EUR-Lex Baza aktów prawnych Unii Europejskiej

Powrót na stronę główną portalu EUR-Lex

Ten dokument pochodzi ze strony internetowej EUR-Lex

Nadużycia finansowe i korupcja

fight_against_fraud

Nadużycia finansowe i korupcja stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa i interesów finansowych Unii Europejskiej (UE). Ochrona tych interesów ma priorytetowe znaczenie dla instytucji UE, zarówno jeśli chodzi o zapewnienie jak najlepszego wykorzystania pieniędzy podatników, jak i o zwalczanie przestępczości zorganizowanej i terroryzmu, dla których korupcja stanowi podatny grunt.

Podstawę prawną dla zwalczania nadużyć finansowych i wszelkich innych nielegalnych działań naruszających interesy finansowe UE stanowi art. 325 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który zobowiązuje UE i jej państwa członkowskie do ochrony budżetu UE.

Na poziomie UE Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych:

  • prowadzi niezależne dochodzenia administracyjne w sprawie nadużyć finansowych, korupcji i wszelkiej innej nielegalnej działalności związanej z funduszami lub dochodami UE w celu zagwarantowania, żeby pieniądze podatników UE były przeznaczane na finansowanie projektów mogących przyczynić się do tworzenia miejsc pracy i promowania wzrostu gospodarczego w Europie;
  • prowadzi dochodzenia w sprawie poważnych uchybień ze strony pracowników UE i członków instytucji UE i tym samym przyczynia się do wzmocnienia zaufania publicznego do tych instytucji;
  • jako departament Komisji opracowuje politykę UE w zakresie zwalczania nadużyć finansowych.

Prokuratura Europejska została powołana na mocy rozporządzenia (UE) 2017/1939; jest to pierwszy organ UE uprawniony do prowadzenia dochodzeń w sprawach karnych i ścigania nadużyć finansowych i korupcji mających wpływ na interesy finansowe UE.

Komisja Europejska zajmuje się zwalczaniem korupcji zarówno na szczeblu UE, jak i międzynarodowym, zwłaszcza za pośrednictwem Dyrekcji Generalnej ds. Migracji i Spraw Wewnętrznych oraz Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości i Konsumentów.

Korupcja prowadzi do niepewności biznesowej, obniża poziom inwestycji i uniemożliwia sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku. W szczególności podważa ona zaufanie do rządów, instytucji publicznych i ogólnie do demokracji.

Instytucje UE stawiają sobie za cel:

  • usprawnienie i modernizację przepisów prawnych mających wpływ na korupcję;
  • monitorowanie postępów w walce z korupcją w państwach członkowskich w ramach europejskiego semestru;
  • wspieranie wdrażania krajowych środków antykorupcyjnych poprzez udostępnianie środków finansowych i pomoc techniczną oraz wymianę doświadczeń.

Art. 83 ust. 1 TFUE uznaje korupcję za „europrzestępstwo” i zalicza ją do szczególnie poważnych przestępstw o wymiarze transgranicznym. 

Art. 83 ust. 2 TFUE umożliwia ustanowienie norm minimalnych odnoszących się do określania przestępstw oraz kar w dziedzinach podlegających harmonizacji. Ma to zastosowanie, gdy zbliżenie prawa karnego państw członkowskich okazuje się konieczne dla zapewnienia skutecznego wdrażania unijnych polityk w danej dziedzinie. W oparciu o ten artykuł Parlament Europejski oraz Rada Unii Europejskiej przyjęły dyrektywę (UE) 2017/1371 w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych UE.