EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Uitbreidingsstrategie 2007–2008

In het kader van de uitbreidingsstrategie 2007-2008 zijn pretoetredingsinstrumenten ontwikkeld, waarbij rekening is gehouden met zowel de uitdagingen waarmee de kandidaat-lidstaten en de potentiële kandidaat-lidstaten worden geconfronteerd als met de strikt afgebakende fundamentele prioriteiten. In deze context vormen de versterking van de in 2006 goedgekeurde hernieuwde consensus over de uitbreiding, de betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld en de consolidatie van de geboekte vooruitgang en de nog te leveren inspanningen de centrale pijlers van deze strategie.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 6 november 2007 – "Uitbreidingsstrategie en voornaamste uitdagingen 2007-2008" [COM(2007) 663" definitief – Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

De Commissie stelt een uitbreidingsstrategie 2007-2008 voor die rekening houdt met de problemen waarmee de kandidaat-lidstaten (Kroatië, de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Turkije) en potentiële kandidaat-lidstaten (Albanië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Servië met inbegrip van Kosovo) worden geconfronteerd.

Toestand en knelpunten in de westelijke Balkanlanden en Turkije

De westelijke Balkanlanden hebben vooruitgang geboekt op het vlak van de consolidatie van de rechtstaat en de modernisering van de economische en sociale structuren, onder meer in het kader van de dialoog van het stabilisatie- en associatieproces (SAP). In alle landen van de westelijke Balkan vindt ook toenadering tot de EU plaats, zij het met verschillende snelheden. Over het algemeen bleef de stabiliteit behouden en is er sprake van een meer intensieve regionale samenwerking.

De geboekte vooruitgang moet worden geconsolideerd, maar er blijven knelpunten. Het hervormingsproces moet een nieuwe impuls krijgen, in het bijzonder met het oog op de versterking van de rechtsstaat, het behoorlijk bestuur en het grondwettelijk kader. Dit geldt in het bijzonder voor Bosnië en Herzegovina en Kosovo, waarvan het statuut geregeld zou moeten worden ter ondersteuning van de economische en politieke ontwikkeling en de regionale stabiliteit. De landen van de regio moeten een cultuur van dialoog en tolerantie ontwikkelen, in het bijzonder met betrekking tot etnische vraagstukken. De terugkeer van vluchtelingen en de bescherming van minderheden zijn eveneens van essentieel belang om voortgang te boeken op weg naar verzoening en een duurzame stabiliteit. Op het vlak van de medewerking met het Internationale Strafhof voor het voormalige Joegoslavië (ICTY) (EN), een essentiële voorwaarde van het stabilisatie- en associatieproces, werd vooruitgang geboekt, maar Bosnië en Herzegovina en Servië zullen hun volledige medewerking aan het ICTY moeten verlenen.

Er zijn hervormingen tot stand gekomen, maar de landen uit de regio zullen zich toch meer moeten inspannen om hun rechtsstelsels te verbeteren en de bestrijding van corruptie en georganiseerde criminaliteit te intensiveren. Kroatië en Servië beschikken over een belangrijke bestuurlijke capaciteit die zij moeten versterken met het oog op de tenuitvoerlegging van de stabilisatie- en associatieovereenkomsten (EN). In de andere landen moeten meer inspanningen leiden tot een verbetering van de zwakke bestuurlijke capaciteit. Ondanks de vooruitgang die op dit punt werd geboekt, blijft het maatschappelijk middenveld zwak en zal het dus moeten worden versterkt. Er is een aanhoudende groei en het economisch klimaat is verbeterd. De bestaande stabilisatie- en associatieovereenkomsten en de Midden-Europese Vrijhandelsovereenkomst (CEFTA) vormen reeds een kader dat gunstig is voor de economische integratie.

Turkije heeft hervormingen doorgevoerd, maar deze vorderen thans trager. Op de volgende vlakken moeten de politieke hervormingen met name worden voortgezet: vrijheid van meningsuiting en rechten van niet-islamitische religieuze gemeenschappen, corruptiebestrijding, rechtstelsel, het civiele toezicht op de veiligheidsdiensten, ook in het zuidoosten van het land om de bevolking in staat te stellen van haar rechten en vrijheden ten volle gebruik te maken. Dit is ook het geval voor de economische hervormingen die betrekking hebben op de macro-economische stabiliteit en de budgettaire consolidatie, de arbeidsmarkt, de kwaliteit van de vaardigheden van de beroepsbevolking, de arbeidsparticipatie, vooral die van vrouwen, de informele sector, de sociale zekerheid en de energiesector. Voorts dient Turkije ook het aanvullende protocol bij het akkoord van Ankara volledig en op niet-discriminerende wijze ten uitvoer te leggen.

Zes prioriteiten voor de uitbreidingsstrategie 2007-2008

Met de in 2006 aangenomen hernieuwde consensus over de uitbreiding (consolidatie van verbintenissen, eerlijke en strenge voorwaarden en betere communicatie met het publiek, in combinatie met de capaciteit van de EU om nieuwe leden te integreren) werden de bakens uitgezet om de kwaliteit van het uitbreidingsproces te garanderen. De strenge voorwaarden in elke fase van het toetredingsproces, in samenhang met een geloofwaardig vooruitzicht op toetreding, met name bij de bevolking, spelen een cruciale rol bij de ondersteuning van de hervormingen.

De Commissie stelt voor dat de aandacht op de kerntaken wordt toegespitst, namelijk de prioritaire hervormingen (consolidatie van de staat, behoorlijk bestuur en sociaaleconomische hervormingen), de regionale samenwerking en de totstandkoming van betrekkingen van goed nabuurschap en het maatschappelijk middenveld, aangezien de stabiliteit en de ontwikkeling hierdoor worden bevorderd. De afbakening en uitvoering van deze kerntaken worden gewaarborgd door instrumenten zoals de toetredingspartnerschappen en de Europese partnerschappen voor de kandidaat-lidstaten en de potentiële kandidaat-lidstaten, de procedure voor begrotingstoezicht van de kandidaat-lidstaten of het instrument voor pretoetredingssteun (IPA).

De Commissie ondersteunt de toetredingsonderhandelingen met Kroatië en Turkije. Hierdoor ontstaat een toenadering tussen beide landen en de EU. Daarnaast worden met dit proces de stabiliteit, de veiligheid, de conflictpreventie en de energievoorziening bevorderd. Voorts moeten de toetredingsonderhandelingen op een solide basis berusten (criteria voor het openen en sluiten van onderhandelingshoofdstukken, effectbeoordelingen, enz.). De vorderingen van Kroatië zijn ook een sterk signaal en voorbeeld voor de andere westelijke Balkanlanden. Daarnaast vervult Turkije een strategische rol van cruciaal belang als brug tussen de westerse en islamitische wereld. De EU zou haar verbintenissen moeten naleven en het onderhandelingsproces voortzetten wanneer de voorwaarden hiervoor zijn vervuld.

De Commissie ondersteunt de versterking van het Europees perspectief van de westelijke Balkanlanden, waarvan het kader is gebaseerd op het stabilisatie- en associatieproces, de Europese Raad van Thessaloniki van 2003 (EN), de bestaande stabilisatie- en associatieovereenkomsten en het in 2005 uitgestippelde draaiboek (es de en fr).

Het statuut van Kosovo vormt een prioriteit. Voorts is het van essentieel belang dat de burgers de verantwoordelijkheid voor de hervormingen dragen. Verder wordt een intensivering van de betrekkingen met de Europese burgers ondersteund door de communautaire samenwerkings- en mobiliteitsprogramma's en de visum- en overnameregelingen. De EU ondersteunt ook de regionale samenwerking, met name in het kader van de Raad voor Regionale Samenwerking (RCC) die in 2008 het stabiliteitspact zal vervangen of in het raam van Midden-Europese Vrijhandelsovereenkomst (CEFTA) die in aanmerking komt voor technische en financiële bijstand van de EU.

In deze context verleent het instrument voor pretoetredingssteun op basis van de vastgestelde prioriteiten steun aan de hervormingen. Er wordt voorzien in de oprichting van een nieuw mechanisme om de ontwikkeling van en de dialoog met het maatschappelijk middenveld te ondersteunen. Voorts wordt een infrastructuurfaciliteit opgezet die tot doel heeft de coördinatie tussen de verschillende donors te verbeteren. Ten slotte wordt in het kader van het instrument voor technische bijstand en informatie-uitwisseling (TAIEX) (EN), de steun voor de verbetering van beheer en bestuur (SIGMA - "Support for Improvement in Governance and Management" (EN)) en het twinning-instrument, technische bijstand verleend voor de versterking van de instellingen en het bestuur.

Om de steun van het publiek voor de uitbreiding te verwerven, moet in de desbetreffende landen een doeltreffende voorlichting plaatsvinden over de uitdagingen en de gevolgen van de toetreding. De vijfde uitbreiding van 2004 en 2007 onder de aandacht brengen van de Europese burgers en de burgers van de kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten voorlichten over het Europese perspectief van hun landen, blijven belangrijke opdrachten. De regeringen moeten deze taak ter harte nemen en worden verzocht voorlichtingsprogramma's op te stellen. Dit proces zal door middel van het nieuwe instrument voor het maatschappelijk middenveld worden ondersteund. De nationale en Europese parlementsleden, de regionale en lokale autoriteiten en het maatschappelijk middenveld moeten hiertoe eveneens bijdragen en de Commissie zal hun activiteiten aanvullen.

GERELATEERDE BESLUITEN

Het door de Commissie in november 2007 voorgestelde uitbreidingspakket bevat de uitbreidingsstrategie 2007-2008, de evaluatierapporten per land alsook voorstellen voor toetredingspartnerschappen en herziene Europese partnerschappen.

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 5 maart 2008 – "Westelijke Balkan: versterking van het Europees perspectief" [COM(2008) 127 definitief – Niet in het Publicatieblad verschenen].

Laatste wijziging: 15.04.2008

Top