Strategia wsparcia dla Azji Środkowej na lata 2007-2013 i program orientacyjny na lata 2007-2010

Regionalny dokument strategiczny na rzecz Azji Środkowej stanowi odpowiedź na potrzeby regionu w zakresie współpracy regionalnej, ograniczenia ubóstwa i poprawy poziomu życia, jak również dobrych rządów i reform gospodarczych. Warunki realizacji przedstawione są w regionalnym dokumencie strategicznym (RDS) na lata 2007-2013 oraz programie orientacyjnym na lata 2007-2010.

AKT

Wspólnota Europejska - Regionalny dokument strategiczny pomocy Azji Środkowej na lata 2007-2013 (EN) oraz program orientacyjny na lata 2007–2010.

STRESZCZENIE

Regionalny dokument strategiczny (RDS) definiuje cele i priorytety współpracy z regionem Azji Środkowej w dziedzinach, które stanowią wspólny interes dla krajów partnerskich (Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan i Uzbekistan).

Pomimo wspólnej historii, położenie, rozmiar terytorium oraz liczba populacji, poziom rozwoju społecznego czy wola współpracy i integracji z resztą świata różnią się znacznie w tych państwach. Jednakże przed regionem stoją wspólne wyzwania polityczne, gospodarcze, społeczne oraz środowiskowe, takie jak:

• handel oraz dostęp do światowych rynków, charakteryzujące się złożoną i mało skoordynowaną polityką handlową, brakiem przejrzystości, wysokimi kosztami transportu oraz tranzytu, a także opóźnieniami w zakresie importu i exportu na granicach,
• klimat inwestycyjny, którego ulegający ciągłym zmianom charakter wzmacnia jeszcze niepewne prawodawstwo,
• transport, który wymaga stopniowej, ale efektywnej integracji z porozumieniami europejskimi oraz międzynarodowymi, poprawa bezpieczeństwa drogowego, kolejowego, morskiego oraz lotniczego oraz transportu śródlądową drogą wodną, jak również wprowadzenie pojęcia intermodalności,
• zarządzanie wspólnymi zasobami naturalnymi, w szczególności wodą, jak również kwestia zmian klimatu, deforestacji, katastrof naturalnych lub odnawialnych źródeł energii,
• rozwój społeczny i ograniczenie ubóstwa, wynikające z faktu, że region charakteryzuje się znacznymi nierównościami dochodów, wysokim bezrobociem, niską średnią długością życia oraz występowaniem chorób zakaźnych.

Strategia odpowiedzi UE

Program pomocy oraz program orientacyjny na lata 2007-2010 określają trzy priorytetowe cele przyjęte przez Unię Europejską (UE) dla partnerstwa na najbliższe pięć lat.

Głównym celem UE jest promocja współpracy regionalnej z Azją Środkową oraz dobrych stosunków sąsiedzkich. UE skoncentruje się przede wszystkim na czterech celach, które mogą stanowić prawdziwą wartość dodana poprzez realizację następujących działań na poziomie regionalnym:

• wsparcie dla infrastruktury transportowej i sieci przesyłu energii oraz integracji z rynkiem międzynarodowym w celu intensyfikacji związków oraz stosunków handlowych,
• poprawa zarządzania ochroną środowiska, co obejmuje zrównoważone zarządzanie oraz dobre rządy w sektorach związanych z wodą oraz lasami, utrzymanie bioróżnorodności oraz ochronę przyrody, w szczególności w zakresie zmian klimatu,
• zarządzanie granicami i migracjami, jak również walka z przestępczością zorganizowaną oraz polityka celna,
• promocja wymian edukacyjnych oraz działania naukowe i bezpośrednie działania dla mieszkańców regionu.

Zmniejszanie ubóstwa oraz poprawa poziomu życia stanowią główny priorytet na poziomie pomocy dwustronnej. Pomoc ta wpisuje się w kontekst milenijnych celów rozwoju (MCR (EN) (ES) (FR)). Ubóstwo dotyka większą część regionu, a nierówność w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego potęguje brak stabilności i bezpieczeństwa oraz ekstremizm w tych krajach. Przedstawiony cel skupia się na rozwoju regionalnym oraz wspólnot lokalnych, a także na wsparciu rozwoju wiejskiego i reform w sektorze socjalnym.

Promocja dobrych rządów i reform gospodarczych stanowi drugą dziedzinę priorytetów pomocy na przyjęty okres. Komisja skupi się na promocji dobrych rządów społeczeństwa obywatelskiego, dialogu społecznego, procesów demokratycznych, ale także na reformach umożliwiających sprawniejszą regulację rynku i handlu. Wsparcie dla reform politycznych, administracyjnych oraz prawnych zapewni stabilność krajów Azji Środkowej. Dla każdego kraju określony jest szczegółowy program uwzględniający politykę krajową oraz szczególną sytuację.

Pomoc UE będzie oparta na szeregu instrumentów i działań, takich jak instrument współpracy na rzecz rozwoju (DCI), w tym 5 programów tematycznych, instrument na rzecz demokracji i praw człowieka, instrument na rzecz bezpieczeństwa jądrowego, instrument na rzecz stabilności oraz instrument pomocy humanitarnej.

Warunki

Finansowanie orientacyjnego programu geopolitycznego dla Azji Środkowej (DCI) na lata 2007-2010 wynosi 314 mln euro, w czego 94,2 mln euro zostanie przeznaczone na promocję współpracy regionalnej z Azją Środkową, a 219,8 mln euro na dwa pozostałe priorytety. Rada Europejska przystąpi w czerwcu 2008 r., a następnie co najmniej raz na dwa lata, do kontroli zrealizowanych postępów podczas wdrażania strategii.

Program orientacyjny na lata 2007-2013 przedstawia spodziewane wyniki pomocy wspólnotowej w obrębie różnych, wyżej wymienionych priorytetów. W zakresie programów regionalnych planowana jest poprawa zarządzania energią i infrastrukturą, poprawa przepływu transportu (ilość oraz jakość), harmonizacja transportu morskiego, kolejowego oraz drogowego, podniesienie świadomości w zakresie spraw dotyczących środowiska naturalnego oraz współpracy społeczeństwa obywatelskiego w tym zakresie, poprawa efektywności i bezpieczeństwa na granicach, harmonizacja procedur, czy w końcu rozszerzenie i modernizacja infrastruktury lokalnej i regionalnej, jak również poprawa dostępu do usług dla ludności oraz dostosowanie prawa i praktyk do standardów międzynarodowych, między innymi w dziedzinie praw człowieka.

Wskaźniki określone w momencie opracowania programów pozwolą na dokonanie pomiarów ich wpływu (postępy zrealizowane w zakresie praw człowieka oraz innych wyżej wymienionych dziedzinach, waga działań, dane statystyczne odnośnie zmian ubóstwa, szczególnie milenijne cele rozwoju, sprawozdania z realizacji itp.).

Ostatnia aktualizacja: 12.06.2008