EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Κατανομή των αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Άρθρο 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — κατηγορίες και τομείς αρμοδιοτήτων της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διαθέτει μόνο τις αρμοδιότητες (εξουσίες) που της ανατίθενται με τις συνθήκες (αρχή της δοτής αρμοδιότητας). Με βάση αυτή την αρχή, η ΕΕ μπορεί να ενεργεί μόνο εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που της ανατίθενται από τα κράτη μέλη της μέσω των συνθηκών με σκοπό την επίτευξη των στόχων των συνθηκών. Οι αρμοδιότητες που δεν ανατίθενται στην ΕΕ στις συνθήκες ασκούνται από τα κράτη μέλη.

Στη Συνθήκη της Λισαβόνας διευκρινίζεται η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών της. Οι αρμοδιότητες αυτές χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

  • αποκλειστικές αρμοδιότητες της ΕΕ
  • συντρέχουσες αρμοδιότητες και
  • υποστηρικτικές αρμοδιότητες.

Τρία βασικά είδη αρμοδιοτήτων

Η ΕΕ έχει αποκλειστική αρμοδιότητα σύναψης διεθνών συμφωνιών υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Ειδικές αρμοδιότητες

Η ΕΕ μπορεί να παίρνει μέτρα που να διασφαλίζουν ότι τα κράτη μέλη θα συντονίζουν τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές τους, καθώς και τις πολιτικές απασχόλησης, σε επίπεδο ΕΕ.

Η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ έχει ιδιαίτερα θεσμικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η περιορισμένη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και ο αποκλεισμός κάθε νομοθετικής δραστηριότητας. Η πολιτική αυτή καθορίζεται και εφαρμόζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (που αποτελείται από τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών μελών) και από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που αποτελείται από έναν εκπρόσωπο από κάθε κράτος μέλος σε υπουργικό επίπεδο). Ο/η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο/η ύπατος/-η εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας εκπροσωπούν την ΕΕ όσον αφορά θέματα κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας.

Άσκηση των αρμοδιοτήτων

Η άσκηση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ βασίζεται σε δύο θεμελιώδεις αρχές που ορίζονται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

  • Αναλογικότητα. Το αντικείμενο και το πεδίο της δράσης της ΕΕ δεν μπορεί να υπερβαίνει τα απαιτούμενα για την επίτευξη των στόχων των συνθηκών.
  • Επικουρικότητα. Στον τομέα των μη αποκλειστικών αρμοδιοτήτων, η ΕΕ μπορεί να παρεμβαίνει μόνο εφόσον —και στον βαθμό που— ο στόχος μιας προτεινόμενης δράσης δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, αλλά μπορεί να επιτευχθεί σε μεγαλύτερο βαθμό σε επίπεδο ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος πρώτο — Οι αρχές — Τίτλος I — Κατηγορίες και τομείς αρμοδιοτήτων της Ένωσης — Άρθρο 2 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 50).

τελευταία ενημέρωση 24.02.2022

Top