EUR-Lex Rochtain ar dhlí an Aontais Eorpaigh
Is sliocht ón suíomh gréasáin EUR-Lex atá sa doiciméad seo
Is bagairtí tromchúiseacha iad an chalaois agus an t-éilliú do shlándáil agus do leasanna airgeadais an Aontais Eorpaigh (AE). Is tosaíocht é d’institiúidí AE na leasanna sin a chosaint, ar mhaithe le lántairbhe a bhaint as airgead na gcáiníocóirí agus chun dul i ngleic leis an gcoireacht eagraithe agus leis an sceimhlitheoireacht, dhá rud a chothaíonn an t–éilliú.
Is é Airteagal 325 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) an bunús dlí atá leis an gcomhrac in aghaidh na calaoise agus aon ghníomhaíochtaí neamhdhleathacha eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais AE. San Airteagal sin, cuirtear de chúram ar AE agus ar Bhallstáit AE buiséad AE a chosaint.
Ar leibhéal AE, déanann an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise an méid seo a leanas:
Cuireadh Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh ar bun le Rialachán (AE) 2017/1939, agus is é an chéad chomhlacht de chuid AE atá i dteideal imscrúduithe coiriúla a dhéanamh agus calaois agus éilliú a dhéanann difear do leasanna airgeadais AE a ionchúiseamh.
Téann an Coimisiún Eorpach i ngleic leis an éilliú ar leibhéal AE agus ar an leibhéal idirnáisiúnta, go háirithe trína Ard–Stiúrthóireacht um Imirce agus Gnóthaí Baile agus trína Ard–Stiúrthóireacht um Cheartas agus Tomhaltóirí.
Cruthaíonn an t–éilliú neamhchinnteacht ghnó, íslíonn sé leibhéil na hinfheistíochta agus cuireann sé cosc ar oibriú rianúil an mhargaidh aonair. Agus go háirithe, laghdaíonn sé muinín an phobail as rialtais, institiúidí poiblí agus as an daonlathas i gcoitinne.
Tá sé d’aidhm ag institiúidí AE:
In Airteagal 83(1) CFAE aithnítear an t–éilliú mar “choir Eorpach” agus liostaítear é i measc coireanna an-tromchúiseach a bhfuil gné thrasteorann ag baint leo.
Le hAirteagal 83(2) CFAE féadfar rialacha bunaidh a chur ar bun maidir le cionta agus smachtbhannaí coiriúla a shainiú i réimsí a comhchuibhíodh. Beidh feidhm leis sin i gcás gur léir go bhfuil comhfhogasú dhlíthe coiriúla na mBallstát riachtanach chun cur chun feidhme éifeachtach bheartais AE sa réimse sin a áirithiú. Bunaithe ar an Airteagal sin, ghlac Parlaimint na hEorpa agus Comhairle an Aontais Eorpaigh Treoir (AE) 2017/1371 maidir leis an gcomhrac in aghaidh na calaoise ar leasanna airgeadais AE trí bhíthin an dlí choiriúil.