L-għan ewlieni tal-konvenzjoni u tal-protokolli huwa li jipproteġu l-ambjent tal-baħar u r-reġjun kostali tal-Baħar Mediterran.
Id-deċiżjonijiet jippermettu lill-UE taċċedi għall-konvenzjoni u l-protokolli, kif ukoll tintegra l-emendi, meta jkun xieraq.

PUNTI EWLENIN

Il-Konvenzjoni ta’ Barċellona

Hemm 22 Parti Kontraenti għall-Konvenzjoni ta’ Barċellona, konvenzjoni internazzjonali li tinvolvi 21 pajjiż li jmissu mal-Baħar Mediterran (inklużi 8 pajjiżi tal-UE — il-Kroazja, Ċipru, Franza, il-Greċja, l-Italja, Malta, is-Slovenja u Spanja) u l-UE.
Il-konvenzjoni tirrikjedi li l-partijiet tagħha jieħdu l-miżuri kollha, individwalment jew flimkien, biex jipproteġu u jtejbu l-ambjent tal-baħar u tar-reġjun kostali tal-Mediterran sabiex jikkontribwixxu għall-iżvilupp sostenibbli.

L-għanijiet tal-konvenzjoni huma:

il-protezzjoni tal-ambjent tal-baħar u tar-reġjun kostali permezz ta’ azzjoni mmirata lejn il-prevenzjoni u t-tnaqqis tat-tniġġis u, sa fejn ikun possibbli, l-eliminazzjoni tiegħu, kemm jekk ikun minħabba attivitajiet fuq l-art kif ukoll fuq il-baħar;
il-valutazzjoni u l-kontroll tat-tniġġis;
it-twettiq tal-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali marini u kostali;
l-integrazzjoni tal-ambjent fl-iżvilupp ekonomiku u soċjali;
il-protezzjoni tal-wirt naturali u kulturali;
it-tisħiħ tas-solidarjetà bejn il-pajjiżi li jmissu mal-Mediterran; u
il-kontribut għat-titjib tal-kwalità tal-ħajja.

Il-Partijiet Kontraenti tal-konvenzjoni jimpenjaw ruħhom li:

jintroduċu sistema ta’ kooperazzjoni u jimplimentaw Programm Integrat ta’ Monitoraġġ u Valutazzjoni b’informazzjoni u valutazzjonijiet għall-protezzjoni tal-ambjent tal-baħar u tar-reġjun kostali tal-Mediterran u għat-tnaqqis jew it-tneħħija tat-tniġġis fil-Mediterran sabiex jinkiseb Status Ambjentali Tajjeb*;
jistabbilixxu żoni tal-baħar protetti (magħrufa bħala MPAs) u Żoni Protetti b’mod Speċjali ta’ Importanza għall-Mediterran (magħrufa bħala SPAMIs);
jimplimentaw il-Ġestjoni Integrata taż-Żona Kostali (ICZM)*;
jindirizzaw sorsi ta’ tniġġis ibbażati fuq l-art,
jindirizzaw sorsi ta’ tniġġis ibbażati fuq il-baħar,
pjanijiet ta’ kontinġenza;
jikkooperaw fl-oqsma tax-xjenza u t-teknoloġija;
iħaddmu proċeduri xierqa għad-determinazzjoni tar-responsabbiltà u l-kumpens għal ħsara kkawżati minħabba t-tniġġis derivati minn ksur tad-dispożizzjonijiet tal-konvenzjoni.

Dan ġie emendat fl-1995. L-emendi ewlenin ikkonċernaw:

l-estensjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni ġeografiku tal-Konvenzjoni għall-kosta;
l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ prekawzjoni;
l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ “min iniġġes iħallas” — ara s-sommarju;
il-promozzjoni tal-valutazzjonijiet tal-impatt;
il-protezzjoni u l-preservazzjoni tad-diversità bijoloġika;
il-ġlieda kontra t-tniġġis minn movimenti transfruntieri ta’ skart perikoluż;
l-aċċess għall-informazzjoni u l-parteċipazzjoni tal-pubbliku.

Il-konvenzjoni għandha 7 protokolli annessi magħha:

Protokoll dwar id-Dumping

Ikopri biss it-tniġġis tar-reġjun tal-Baħar Mediterran ikkawżat minn bastimenti u vetturi tal-ajru.
Jipprojbixxi r-rimi ta’ ċerti tipi ta’ skart u materja (ċerti komposti tossiċi, merkurju, kadmju, plastiks, żejt mhux maħdum, eċċ.).
Jeħtieġ il-ħruġ minn qabel ta’ permessi nazzjonali għal tipi oħra ta’ skart jew materja bħall-arseniku, iċ-ċomb, ir-ram, iż-żingu, il-kromju, in-nikil, il-kontenituri, ir-ruttam tal-metall, u ċerti tipi ta’ pestiċidi.

Protokoll ta’ Prevenzjoni u ta’ Emerġenza

Jinkorpora fil-Konvenzjoni ta’ Barċellona r-regoli għall-kooperazzjoni bejn il-partijiet dwar il-prevenzjoni u, f’każijiet ta’ emerġenza, il-ġlieda kontra t-tniġġis fil-Mediterran ikkawżat mill-bastimenti.
Barra minn hekk, jipprova jippromwovi l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ regolamenti internazzjonali adottati fuq il-bażi tal-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali.
Jistabbilixxi miżuri operattivi li l-partijiet għandhom jieħdu fil-każ ta’ tniġġis ikkawżat mill-bastimenti (evalwazzjoni, eliminazzjoni/tnaqqis, miżuri ta’ informazzjoni), kif ukoll miżuri ta’ emerġenza li jridu jittieħdu abbord il-bastimenti, f’installazzjonijiet offshore u fil-portijiet (b’mod partikolari d-disponibbiltà tal-pjanijiet ta’ emerġenza u l-konformità magħhom).

Protokoll dwar it-Tniġġis minn Oriġini Terrestri

Ikopri tniġġis ikkawżat mill-iskariki minn xmajjar, postijiet fejn jaqa’ jew jinxtered l-ilma, kanali jew passaġġi tal-ilma oħra, jew tniġġis li joħroġ minn kwalunkwe sors jew attività oħra (inkluż tniġġis fl-arja ta’ oriġini terrestri) fit-territorju ta’ parti għall-protokoll.
Jelenka s-sustanzi li r-rimi tagħhom huwa pprojbit, u l-fatturi li għandhom jitqiesu sabiex jiġi eliminat it-tniġġis minn dawn is-sustanzi.
Jelenka wkoll sustanzi li r-rimi tagħhom huwa soġġett għal awtorizzazzjoni mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti.
Jistipula l-kooperazzjoni fir-rigward tar-riċerka u l-informazzjoni, u l-adozzjoni ta’ programmi, miżuri u standards xierqa mmirati lejn it-tnaqqis jew l-eliminazzjoni tas-sustanzi fil-mira.

Il-Protokoll dwar Żoni Protetti b’mod Speċjali u d-Diversità Bijoloġika

Il-protokoll jikkonċerna:
- żoni protetti b’mod speċjali fil-Mediterran u żoni protetti b’mod speċjali ta’ importanza għall-Mediterran;
- il-protezzjoni tar-riżorsi naturali fir-reġjun tal-Mediterran;
- il-preservazzjoni tad-diversità tal-ġabra ġenetika; u
- il-protezzjoni ta’ ċerti siti naturali bil-ħolqien ta’ serje ta’ żoni partikolarment preservati.
Jeħtieġ li l-partijiet jiżviluppaw linji gwida għall-istabbiliment u l-ġestjoni ta’ żoni protetti u jelenka ċertu għadd ta’ miżuri xierqa li l-partijiet għandhom jadottaw, bħal:
- il-projbizzjoni tal-iskariku jew il-ħatt tal-iskart;
- ir-regolazzjoni tal-introduzzjoni ta’ kwalunkwe speċi mhux indiġena jew ġenetikament modifikata.
Jistabbilixxi miżuri nazzjonali jew lokali li l-Partijiet għandhom jieħdu sabiex jipproteġu speċijiet ta’ annimali u pjanti fiż-żona kollha tal-Mediterran.

Protokoll dwar l-Offshore

Ikopri firxa wiesgħa ta’ attivitajiet ta’ esplorazzjoni u sfruttament, u jindirizza għadd ta’ kwistjonijiet li jinkludu:
- ir-rekwiżiti tal-permessi;
- it-tneħħija ta’ stallazzjonijiet abbandunati jew mhux użati;
- l-użu u t-tneħħija ta’ sustanzi li jagħmlu l-ħsara;
- ir-rekwiżiti ta’ responsabbiltà u kumpens; u
- koordinazzjoni ma’ partijiet oħra tal-konvenzjoni ta’ Barċellona fil-livell reġjonali.
Il-partijiet huma meħtieġa, individwalment jew permezz ta’ kooperazzjoni bilaterali jew multilaterali, jieħdu l-miżuri xierqa kollha sabiex jipprevjenu, inaqqsu, jiġġieldu u jikkontrollaw it-tniġġis fiż-żona tal-protokoll li jirriżulta minn attivitajiet ta’ esplorazzjoni u esplojtazzjoni offshore.
Huma jimpenjaw ruħhom ukoll li jużaw l-aqwa tekniki disponibbli u dawk li huma l-aktar effettivi għall-ambjent u l-aktar ekonomikament xierqa.

Il-Protokoll dwar l-Iskart Perikoluż

Jeħtieġ li l-partijiet jikkooperaw meta kwantità kbira ta’ żejt u/jew sustanzi oħra ta’ ħsara fil-Baħar Mediterran, kemm jekk aċċidentali kif ukoll jekk b’mod kumulattiv, tippreżenta periklu serju u imminenti għall-ambjent tal-baħar, għall-kosta jew għall-interessi ekonomiċi, tas-saħħa jew ekoloġiċi ta’ parti waħda jew aktar.
Il-kooperazzjoni tiffoka fuq:
- it-tfassil tal-pjanijiet ta’ emerġenza;
- il-promozzjoni ta’ miżuri fil-ġlieda kontra t-tniġġis miż-żejt fil-baħar;
- il-monitoraġġ u l-iskambju ta’ informazzjoni dwar l-istat tal-Baħar Mediterran;
- it-tixrid ta’ informazzjoni dwar l-organizzazzjoni tar-riżorsi; u
- dwar metodi ġodda għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-tniġġis, u l-iżvilupp ta’ programmi ta’ riċerka dwar is-suġġett.

Il-Protokoll dwar il-Ġestjoni Integrata taż-Żona tal-Kosta

Għandu l-għan li jistabbilixxi bażi komuni għall-ICZM bbażata fuq approċċ ekosistemiku fil-Mediterran, li daħal fis-seħħ fl-24 ta’ Marzu 2011.
L-ICZM għandha 6 għanijiet:
- l-iżvilupp sostenibbli taż-żoni kostali permezz tal-ippjanar razzjonali tal-attivitajiet;
- il-preservazzjoni taż-żoni kostali;
- l-użu sostenibbli tar-riżorsi naturali;
- il-preservazzjoni tal-ekosistemi u tal-kosti;
- il-prevenzjoni u t-tnaqqis tad-diżastri naturali u t-tibdil fil-klima;
- kooperazzjoni mtejba.

L-UE hija parti għall-protokolli kollha msemmija hawn fuq minbarra l-Protokoll dwar l-Iskart Perikoluż.

DATA TAD-DĦUL FIS-SEĦĦ

Il-Konvenzjoni ta’ Barċellona daħlet fis-seħħ fil-15 ta’ April 1978.
Il-Protokoll dwar id-Dumping daħal fis-seħħ fil-15 ta’ April 1978.
Il-Protokoll dwar it-Tniġġis ta’ Oriġini Terrestri daħal fis-seħħ fis-6 ta’ Novembru 1983.
Il-Protokoll dwar Żoni Protetti b’mod Speċjali u d-Diversità Bijoloġika daħal fis-seħħ fit-12 ta’ Diċembru 1999.
Il-Protokoll ta’ Prevenzjoni u ta’ Emerġenza daħal fis-seħħ fil-25 ta’ Ġunju 2004
Il-Protokoll dwar il-Ġestjoni Integrata taż-Żona tal-Kosta daħal fis-seħħ fl-24 ta’ Marzu 2011.
Il-Protokoll dwar l-Offshore daħal fis-seħħ fid-29 ta’ Marzu 2013.

SFOND

Għal aktar informazzjoni, ara:

Il-Konvenzjoni ta’ Barċellona (Il-Kummissjoni Ewropea)
Il-Konvenzjoni ta’ Barċellona (Il-Programm ambjentali tan-Nazzjonijiet Uniti).

TERMINI EWLENIN

Status Ambjentali Tajjeb: definit fid-Direttiva Kwadru tal-UE dwar l-Istrateġija Marina (id-Direttiva 2008/56/KE – ara s-sommarju) bħala l-istatus ambjentali ta’ ilmijiet marini fejn dawn jikkostitwixxu oċeani u ilmijiet ekoloġikament diversi u dinamiċi li jkunu nodfa, b’saħħithom u produttivi fil-kondizzjonijiet intrinsiċi tagħhom, u fejn l-użu tal-ambjent marin huwa f’livell li jkun sostenibbli, u li b’hekk jissalvagwardja l-potenzjal għall-użi u attivitajiet minn ġenerazzjonijiet attwali u futuri.

Ġestjoni Integrata taż-Żona Kostali: proċess dinamiku għall-ġestjoni u l-użu sostenibbli taż-żoni kostali, filwaqt li jitqiesu fl-istess ħin il-fraġilità tal-ekosistemi u l-pajsaġġi kostali, id-diversità tal-attivitajiet u l-użi, l-interazzjonijiet bejn dawn tal-aħħar, il-vokazzjoni marittima ta’ xi wħud minn dawn tal-aħħar, u l-impatt tagħhom kemm fuq l-art kif ukoll fuq il-baħar.

DOKUMENTI EWLENIN

Il-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Baħar Mediterran mit-tniġġis (il-Konvenzjoni ta’ Barċellona) (ĠU L 240, 19.9.1977, pp. 3-11)

Il-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Ambjent Marittimu u tar-Reġjun Kostali tal-Mediterran (il-Konvenzjoni ta’ Barċellona emendata)

Il-Protokoll għall-prevenzjoni tat-tniġġis tal-Baħar Mediterran bir-rimi tal-iskart minn bastimenti u vetturi tal-ajru (ĠU L 240, 19.9.1977, pp. 12-34)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 77/585/KEE tal-25 ta’ Lulju 1977 li tikkonkludi l-Konvenzjoni għall-protezzjoni tal-Baħar Mediterran mit-tniġġis u l-Protokoll għall-prevenzjoni tat-tniġġis tal-Baħar Mediterran bir-rimi tal-iskart minn bastimenti u vetturi tal-ajru (ĠU L 240, 19.9.1977, pp. 1-2)

Il-Protokoll dwar il-ħarsien tal-baħar Mediterran mit-tniġġis ta’ oriġini terrestri (ĠU L 67, 12.3.1983, pp. 3-18)

Emendi għall-Protokoll dwar il-ħarsien tal-baħar Mediterran mit-tniġġis ta’ oriġini terrestri (ĠU L 322, 14.12.1999, pp. 20-31)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/801/KE tat-22 ta’ Ottubru 1999 fejn ġew aċċettati l-emendi għall-Protokoll dwar il-protezzjoni mit-tniġġis tal-baħar Mediterran minn għejun fuq l-art. (Konvenzjoni ta’ Barċellona)14.12.1999, pp. 18-31)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 83/101/KEE tat-28 ta’ Frar 1983 li tikkonkludi l-Protokoll dwar il-ħarsien tal-Baħar Mediterran kontra tniġġis minn sorsi bbażati fuq l-art (ĠU L 67, 12.3.1983, pp. 1-2)

Il-Protokoll dwar żoni protetti b’mod speċjali u d-diversità bijoloġika fil-Mediterran (ĠU L 322, 14.12.1999, pp. 3-17)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 84/132/KEE tal-1 ta’ Marzu 1984 dwar il-konklużjoni tal-Protokoll li jikkonċerna żoni speċjalment protetti tal-Mediterran (ĠU L 68, 10.3.1984, pp. 36-37)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/800/KE tat-22 ta’ Ottubru 1999 dwar il-konklużjoni tal-Protokoll li jikkonċerna żoni protetti b’mod speċjali u d-diversità bijoloġika fil-Mediterran, u dwar l-aċċettazzjoni tal-annessi ta’ dak il-Protokoll (Konvenzjoni ta’ Barċellona) (ĠU L 322, 14.12.1999, pp. 1-2)

Il-Protokoll dwar kooperazzjoni fil-prevenzjoni ta’ tniġġis minn bastimenti u, fil-każ ta’ emerġenzi, il-ġlieda kontra t-tniġġis tal-Baħar Mediterran (ĠU L 261, 6.8.2004, pp. 41-46)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2004/575/KE tad-29 ta’ April 2004 dwar il-konklużjoni, f’isem il-Komunità Ewropea, tal-Protokoll għall-Konvenzjoni ta’ Barċellona għall-Protezzjoni tal-baħar Mediterran kontra t-Tniġġis, dwar koperazzjoni għall-prevenzjoni tat-tniġġis minn vapuri u, f’każijiet ta’ emerġenza, għall-ġlieda kontra t-tniġġis tal-Baħar Mediterran (ĠU L 261, 6.8.2004, p. 40)

Il-Protokoll dwar il-Ġestjoni Integrata taż-Żona tal-Kosta fil-Mediterran (ĠU L 34, 4.2.2009, pp. 19-28)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/631/UE tat-13 ta’ Settembru 2010 rigward il-konklużjoni, f’isem l-Unjoni Ewropea, tal-Protokoll dwar il-Ġestjoni Integrata taż-Żona Kostali fil-Mediterran għall-Konvenzjoni għall-Ħarsien tal-Ambjent tal-Baħar u tar-Reġjun Kostali tal-Mediterran (ĠU L 279, 23.10.2010, pp. 1-2)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/5/UE tas-17 ta’ Diċembru 2012 dwar l-adeżjoni tal-Unjoni Ewropea għall-Protokoll dwar il-Ħarsien tal-Baħar Mediterran mit-tniġġis ikkaġunat mill-esplorazzjoni u l-isfruttament tal-blata kontinentali, qiegħ il-baħar u s-sottoswol tiegħu (ĠU L 4, 9.1.2013, pp. 13-14)

DOKUMENTI RELATATI

Notifika dwar id-dħul fis-seħħ tal-Protokoll għall-Protezzjoni tal-Baħar Mediterran mit-tniġġis li jirriżulta mill-esplorazzjoni u l-isfruttament tal-blata kontinentali, qiegħ il-baħar u l-art ta’ taħtu għall-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Ambjent tal-Baħar u r-Reġjun Kostali tal-Mediterran (ĠU L 187 , 6.7.2013, p. 1)

Avviż rigward id-dħul fis-seħħ tal-Protokoll dwar il-Ġestjoni Integrata taż-Żona Kostali fil-Mediterran għall-Konvenzjoni għall-Ħarsien tal-Ambjent tal-Baħar u tar-Reġjun Kostali tal-Mediterran (ĠU L 242, 20.9.2011, p. 1)

l-aħħar aġġornament 30.06.2020

Top