Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση είναι επιφορτισμένη με τη χορήγηση του μεγαλύτερου μέρους της κοινοτικής βοήθειας για τη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, τη Δημοκρατία της Σερβίας, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσσυφοπεδίου, σύμφωνα με το καθεστώς που έχει οριστεί από το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, και για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2667/2000 του Συμβουλίου, της 5ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Η Υπηρεσία είναι αρμόδια για τη χορήγηση του μεγαλύτερου τμήματος της κοινοτικής βοήθειας για τη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, τη Δημοκρατία της Σερβίας, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσσυφοπεδίου σύμφωνα με το καθεστώς που ορίζει το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, και για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ύστερα από απόφαση της Επιτροπής.

Αποστολές

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση υλοποιεί το ακόλουθο έργο:

• συγκεντρώνει, αναλύει και διαβιβάζει στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με τις ζημίες και τις ανάγκες που συνδέονται με την ανασυγκρότηση και την επιστροφή των προσφύγων και των εκτοπισθέντων, καθώς και σχετικά με τις περιοχές που έχουν άμεση ανάγκη βοήθειας·
• καταρτίζει σχέδια προγραμμάτων σχετικά με την ανασυγκρότηση των δύο αυτών χωρών και την επιστροφή των προσφύγων και των εκτοπισθέντων·
• εξασφαλίζει τη χορήγηση της κοινοτικής βοήθειας μέσω της συγγραφής υποχρεώσεων, της προετοιμασίας των προσκλήσεων υποβολής προσφορών, της υπογραφής συμβάσεων, της σύναψης συμβάσεων χρηματοδότησης, της ανάθεσης συμβάσεων, της αξιολόγησης και του ελέγχου των έργων και των πληρωμών.

Η Υπηρεσία μπορεί να εξασφαλίσει επίσης την εφαρμογή προγραμμάτων ανασυγκρότησης, επιστροφής προσφύγων, αποκατάστασης της κοινωνίας των πολιτών και του κράτους δικαίου, τα οποία της αναθέτουν τα κράτη μέλη και τα κράτη που χορηγούν βοήθεια, ιδίως στο πλαίσιο της συνεργασίας με διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς όπως είναι η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Η Υπηρεσία μπορεί επίσης να προβαίνει σε έλεγχο των αποφάσεων που αφορούν τη στήριξη της προσωρινής αποστολής των Ηνωμένων Εθνών για το Κοσσυφοπέδιο (MINUK).

Επιπλέον, η Υπηρεσία μπορεί να επιφορτιστεί με τη χορήγηση της βοήθειας που αφορά την οικονομική ανάπτυξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ύστερα από απόφαση της Επιτροπής, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 389/2006. Η δυνατότητα αυτή δεν έχει ποτέ χρησιμοποιηθεί.

Διατάξεις που αφορούν την Υπηρεσία

Η Υπηρεσία έχει την έδρα της στη Θεσσαλονίκη και διαθέτει επιχειρησιακά κέντρα στο Βελιγράδι, στην Ποντγκόριτσα, στην Πρίστινα και στα Σκόπια.

Η Υπηρεσία αποτελείται από ένα διοικητικό συμβούλιο το οποίο απαρτίζεται από έναν αντιπρόσωπο ανά κράτος μέλος και δύο αντιπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και έναν παρατηρητή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ο οποίος δεν έχει δικαίωμα ψήφου. Οι αντιπρόσωποι αυτοί διορίζονται για 30 μήνες. Η Επιτροπή ασκεί την προεδρία του διοικητικού συμβουλίου. Το διοικητικό συμβούλιο συνέρχεται τουλάχιστον μία φορά ανά τρίμηνο. Ο ρόλος του είναι να εγκρίνει τις συστάσεις που αφορούν: τους όρους εκτέλεσης των έργων, την αναπροσαρμογή των εν εξελίξει έργων και ορισμένα επιμέρους έργα ιδιαίτερης ευαισθησίας. Αποφασίζει επίσης σχετικά με:

• τις λεπτομέρειες όσον αφορά την αξιολόγηση της εφαρμογής των σχεδίων,
• τα προγράμματα άλλων χορηγών βοήθειας που η Υπηρεσία μπορεί να θέσει σε εφαρμογή,
• το πολυετές συμβασιακό πλαίσιο για την κοινοτική βοήθεια στην προσωρινή διοίκηση του Κοσσυφοπεδίου,
• την παρουσία παρατηρητών στο διοικητικό συμβούλιο,
• τη δημιουργία επιχειρησιακών κέντρων της υπηρεσίας.

Ο διευθυντής της υπηρεσίας ορίζεται από το διοικητικό συμβούλιο για περίοδο 30 μηνών. Ο διευθυντής είναι επιφορτισμένος με τα ακόλουθα καθήκοντα:

• την προετοιμασία του σχεδίου του προγράμματος ετήσιας δράσης,
• την πληροφόρηση και την οργάνωση των υπηρεσιών του διοικητικού συμβουλίου,
• την καθημερινή διεύθυνση της υπηρεσίας,
• τα θέματα προϋπολογισμού και τα θέματα προσωπικού,
• την κατάρτιση εκθέσεων,
• την εκτέλεση των αποφάσεων του διοικητικού συμβουλίου.

Το διοικητικό συμβούλιο, βάσει των προτάσεων του διευθυντή, καταρτίζει σχέδιο του προϋπολογισμού που διαβιβάζει στην Επιτροπή και το οποίο επισυνάπτεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά την έγκρισή του, ο οριστικός προϋπολογισμός της Υπηρεσίας οριστικοποιείται από το διοικητικό συμβούλιο.

Ο διευθυντής παρουσιάζει μια τριμηνιαία έκθεση δραστηριοτήτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Υποβάλλει επίσης κάθε χρόνο τους λεπτομερείς λογαριασμούς της Υπηρεσίας στην Επιτροπή, στο διοικητικό συμβούλιο και στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η Επιτροπή διαβιβάζει στο Συμβούλιο πρόταση για τη διάλυση της υπηρεσίας όταν εκτιμά ότι η υπηρεσία έχει εκπληρώσει την εντολή της. Η εντολή της Υπηρεσίας, που έληγε αρχικά στις 31 Δεκεμβρίου 2004, ανανεώθηκε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2006. Στη συνέχεια ανανεώθηκε ξανά, για τελευταία φορά, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2008.

Πλαίσιο

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1628/96, ο οποίος κάλυπτε τη βοήθεια για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, την Κροατία, την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (που έγινε Σερβία και Μαυροβούνιο) και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας καταργήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2666/2000 για την κοινοτική βοήθεια στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ο παρών κανονισμός περιλαμβάνει τις διατάξεις σχετικά με τη δημιουργία και τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση. Σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο, αρχικά η εντολή της υπηρεσίας είχε επεκταθεί και στη Σερβία και Μαυροβούνιο και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση λειτουργεί μόνο στη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, τη Δημοκρατία της Σερβίας, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσσυφοπεδίου σύμφωνα με το καθεστώς που ορίζεται στο ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ενώ η κοινοτική βοήθεια που χορηγείται στις άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, δηλαδή στην Κροατία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και την Αλβανία, τίθεται σε εφαρμογή σήμερα, κατά τρόπο άμεσα συγκεντρωτικό αλλά αποκεντρωμένο, από τις αντιπροσωπείες της Επιτροπής. Η Επιτροπή αποφάσισε να επιτρέψει την αποκεντρωμένη διαχείριση της βοήθειας από τις αρχές της Κροατίας, για το πρώτο τρίμηνο του 2006.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έκθεση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, της 23ης Δεκεμβρίου 2005, για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση [COM(2005) 710 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2667/2000, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση για το μέλλον της Υπηρεσίας, πριν από το τέλος του 2005. Η πολιτική προσέγγιση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων γίνεται στο πλαίσιο της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης, που συμπληρώνεται από την ατζέντα της Θεσσαλονίκης και έχει ως προοπτική την προσχώρηση των χωρών της περιοχής στην ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να εξασφαλιστεί κάποια ενιαία μεταχείριση για κάθε χώρα της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων που θα τους επιτρέπει να αναλάβουν προοδευτικά τις οικονομικές τους αρμοδιότητες με τη χορήγηση της οικονομικής βοήθειας της ΕΕ κατά τρόπο αποκεντρωμένο. Πράγματι, η μεταφορά των αρμοδιοτήτων όσον αφορά τη διαχείριση των προενταξιακών μέσων στις αντιπροσωπείες της Επιτροπής (αποσυγκέντρωση) και στις εθνικές αρχές (αποκέντρωση) έχει ως στόχο να εξοικειώσει τις υποψήφιες χώρες και τις μελλοντικά υποψήφιες με τη διαχείριση των διαρθρωτικών πόρων κατά τη στιγμή της ένταξής τους. Για το σκοπό αυτό, το Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας (ΙΑΡ), το οποίο θα αποτελέσει την ενιαία βοήθεια στις υποψήφιες χώρες και στις μελλοντικά υποψήφιες χώρες για την περίοδο 2007-2013, ενσωματώνει πλήρως το στόχο της αποκέντρωσης.

Αντίθετα, η Υπηρεσία δεν μπορεί να ευνοήσει μια παρόμοια διαδικασία λόγω της έμμεσης συγκεντρωτικής φύσης της διαχείρισης των κοινοτικών πόρων. Τον Απρίλιο του 2006, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού σχετικά με την παράταση της εντολής της Υπηρεσίας, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2008, και την παύση των δραστηριοτήτων της μετά την ημερομηνία αυτή. Μέχρι τότε, η Υπηρεσία πρέπει να μπορέσει να ολοκληρώσει τη διαχείριση των πόρων του προγράμματος CARDS (κοινοτική βοήθεια για την ανοικοδόμηση, την ανάπτυξη και τη σταθεροποίηση) που προορίζονται για τις χώρες αυτές. Η παράταση αυτή της εντολής της θα επιτρέψει στις δικαιούχους χώρες να δημιουργήσουν κατάλληλους θεσμούς και δυνατότητες για την εξασφάλιση της προοδευτικής διαχείρισης των πόρων. Επιπλέον, με την παύση των δραστηριοτήτων της υπηρεσίας, η αρμοδιότητα για τα προγράμματα που έχουν αρχίσει θα μεταφερθεί στην Επιτροπή και η διαχείριση της κοινοτικής βοήθεια θα μεταβιβαστεί προοδευτικά στις αντιπροσωπείες της Επιτροπής. Οι αντιπροσωπείες στο Βελιγράδι, στην Ποντγκόριτσα και στα Σκόπια και το γραφείο στην Πρίστινα θα πρέπει να ενισχυθούν.

ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Ετήσια έκθεση 2005 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, του Ιουνίου 2006 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Η Υπηρεσία διαχειρίστηκε 282 εκατ. ευρώ κοινοτικών πόρων για το 2005, ήτοι λίγο περισσότερα από 2,6 δισ. ευρώ από τότε που ιδρύθηκε. Η πλειονότητα των πόρων αυτών προέρχεται από το πρόγραμμα CARDS. Αντίθετα, η Υπηρεσία δεν διαχειρίζεται το σύνολο των πόρων που έχουν χορηγηθεί στη Σερβία και Μαυροβούνιο και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η δράση της έχει κυρίως στόχο την ενίσχυση των τοπικών και κεντρικών διοικήσεων, ιδίως των υποδομών. Αφορά, συνεπώς, την ανάπτυξη των οικονομιών των σχετικών χωρών. Στρέφεται επίσης σε σχέδια που έχουν κοινωνικό χαρακτήρα, ιδίως εκείνα που αφορούν τις μειονότητες, τις γυναίκες, τους πρόσφυγες και τους εκτοπισθέντες, την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης. Η μεταρρύθμιση του τομέα της ενέργειας ήταν επίσης μεταξύ των σημαντικότερων εργασιών.

Ετήσια έκθεση 2004 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, του Ιουνίου 2005, [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση διαχειρίστηκε ποσό ύψους 310 εκατ. ευρώ κοινοτικών πόρων που της είχαν διατεθεί το 2004, δηλαδή σύνολο 2,3 δισ. ευρώ από τότε που ιδρύθηκε. Τα προγράμματα που διαχειρίζεται η Υπηρεσία αφορούν τη διαδικασία μεταρρυθμίσεων (νομοθεσία, δημόσια διοίκηση, δημόσια οικονομικά, κράτος δικαίου) που έχει αναληφθεί στις σχετικές χώρες, τη στήριξη της οικονομίας αγοράς, την περιφερειακή ανάπτυξη και την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών. Συνολικά, η Υπηρεσία βοηθά τις κυβερνήσεις των σχετικών χωρών να προβούν στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις με την προοπτική της προσχώρησής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο εξής, η Γενική Διεύθυνση Διεύρυνσης είναι αρμόδια για τις δραστηριότητές της αντί της Γενικής Διεύθυνσης Εξωτερικών Σχέσεων. Επιπλέον, μια έκθεση της Επιτροπής του 2004 αναγνώριζε την αποτελεσματικότητα της Υπηρεσίας σε σχέση με την εντολή της ενώ το Συμβούλιο αποφάσισε να παρατείνει την ισχύ της εντολής της μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2006.

Ετήσια έκθεση 2003 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, του Ιουνίου 2004 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα] Το ποσό των πόρων που ανατέθηκαν στην Υπηρεσία στο πλαίσιο της διαχείρισης κοινοτικών προγραμμάτων έφθασε τα 328 εκατ. ευρώ το 2003, ενώ το ποσό που έχει αυτή διαχειριστεί από τότε που ιδρύθηκε μέχρι σήμερα, έφθασε τα 2 δισ. ευρώ. Η Υπηρεσία ασχολήθηκε περισσότερο με την κατ' ανάθεση διαχείριση των κοινοτικών πόρων που διατέθηκαν για τη διαδικασία μεταρρύθμισης στην περιοχή, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η ανασυγκρότησή της. Διαχειρίστηκε ιδιαίτερα τους πόρους που προβλέπονταν από το πρόγραμμα CARDS. Τα προγράμματα αυτά αφορούσαν τη χρηστή διακυβέρνηση, την ενίσχυση των θεσμών και του κράτους δικαίου. Κάλυπταν επίσης την ανάπτυξη της οικονομίας αγοράς, προσδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις επενδύσεις σε υποδομές και στις ενέργειες που αφορούν το περιβάλλον. Τέλος, είχαν επίσης σκοπό να συμβάλουν στην κοινωνική ανάπτυξη και στην ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών.

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, του Μαΐου 2003, Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ανασυγκρότησης. Ετήσια έκθεση 2002 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Στις 31 Δεκεμβρίου 2002, η Υπηρεσία διαχειριζόταν προϋπολογισμό ύψους 1,7 δισ. ευρώ. Οι προτεραιότητες της υπηρεσίας στράφηκαν προς την επανακατασκευή των υποδομών, την αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας και τη στήριξη των μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας των πολιτών. Επίσης, βασικός τομέας της δραστηριότητάς της υπήρξε η χρηστή διακυβέρνηση. Το 2002, η Υπηρεσία διέθεσε 561 εκατ. ευρώ σε προγράμματα βοήθειας στη Σερβία, 74 εκατ. ευρώ στο Μαυροβούνιο, 830 εκατ. στο Κοσσυφοπέδιο και 166,5 στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 10ης Ιουνίου 2002, Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση. Ετήσια έκθεση 2001 [COM(2002) 288 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Τον Δεκέμβριο 2001 η εντολή της Υπηρεσίας περιέλαβε και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Δημιουργήθηκε ένα νέο γραφείο, καθώς και ένα επιχειρησιακό κέντρο στην Ποντγκόριτσα και στα Σκόπια, αντιστοίχως. Κατά τη διάρκεια του 2001, η Υπηρεσία διαχειρίστηκε συνολικό ποσό ύψους 525 εκατ. ευρώ. Τα προγράμματα που χρηματοδοτήθηκαν από τον προϋπολογισμό αυτόν αφορούσαν τρεις τομείς προτεραιότητας: την υλική και οικονομική ανασυγκρότηση (60% του συνολικού ποσού του 2001), την ανάπτυξη της οικονομίας της αγοράς και τη στήριξη των ιδιωτικών επιχειρήσεων (25% του συνολικού ποσού) και τη στήριξη της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου (15% του συνολικού ποσού).

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 30ής Ιουλίου 2001, Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση. Ετήσια έκθεση 2000 [COM(2001) 446 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Από τότε που δημιουργήθηκε, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση επικέντρωσε τη βοήθειά της στην αποκατάσταση της υποδομής και του αναγκαίου εξοπλισμού για να επανέλθει το Κοσσυφοπέδιο στην ομαλότητα. Οι κύριοι τομείς δράσης της Υπηρεσίας ήταν: η ενέργεια, η στέγαση, οι μεταφορές, η ύδρευση, οι επιχειρήσεις, η γεωργία και η υγεία. Ο προϋπολογισμός που διατέθηκε για τις δράσεις αυτές ανήλθε σε 262 εκατ. ευρώ. Ο αντίκτυπος στους τομείς της στέγασης και της ενέργειας υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικός. Μετά τις αλλαγές που επήλθαν κατά το διάστημα μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου 2000 στις κυβερνήσεις της Γιουγκοσλαβίας και της Σερβίας, η Υπηρεσία επεξέτεινε το πεδίο δραστηριοτήτων της σε όλο το έδαφος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Έτσι, συμμετέσχε σε ένα πρόγραμμα έκτακτης βοήθειας ύψους 180 εκατ. ευρώ, για τη Σερβία.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 05.12.2006