EUR-Lex Πρόσβαση στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Επιστροφή στην αρχική σελίδα του EUR-Lex

Το έγγραφο αυτό έχει ληφθεί από τον ιστότοπο EUR-Lex

Ανθρωπιστική Βοήθεια και Πολιτική Προστασία

humanitarian_aid

Η ανθρωπιστική βοήθεια και η πολιτική προστασία αποτελούν μέρος των εξωτερικών δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) [που κατοχυρώνονται με το άρθρο 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ)]. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) της ΣΕΕ, η ΕΕ στοχεύει στην παροχή συνδρομής σε πληθυσμούς, χώρες και περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές.

Η ανθρωπιστική δράση, η οποία βασίζεται στις θεμελιώδεις αρχές του ανθρωπισμού, της ουδετερότητας, της αμεροληψίας και της ανεξαρτησίας, αποσκοπεί στην παροχή ad hoc βοήθειας, ανακούφισης και προστασίας σε θύματα φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών σε τρίτες χώρες.

Το άρθρο 214 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) αποτελεί τη βάση για τις επιχειρήσεις παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ και τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Σώματος Εθελοντών Ανθρωπιστικής Βοήθειας.

Οι κανόνες για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των μέσων χρηματοδότησής της, καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1257/96 του Συμβουλίου (κανονισμός για την ανθρωπιστική βοήθεια). Το γενικό πλαίσιο πολιτικής για την ανθρωπιστική βοήθεια περιγράφεται στην ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανθρωπιστική βοήθεια (2007). Τον Μάρτιο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την ανθρωπιστική δράση της ΕΕ με τον τίτλο «Νέες προκλήσεις, ίδιες αρχές». Η ανακοίνωση προτείνει μια σειρά δράσεων για την ενίσχυση του διεθνούς ανθρωπιστικού έργου της ΕΕ, προκειμένου να ανταποκριθεί στη σημαντική αύξηση των ανθρωπιστικών αναγκών που οξύνθηκαν από την πανδημία της νόσου COVID-19.

Η αρμοδιότητα για την πολιτική προστασία απορρέει από το άρθρο 196 (ΣΛΕΕ) και διέπεται από την απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ για τη συγκρότηση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης (UCPM). Η απόφαση τροποποιήθηκε πρόσφατα δύο φορές προκειμένου να ενισχυθεί η συλλογική ικανότητα της ΕΕ όσον αφορά την πρόληψη των καταστροφών, την προετοιμασία γι’ αυτές και την αντιμετώπισή τους και, πιο πρόσφατα, την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων με διασυνοριακές επιπτώσεις, όπως η κρίση της νόσου COVID-19. Παρόλο που η συνεργασία στον τομέα της πολιτικής προστασίας της ΕΕ περιλαμβάνεται στις εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της, ο UCPM αποτελεί μια πολύ σημαντική εξωτερική συνιστώσα, καθώς μπορεί επίσης να ενεργοποιηθεί σε περιπτώσεις καταστροφών που πλήττουν τρίτες χώρες.

Η Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας (ECHO) της Επιτροπής είναι αρμόδια για την ανθρωπιστική βοήθεια και την πολιτική προστασία. Αυτή η Γενική Διεύθυνση λειτουργεί τόσο ως πάροχος ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ, όσο και ως συντονιστής και υπεύθυνος προγραμματισμού των επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας σε επίπεδο ΕΕ με την κινητοποίηση του UCPM.