Konwencja o różnorodności biologicznej

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Decyzja 93/626/EWG dotycząca zawarcia Konwencji o różnorodności biologicznej

Konwencja o różnorodności biologicznej

JAKIE SĄ CELE DECYZJI I KONWENCJI?

Decyzja 93/626/EWG stanowi zatwierdzenie przez Wspólnotę Europejską (obecnie: UE) Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej podpisanej w Rio de Janeiro w czerwcu 1992 roku. Decyzja potwierdza zaangażowanie krajów UE we wdrażanie postanowień artykułów konwencji.

Konwencja ma trzy cele:

• zachowanie różnorodności biologicznej (tj. zróżnicowania żywych organizmów na Ziemi),
• zrównoważone użytkowanie elementów różnorodności biologicznej,
• uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści wynikających z wykorzystywania zasobów genetycznych.

Różnorodność biologiczna zapewnia znaczące korzyści ekologiczne, genetyczne, społeczne, ekonomiczne, naukowe, edukacyjne, kulturowe, rekreacyjne oraz estetyczne.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Konwencja przewiduje, że każdy rząd sygnatariusz:

• będzie współpracował z innymi rządami oraz organizacjami międzynarodowymi, aby zapewnić ochronę oraz zróżnicowane użytkowanie różnorodności biologicznej;
• opracuje odpowiednie strategie i włączy ochronę różnorodności biologicznej do krajowego procesu decyzyjnego, przekrojowych planów, programów oraz polityk;
• wskaże oraz będzie monitorował różnorodność biologiczną oraz czynniki mające na nią wpływ;
• będzie chronił różnorodność biologiczną poprzez:
  • tworzenie obszarów chronionych i zarządzanie nimi oraz ochronę ekosystemów, jak również siedlisk naturalnych,
  • promowanie racjonalnie ekologicznego oraz zrównoważonego rozwoju w obszarach przyległych do obszarów chronionych,
  • przywrócenie zdegradowanych ekosystemów oraz pomoc w odtwarzaniu zagrożonych gatunków,
  • regulowanie, zarządzanie lub kontrolę ryzyka związanego z użytkowaniem i uwalnianiem żywych, zmodyfikowanych biotechnologicznie organizmów (np. organizmów zmodyfikowanych genetycznie),
  • zapobieganie wprowadzaniu inwazyjnych gatunków obcych, ich kontrolę lub zwalczanie,
  • ochronę zasobów biologicznych oraz zachęcanie do ich tradycyjnego wykorzystania,
  • przyjmowanie uzupełniających działań ochronnych.

Ponadto konwencja stanowi, że wszyscy sygnatariusze powinni:

• uwzględnić problematykę różnorodności biologicznej w krajowym procesie decyzyjnym;
• unikać lub minimalizować negatywny wpływ w związku ze stosowaniem zasobów biologicznych (np. poprzez oceny oddziaływania na środowisko);
• zachęcać do współpracy organów rządowych oraz sektora prywatnego w zakresie ochrony różnorodności biologicznej oraz wdrażania zachęt do działania;
• wspomagać kraje rozwijające się w identyfikacji, ochronie oraz zrównoważonym użytkowaniu ich różnorodności biologicznej poprzez ustanowienie i realizację badawczych, naukowych i technicznych programów nauczania i szkolenia;
• promować świadomość społeczną, zapewniając informowanie o znaczeniu różnorodności biologicznej;
• oceniać możliwy wpływ decyzji na różnorodność biologiczną lub swoich sąsiadów.

Rządy krajowe ułatwią dostęp do własnych zasobów genetycznych w ramach racjonalnie ekologicznego użytkowania na wzajemnie uzgodnionych warunkach oraz z zastrzeżeniem zgody po uprzednim poinformowaniu.

Strony zobowiązane są do uczciwego podziału korzyści pieniężnych i niepieniężnych wynikających z użytkowania (badań i rozwoju) tychże zasobów genetycznych.

Rządy krajowe wyrażają zgodę na:

• udostępnianie technologii, w szczególności krajom rozwijającym się;
• wymianę publicznie dostępnych informacji dotyczących ochrony oraz zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej;
• promowanie współpracy międzynarodowej i naukowej;
• udostępnianie wyników oraz korzyści z biotechnologii pochodzących z zasobów genetycznych.

Fundusz na rzecz Globalnego Środowiska przekazuje krajom rozwijającym się środki finansowe na wdrożenie konwencji. Jej zasadniczy budżet pochodzi od rządów krajowych i jest uzupełniany o znaczące, dodatkowe wkłady dobrowolne.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Konwencja weszła w życie 29 grudnia 1993 r.

KONTEKST

W ramach tej konwencji uzgodniono dwa protokoły. Protokół z Kartageny o bezpieczeństwie biologicznym określa zasady przemieszczania pomiędzy krajami żywych zmodyfikowanych organizmów powstałych w wyniku zastosowania nowoczesnej biotechnologii. Drugi to Protokół z Nagoi o dostępie do zasobów genetycznych oraz sprawiedliwym i równym podziale korzyści wynikających z wykorzystania tych zasobów. UE jest stroną obu tych protokołów.

W październiku 2010 roku w Nagoi (Japonia) strony konwencji uzgodniły dziesięcioletni plan strategiczny mający na celu walkę z utratą różnorodności biologicznej oraz zdefiniowały 20 celów, znanych jako cele z Aichi, służących do realizacji tego zamierzenia. Zobowiązania te znalazły swoje odzwierciedlenie w unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.

Więcej informacji:

• Przyroda i różnorodność biologiczna (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Decyzja Rady 93/626/EWG z dnia 25 października 1993 r. dotycząca zawarcia Konwencji o różnorodności biologicznej (Dz.U. L 309 z 13.12.1993, s. 1–2)

Konwencja o różnorodności biologicznej (Dz.U. L 309 z 13.12.1993, s. 3–20)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Protokół z Kartageny o bezpieczeństwie biologicznym do Konwencji o różnorodności biologicznej (Dz.U. L 201 z 31.7.2002, s. 50–65)

Protokół z Nagoi do Konwencji o różnorodności biologicznej o dostępie do zasobów genetycznych oraz sprawiedliwym i równym podziale korzyści wynikających z wykorzystania tych zasobów (Dz.U. L 150 z 20.5.2014, s. 234–249)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych (Dz.U. L 317 z 4.11.2014, s. 35–55)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 1143/2014 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Ostatnia aktualizacja: 10.07.2020