EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Zabezpieczanie materiałów jądrowych

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (Euratom) nr 302/2005 w sprawie stosowania zabezpieczeń przyjętych przez Euratom

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

W rozporządzeniu dokonuje się przeglądu zasad dotyczących zabezpieczania materiałów jądrowych i ustanawia zaktualizowane zasady w tym zakresie, zwłaszcza z uwagi na rozszerzenie UE oraz postępy w dziedzinie technologii jądrowych i informacyjnych. Zasady te mają na celu zagwarantowanie, że materiały jądrowe nie będą stosowane do celów innych niż te, które pierwotnie zadeklarowano.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

Rozporządzenie ma zastosowanie do wszystkich osób i przedsiębiorstw uruchamiających lub obsługujących instalację przeznaczoną do produkcji, separacji, przetwarzania, przechowywania lub innego wykorzystania materiałów wyjściowych albo specjalnych materiałów rozszczepialnych. Nie ma ono zastosowania do zagadnień związanych z produktami końcowymi używanymi do celów innych niż jądrowe.

Rozporządzenie uchyla rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 3227/76, rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 220/90 i rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 2130/93.

Zgłoszenie charakterystyk technicznych

Zgodnie z Protokołem Dodatkowym 1999/188/Euratom podstawowe charakterystyki techniczne nowych instalacji muszą być zgłoszone Komisji Europejskiej przynajmniej 200 dni przed terminem otrzymania pierwszej wysyłki materiału jądrowego. Zgłoszenie jest dokonywane z wykorzystaniem kwestionariusza zamieszczonego w załączniku I.

W przypadku każdej nowej instalacji ze stanem inwentarza lub rocznym przepływem materiału jądrowego wynoszącym „kilogram efektywny” (równowartość kilograma plutonu) zgłoszenie musi zawierać informacje dotyczące właściciela, użytkownika, celu, lokalizacji, typu, mocy i planowanej daty uruchomienia. Jest ono składane przynajmniej 200 dni przed rozpoczęciem budowy. Informacje o wszelkich zmianach są przekazywane w terminie 30 dni od dokonania zmiany.

Program działalności

Komisja jest informowana o rocznym programie działalności obejmującym działania, nadejścia materiałów i przetwarzanie odpadów. Najpóźniej na 40 dni przed rozpoczęciem spisu inwentarza z natury użytkownicy przekazują plan tych działań.

Zabezpieczenia jądrowe

Użytkownicy materiałów jądrowych utrzymują system dokumentacji i przekazują Komisji Europejskiej zgłoszenia na temat posiadanych i przetwarzanych materiałów jądrowych.

Komisja weryfikuje te zgłoszenia pod kątem poprawności i kompletności w celu zapewnienia ludności, państw-dostawców i społeczności międzynarodowej, że materiały jądrowe są wykorzystywane wyłącznie w celach pokojowych.

Te zasady dotyczące zabezpieczeń jądrowych obejmują:

  • rejony bilansu materiałowego i wybór kluczowych punktów pomiarowych (metody służące określaniu przepływu i stanu inwentarza materiałów jądrowych);
  • zmiany podstawowych charakterystyk technicznych, dla których wymaga się wyprzedzającego zawiadomienia;
  • tryb postępowania przy zbieraniu danych o materiałach jądrowych i przy sporządzaniu raportów;
  • procedury postępowania przy sporządzaniu spisu inwentarza z natury dla celów rachunkowości materiałowej jako część środków stosowanych w ramach zabezpieczeń;
  • ustalone środki zamykające i środki nadzoru;
  • szczegóły dotyczące pobierania próbek do celów zabezpieczeń.

Rachunkowość materiałów jądrowych

Należy ustanowić system rachunkowości materiałów jądrowych przechowywanych lub wykorzystywanych w instalacji, który pozwala zapewnić ścisły nadzór. W zaleceniu 2009/120/Euratom opisano cechy referencyjne prowadzonego przez operatora systemu ewidencji i kontroli materiałów jądrowych (systemu NMAC). Osoby odpowiedzialne za instalacje przekazują Komisji regularne raporty, w tym raporty rachunkowości materiałowej, raporty bilansu materiałowego opisujące zmiany dotyczące materiałów, raporty o zmianach w stanie inwentarza, a także roczne podsumowanie spisów inwentarza z natury.

Sprawozdawczość i kontrole

Użytkownicy i posiadacze materiałów jądrowych (uranu, plutonu i toru) w UE prowadzą dokumentację dotyczącą przepływów, procesów i inwentarza. W odstępach miesięcznych zgłaszają oni Komisji Europejskiej wszystkie przepływy materiałów jądrowych do i z ich instalacji. Raz w roku dokonują oni natomiast spisu inwentarza wszystkich posiadanych materiałów jądrowych.

Przewozy między państwami UE

Użytkownicy dostarczają Komisji wyprzedzające zawiadomienie, jeżeli materiały wyjściowe lub specjalne materiały rozszczepialne (o ile przesyłka przekracza jeden kilogram efektywny, z wyłączeniem materiałów znajdujących się w odpadach) są:

  • wywożone do lub przywożone z państwa trzeciego;
  • przewożone między państwem UE nieposiadającym broni jądrowej a państwem UE posiadającym broń jądrową (Zjednoczone Królestwo i Francja).

Odpady

Komisja otrzymuje wyprzedzające zawiadomienie o większości operacji dotyczących przetwarzania odpadów, w tym na temat lokalizacji odpadów unieszkodliwionych (zacementowanych) zawierających określone materiały jądrowe, takie jak wysoko wzbogacony uran.

Państwa UE posiadające broń jądrową (Francja i Zjednoczone Królestwo)

Rozporządzenie nie ma zastosowania do instalacji lub materiałów jądrowych przeznaczonych do spełnienia wymagań obronnych tych dwóch państw UE.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 20 marca 2005 r. Zmiany związane z przystąpieniem Chorwacji do UE mają zastosowanie od dnia 1 lipca 2013 r.

KONTEKST

Zagadnienie środków bezpieczeństwa jest regulowane przez Traktat Euratom w art. 77, 78, 79 i 81 (rozdział 7).

Zobacz też:

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 302/2005 z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie stosowania zabezpieczeń przyjętych przez Euratom – Oświadczenie Rady/Komisji (Dz.U. L 54 z 28.2.2005, s. 1–71)

Kolejne zmiany rozporządzenia (Euratom) nr 302/2005 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Zalecenie Komisji 2009/120/Euratom z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie wdrażania systemu ewidencji i kontroli materiałów jądrowych przez operatorów obiektów jądrowych (Dz.U. L 41 z 12.2.2009, s. 17–23)

Ostatnia aktualizacja: 30.06.2020

Top