EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Ναυτικά επαγγέλματα: επανεξέταση του κανονιστικού κοινωνικού πλαισίου

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να καταστήσει την ευρωπαϊκή ναυτιλία περισσότερο ελκυστική για τους εργαζόμενους χωρίς να μειώνεται η ανταγωνιστικότητά της. Εξετάζει την υφιστάμενη κοινοτική νομοθεσία προκειμένου να προσδιορίσει τις εξαιρέσεις ή αποκλίσεις που ισχύουν για τους εργαζόμενους στη ναυτιλία και να αποφασίσει σε πιο βαθμό απαιτείται η λήψη μέτρων. Η Επιτροπή εγκαινιάζει μια πρώτη φάση διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους σχετικά με τις κατευθύνσεις μιας ενδεχόμενης κοινοτικής δράσης.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών της 10ης Οκτωβρίου 2007 σχετικά με την επανεξέταση του κανονιστικού κοινωνικού πλαισίου για περισσότερες και καλύτερες ναυτικές θέσεις εργασίας στην ΕΕ (πρώτη φάση διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους σε κοινοτικό επίπεδο όπως προβλέπεται από το άρθρο 138 παράγραφος 2 της Συνθήκης) [COM(2007) 591 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η εξέλιξη του τομέα της ναυτιλίας γίνεται σήμερα σε ένα πλαίσιο έντονης παγκοσμιοποίησης με αποτέλεσμα να έχει αναπτυχθεί και το ανάλογο σύνολο συμβάσεων και διεθνών κανόνων που διέπουν τη λειτουργία του τομέα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) υποστηρίζει σθεναρά τις προσπάθειες και πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ενίσχυση των διεθνών κανόνων, όπως οι συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) (EN) (ES) (FR) για τη ναυτική εργασία (EN) (ES) (FR) του 2006 και την εργασία στην αλιεία (EN) (ES) (FR) του 2007.

Η Επιτροπή προωθεί την επικύρωση (που εγκρίθηκε με την απόφαση 2007/431/ΕΚ του Συμβουλίου) και επιδιώκει την εφαρμογή των διεθνών αυτών κανόνων προκειμένου να συμπληρωθούν οι εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ.

Η ευρωπαϊκή κοινωνική νομοθεσία

Το κανονιστικό κοινωνικό πλαίσιο της ΕΕ προβλέπει μια σειρά εξαιρέσεων και αποκλίσεων σε ό,τι αφορά τα ναυτικά επαγγέλματα. Οι περιπτώσεις που μπορούν να ισχύουν είναι οι ακόλουθες τέσσερις:

  • μη εξαίρεση (απουσία ειδικών διατάξεων από τα γενικά νομοθετικά μέσα)·
  • ειδική νομοθεσία ή ειδικές διατάξεις στα γενικά νομοθετικά μέσα·
  • δυνατότητα των κρατών μελών να προβλέπουν εξαιρέσεις στην εθνική νομοθεσία τους κατά τη μεταφορά των γενικών οδηγιών [αφορά τις οδηγίες 2002/74/ΕΚ, 94/45/ΕΚ και 2002/14/ΕΚ
  • εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής (για τις οδηγίες 98/59/ΕΚ, 2001/23/ΕΚ και 96/71/ΕΚ)

Όσον αφορά τις δύο τελευταίες κατηγορίες, η Επιτροπή προτείνει μια λεπτομερέστερη ανάλυση, καθώς συμπεραίνει ότι ορισμένες εξαιρέσεις δεν θα ήταν ενδεχομένως απόλυτα δικαιολογημένες στο βαθμό που δεν συμβάλλουν στην εφαρμογή εξειδικευμένων και καλύτερα προσαρμοσμένων λύσεων στα συγκεκριμένα προβλήματα των εργαζομένων. Εκεί όπου υπάρχουν αρκετά σημαντικοί λόγοι για τη διατήρηση των υφιστάμενων εξαιρέσεων ή αποκλίσεων, τίθεται το ζήτημα εάν μια ειδική για τον τομέα ευρωπαϊκή νομοθεσία θα ήταν καλύτερη λύση. Μια τέτοια λύση αναμένεται ότι θα εγγυόταν στα ναυτικά επαγγέλματα ένα επίπεδο προστασίας παρόμοιο με εκείνο που απολαμβάνουν οι υπόλοιποι εργαζόμενοι στο πλαίσιο της γενικής οδηγίας. Σε τέτοια περίπτωση, πρέπει να εξετάζονται οι ειδικοί νομικοί όροι που εφαρμόζονται από κάθε κράτος μέλος ώστε να διασφαλίζεται η παροχή επαρκούς προστασίας και για τα ναυτικά επαγγέλματα. Μια τέτοια εξέταση κρίνεται σκόπιμη ιδίως σε ό,τι αφορά τις υπό όρους εξαιρέσεις που υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να θεσπίζουν ειδικότερους κανόνες ή εναλλακτικές εγγυήσεις για τη διασφάλιση του ίδιου επιπέδου προστασίας.

Υγεία και ασφάλεια

Η νομοθεσία της ΕΕ παρέχει κατά κανόνα στους εργαζόμενους του τομέα της ναυτιλίας τα ίδια επίπεδα προστασίας ως προς την υγεία και την ασφάλεια σε σχέση με τους εργαζόμενους σε άλλους τομείς. Υπάρχουν επιπλέον ειδικές οδηγίες για τον τομέα που συμπληρώνουν τις γενικές οδηγίες, όπως η οδηγία σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας κατά την εργασία στα αλιευτικά σκάφη. Η οδηγία αυτή ισχύει αποκλειστικά για τα αλιευτικά σκάφη μήκους τουλάχιστον δεκαπέντε μέτρων. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή δίνει έμφαση στην ανάπτυξη μη δεσμευτικών μέσων (βέλτιστες πρακτικές) που αποσκοπούν στην πρακτική εφαρμογή της υφιστάμενης κοινοτικής νομοθεσίας για την προστασία της υγείας και ασφάλειας των αλιέων που εργάζονται σε μικρά αλιευτικά σκάφη.

Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και κοινωνική ασφάλιση

Σύμφωνα με τη νομολογία, οι διατάξεις της συνθήκης ΕΚ για την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων ισχύουν και στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών. Από την άλλη πλευρά, και όσον αφορά το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, η κοινοτική νομοθεσία προβλέπει ότι οι εργαζόμενοι και τα μέλη των οικογενειών τους δεν χάνουν την προστασία της κοινωνικής ασφάλισης όταν μετακινούνται εντός της Κοινότητας. Η νομοθεσία αυτή ισχύει και για τους εργαζόμενους από τρίτες χώρες που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ και βρίσκονται υπό καθεστώς απαρτιζόμενο από στοιχεία που δεν περιορίζονται σε ένα μόνο κράτος μέλος.

Ο ρόλος του κοινωνικού διαλόγου

Οι κοινωνικοί εταίροι έχουν συχνά εγείρει ζητήματα που αφορούν τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων σε πλοία, συμβάλλοντας στην υιοθέτηση μιας ισχυρής ευρωπαϊκής θέσης. Στην παρούσα φάση επιδιώκουν την επίτευξη ευρωπαϊκής συμφωνίας για τη μεταφορά των σχετικών διατάξεων της σύμβασης της ΔΟΕ για τη ναυτική εργασία. Παρόμοια προσέγγιση θα μπορούσε να εφαρμοστεί και για την προώθηση της εφαρμογής της πρόσφατης σύμβασης της ΔΟΕ για την εργασία στην αλιεία.

Στο πλαίσιο της ίδιας διαδικασίας διαβούλευσης, η Επιτροπή καλεί τους κοινωνικούς εταίρους του τομέα της ναυτιλίας να εκφράσουν τη γνώμη τους για τα ζητήματα που θέτει η ανακοίνωση.

Πλαίσιο

Μέσω των στρατηγικών στόχων για την περίοδο 2005-2009, η Επιτροπή ζήτησε τη χάραξη μιας διεξοδικής θαλάσσιας πολιτικής. Η παρούσα διαδικασία διαβούλευσης εγγράφεται στον απόηχο της Πράσινης Βίβλου του 2006 για το μέλλον της θαλάσσιας πολιτικής. Με το έγγραφο αυτό τέθηκε το ζήτημα της εξαίρεσης του τομέα της ναυτιλίας από ορισμένες πτυχές της ευρωπαϊκής κοινωνικής και εργασιακής νομοθεσίας.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 21.12.2007

Top