Naar een Europese consensus over humanitaire hulp

De goedkeuring van een gemeenschappelijke verklaring over humanitaire hulp moet ervoor zorgen dat de Europese Unie (EU) beter kan reageren op door de mens of de natuur veroorzaakte crisissen in de wereld, door een gecoördineerd optreden van de EU, haar lidstaten en haar partners.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 13 juni 2007 “Naar een Europese consensus over humanitaire hulp” [COM(2007) 317 definitief – Niet bekendgemaakt in het Publicatieblad].

SAMENVATTING

De Commissie stelt de beginselen voor die als basis zullen dienen voor de toekomstige Europese consensus over humanitaire hulp van de Europese Unie (EU). Deze gemeenschappelijke verklaring heeft ten doel de efficiëntie van de hulp te verbeteren door het optreden van de EU en haar lidstaten beter op elkaar af te stemmen.

De EU is wereldwijd de voornaamste humanitaire donor wanneer alle hulp van de Unie en de individuele lidstaten wordt samengenomen. Er dringt zich evenwel een meer strategische aanpak op, gezien de nieuwe uitdagingen die uit de ontwikkeling van de crisissituaties voortvloeien, zoals:

• de toegenomen frequentie van de humanitaire crises, die verband houdt met armoede, klimaatverandering en concurrentie om de toegang tot de natuurlijke hulpbronnen;
• een toenemende tendens om het humanitair en internationaal recht te negeren;
• schending van de humanitaire ruimte *.

De Europese consensus over humanitaire hulp moet ook in overeenstemming zijn met de Europese consensus voor ontwikkeling.

Een gemeenschappelijke visie tot stand brengen

De humanitaire hulpverlening stoelt op specifieke beginselen en regelingen. De Commissie stelt bijvoorbeeld voor dat de EU:

• toeziet op de naleving van de fundamentele humanitaire beginselen*, met name die van humane behandeling *, neutraliteit *, onpartijdigheid * en onafhankelijkheid *;
• de naleving van het internationaal recht bevordert, met name het internationaal humanitair recht;
• ervoor zorgt dat alle maatregelen op beleidsdomeinen die verband houden met humanitaire hulp (zoals bijvoorbeeld crisisbeheer en voedselzekerheid) op elkaar zijn afgestemd, elkaar aanvullen en efficiënt zijn, met bijzondere aandacht voor hun onderlinge verschillen en hun onafhankelijkheid.

De uitwisseling van ervaringen kan de impact van de hulp vergroten, ook in het kader van internationale samenwerking. In dat verband moet de EU haar verbintenis tot het initiatief voor Goed humanitair donorschap (EN) bevestigen.

De beginselen in de praktijk omzetten

De humanitaire hulp moet worden geanalyseerd teneinde de efficiëntie te verbeteren. Daarom beveelt de Commissie de EU aan:

• zich ertoe te verbinden de humanitaire hulp in overeenstemming met de noden te financieren, op basis van aanvaarde minimumnormen voor bijstand en bescherming;
• een gemeenschappelijk kader voor de inventarisatie van de behoeften en het delen van deskundigenanalyses neer te zetten;
• een algemene en evenwichtige respons te geven, met name aan vergeten crisissituaties *.

Voorts is de deelname van alle actoren aan acties essentieel. Het betreft met name Europese en plaatselijke niet-gouvernementele organisaties (ngo’s), het bureau voor de coördinatie van humanitaire aangelegenheden (OCHA) (EN) van de Verenigde Naties en de Beweging van het Rode Kruis/de Rode Halve Maan (EN) (FR). Om snelheid en kwaliteit bij de verstrekking van de humanitaire hulp te verzekeren, dienen de partners te worden gekozen aan de hand van de volgende criteria:

• een hoge professionele standaard, ervaring en het vermogen in te spelen op geconstateerde behoeften;
• het naleven van internationale normen en richtsnoeren;
• de verhouding tussen kosten en doeltreffendheid (bijvoorbeeld de algemene kosten gerelateerd aan de hulp die bij de begunstigden terechtkomt);
• partnerschap met de plaatselijke bevolkingsgroepen;
• verantwoordelijkheid ten opzichte van de begunstigden van de hulp en ten opzichte van de Europese publieke opinie.

De snellereactiecapaciteit van de EU moet worden vergroot, met name door een beroep te doen op plaatselijke middelen. Voorts dient de EU bij te dragen tot het opvullen van de leemten in het vermogen om snel internationaal te reageren, inzonderheid op het gebied van vervoer, communicatie en logistiek, waarbij zij ook haar eigen reactiecapaciteit moet versterken.

Humanitaire acties kunnen worden ondersteund door de middelen van de civiele en militaire bescherming van de lidstaten. De EU moedigt in dat verband de naleving aan van de richtsnoeren van de Verenigde Naties over het gebruik van militaire middelen en middelen van civiele bescherming bij natuurrampen (richtsnoeren van Oslo (EN)) en in complexe noodsituaties (richtsnoeren over militaire en civiele defensiemiddelen (EN)).

Het verminderen van door natuurrampen veroorzaakte risico’s is een ander essentieel onderdeel van het humanitair optreden. In dit verband moedigt de Commissie de internationale initiatieven van het actiekader van Hyogo (EN) aan, dat een allesomvattend model aanreikt om door natuurrampen veroorzaakte risico’s tegen 2015 te verminderen.

Ten slotte dient de EU het verband tussen noodhulp, herstel en ontwikkeling (LRRD) te versterken aan de hand van opgedane ervaringen en geleerde lessen en door een betere samenwerking tussen de humanitaire en de ontwikkelingsorganisaties (met name in complexe noodsituaties en bij instabiliteit van het betreffende land).

GERELATEERDE BESLUITEN

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad – Evaluatie halverwege van het actieplan voor een doeltreffend en op duidelijke principes gestoeld humanitair optreden van de EU in het kader van de Europese consensus over humanitaire hulp [COM(2010) 722 definitief – Niet bekendgemaakt in het Publicatieblad]. De Commissie geeft in deze mededeling aan op welke gebieden extra inspanningen moeten worden geleverd voor de verdere tenuitvoerlegging van de Europese consensus over humanitaire hulp. De partners moeten met name beter samenwerken op het vlak van planning van responsen, voedselhulp, rampenpreventie door risicobeperking en overgangshulp na rampen.

Laatste wijziging: 13.05.2011