατάξεις τού κοινοτικού δικαίου σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις και τις συμβάσεις παραχώρησης, και κυρίως να ακολουθήσει μια δίκαιη και διαφανή διαδικασία κατά την επιλογή τού ιδιωτικού εταίρου για τη ΘΣΔΙΤ, ή όταν αυτή αναθέτει μια δημόσια σύμβαση ή μια σύμβαση παραχώρησης σε ένα φορέα μικτού κεφαλαίου.

Μια διπλή διαδικασία (μία για την επιλογή τού εταίρου τού ιδιωτικού τομέα της ΘΣΔΙΤ, και μια άλλη για την ανάθεση της δημόσιας σύμβασης ή της σύμβασης παραχώρησης) είναι δύσκολο να εφαρμοστεί στην πράξη. Εντούτοις, υπάρχει ένας τρόπος να αποφευχθούν τα προβλήματα που σχετίζονται με τη διπλή αυτή διαδικασία, επιλέγοντας τον εταίρο τού ιδιωτικού τομέα της ΘΣΔΙΤ στο πλαίσιο μιας διαφανούς και ανταγωνιστικής διαδικασίας, το αντικείμενο της οποίας είναι η δημόσια σύμβαση ή η σύμβαση παραχώρησης που πρέπει να ανατεθεί στη ΘΣΔΙΤ αφενός, και η λειτουργική συμβολή τού εταίρου τού ιδιωτικού τομέα στη ΘΣΔΙΤ αφετέρου.

Κανονιστικό πλαίσιο

Δεν υπάρχουν, σε κοινοτικό επίπεδο, ειδικότερες διατάξεις που να διέπουν τη δημιουργία ΘΣΔΙΤ. Ωστόσο, στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και των συμβάσεων παραχώρησης , εφαρμόζεται η αρχή τής ίσης μεταχείρισης και η απαγόρευση των διακρίσεων βάσει της ιθαγένειας, που απορρέουν από το άρθρο 43 της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (συνθήκη ΕΚ) που αφορά την ελευθερία εγκατάστασης, και το άρθρο 49 ΕΚ για την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών.

Οι κανόνες που ισχύουν για τη διαδικασία επιλογής τού εταίρου τού ιδιωτικού τομέα διαφέρουν εάν η δημόσια σύμβαση ή η σύμβαση παραχώρησης εμπίπτει ή όχι στην επονομαζόμενη «κλασσική» οδηγία (2004/18/ΕΚ: δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, και/ή στην οδηγία σχετικά με τους «ειδικού τομείς» (2004/17/ΕΚ δημόσιες συμβάσεις στον τομέα τού ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών.

• Εάν η αποστολή τού φορέα μικτού κεφαλαίου είναι η εκτέλεση μιας δημόσια σύμβασης που εμπίπτει καθ’ ολοκληρία στο πεδίο εφαρμογής των οδηγιών των σχετικών με τις δημόσιες συμβάσεις, η διαδικασία επιλογής καθορίζεται από τις οδηγίες αυτές.
• Εάν πρόκειται για δημόσια σύμβαση ή σύμβαση παραχώρησης που υπόκειται εν μέρει στις οδηγίες, οι κανόνες που απορρέουν από τη συνθήκη ΕΚ εφαρμόζονται παράλληλα με τις σχετικές διατάξεις των οδηγιών.
• Στην περίπτωση δημόσιας σύμβασης ή σύμβασης παραχώρησης που δεν υπάγεται στις οδηγίες τις σχετικές με τις δημόσιες συμβάσεις, η επιλογή τού εταίρου τού ιδιωτικού τομέα πρέπει να γίνεται τηρώντας τις αρχές της συνθήκης ΕΚ.

Η αναθέτουσα αρχή πρέπει να δημοσιεύει τα κριτήρια επιλογής και ανάθεσης για τον προσδιορισμό του ιδιωτικού εταίρου της ΘΣΔΙΤ. Τα κριτήρια αυτά πρέπει να σέβονται την αρχή της αποφυγής των διακρίσεων. Οι οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις προβλέπουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις σχετικά με τις προσωπικές ικανότητες τού εταίρου (προσωπική κατάσταση του υποψηφίου, οικονομική και χρηματοπιστωτική του ικανότητα, τεχνική ικανότητα, κλπ). Τα κριτήρια αυτά μπορούν επίσης να εφαρμόζονται στο πλαίσιο συμβάσεων παραχώρησης και δημοσίων συμβάσεων που δεν υπόκεινται καθ’ ολοκληρία στις εν λόγω οδηγίες.

Η υποχρέωση διαφάνειας που συνεπάγονται οι αρχές ίσης μεταχείρισης και αποφυγής διακρίσεων συνίσταται στην εξασφάλιση, προς όφελος κάθε ενδεχόμενου υποψηφίου, προσήκοντος βαθμού δημοσιότητας, ώστε να καθίσταται δυνατό το άνοιγμα τής αγοράς υπηρεσιών στον ανταγωνισμό. Στην περίπτωση μιας ΘΣΔΙΤ, η αναθέτουσα αρχή πρέπει να συμπεριλάβει στην προκήρυξη του διαγωνισμού ή στη συγγραφή υποχρεώσεων βασικές πληροφορίες σχετικές με τη δημόσια σύμβαση ή τη σύμβαση παραχώρησης που πρέπει να ανατεθεί, το καταστατικό τού φορέα μικτού κεφαλαίου, τη συμφωνία των μετόχων και όλα τα άλλα έγγραφα που διέπουν τις σχέσεις μεταξύ της αναθέτουσας αρχής και του φορέα μικτού κεφαλαίου που πρέπει να συγκροτηθεί.

Μεταγενέστερες τροποποιήσεις

Η αρχή τής διαφάνειας επιβάλλει να αναφέρονται ρητώς στα τεύχη της δημοπράτησης οι δυνατότητες ανανέωσης ή τροποποίησης της δημόσιας σύμβασης ή της σύμβασης παραχώρησης, καθώς και οι δυνατότητες ανάθεσης νέων καθηκόντων. Οι πληροφορίες που παρέχονται πρέπει να είναι αρκετά λεπτομερείς ώστε να εξασφαλίζεται ο δίκαιος και αποτελεσματικός ανταγωνισμός.

Οι ΘΣΔΙΤ παραμένουν εντός του αρχικού πεδίου δραστηριότητάς τους και δεν μπορούν να εξασφαλίζουν νέες δημόσιες συμβάσεις ή συμβάσεις παραχώρησης χωρίς διαδικασία δημοπράτησης. Ωστόσο, οι ΘΣΔΙΤ πρέπει να είναι σε θέση να προσαρμόζονται στις αλλαγές που επέρχονται στο οικονομικό, νομικό και τεχνικό περιβάλλον. Μια αναπροσαρμογή είναι δυνατή, υπό τον όρο ότι γίνονται σεβαστές οι αρχές τής ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας. Κάθε τροποποίηση των ουσιαστικών όρων τής σύμβασης που δεν προβλέπεται από τη συγγραφή υποχρεώσεων προϋποθέτει νέα διαγωνιστική διαδικασία.

Πλαίσιο

Οι δημόσιες διαβουλεύσεις που έγιναν με την ευκαιρία τής δημοσίευσης της Πράσινης Βίβλου για τις Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα και το κοινοτικό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων και των συμβάσεων παραχώρησης έδειξαν ότι υπήρχε πραγματική ανάγκη αποσαφήνισης των διατάξεων του κοινοτικού δικαίου που ισχύουν για τις Θεσμοθετημένες Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα (ΘΣΔΙΤ). Πράγματι, η ανασφάλεια δικαίου μπορεί να βλάψει επιλογές τέτοιου είδους, μπορεί μάλιστα να αποτρέψει τις δημόσιες αρχές και τους φορείς τού ιδιωτικού τομέα από την ίδρυση ΘΣΔΙΤ.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 28.07.2008