EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Het communautair Lissabonprogramma

In juli 2005 heeft de Commissie de vaststelling van een communautair Lissabonprogramma voorgesteld om te reageren op de sociale, economische en milieu-uitdagingen waarmee de Europese Unie wordt geconfronteerd. Het programma bestaat uit drie doelstellingen en acht sleutelacties.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 20 juli 2005, getiteld " Gemeenschappelijke acties voor groei en werkgelegenheid: het communautair Lissabonprogramma" [COM(2005) 330 definitief – Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

Europa moet de uitdagingen waarmee het thans wordt geconfronteerd (vergrijzing van de bevolking, toegenomen mondiale concurrentie, technologische veranderingen, aantasting van het milieu) zien om te zetten in nieuwe kansen.

Het is nodig dat de Europese economie wordt gemoderniseerd, waarbij tegen de achtergrond van solide macro-economische beleidsmaatregelen duurzame oplossingen worden voorgesteld, waarmee het Europees sociaal model kan worden gewaarborgd.

De Europese Raad heeft de Commissie verzocht als pendant van de nationale programma's een "communautair Lissabonprogramma" in te dienen waarin alle communautaire acties aan bod komen. De uit hoofde van dit programma voorgestelde beleidsmaatregelen vallen onder drie grote doelstellingen:

  • kennis en innovatie ondersteunen;
  • Europa aantrekkelijker maken om te investeren en te werken;
  • meer en betere banen creëren.

De Commissie stelt voor dat deze doelstellingen worden overgenomen door de programma's van de Structuurfondsen en het Cohesiefonds. Het nieuwe Fonds voor plattelandsontwikkeling is daar een goed voorbeeld van, aangezien het met name investeringen in mensen, innovatie, knowhow, de verspreiding van informatietechnologieën op het platteland en de diversificatie van de plattelandseconomie ondersteunt.

De Europese Investeringsbank (EIB) en het Europees Investeringsfonds dragen ook bij in de financiering van initiatieven in het kader van het communautaire Lissabonprogramma.

Kennis en innovatie ondersteunen

Er zijn meer (het nagestreefde doel is 3% van het bruto binnenlands product) en doeltreffender (door de nationale middelen te bundelen) investeringen nodig ter stimulering van een concurrerend Europees onderzoek. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt in hoofdzaak bij de lidstaten.

De Commissie steunt de kennis en de innovatie in Europa via financieringsinstrumenten en een doeltreffende regelgeving. Voor de periode 2007-2013 bestaan op communautair niveau twee grote financieringsinstrumenten, te weten:

  • het zevende kaderprogramma voor activiteiten op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie ondersteunt innoverende initiatieven voor de Europese economie. Het programma stelt met name de oprichting voor van strategische partnerschappen tussen de overheid en de privé-sector op gebieden die voor het Europese concurrentievermogen van groot belang zijn. Het wil het midden- en kleinbedrijf (mkb) ook helpen onderzoek uit te voeren;
  • het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie zal met name het gebruik van informatie- en milieutechnologieën door bedrijven aanmoedigen.

Er bestaan ook andere financiële instrumenten:

  • de begrotingslijnen voor de trans-Europese netwerken steunen de praktische toepassing van de bij het onderzoek verworven kennis. Deze kennis kan worden toegepast bij industriële projecten ter vermindering van de congestie in het vervoer;
  • het actieplan van de Europese Unie inzake milieutechnologieën beoogt de ontwikkeling en toepassing daarvan. Deze technologieën hebben een economisch en ecologisch potentieel. De structuurfondsen en de EIB ondersteunen het actieplan.

Overeenstemming over het gemeenschapsoctrooi blijft een cruciaal onderdeel van het streven van de Unie een innovatieve kenniseconomie te bevorderen. De Gemeenschap zal de inspanningen ondersteunen om een sterke industriële capaciteit te handhaven, wanneer de lidstaten afzonderlijk niet in staat zijn de problemen op het gebied van onderzoek, regelgeving en Europese financiering aan te pakken.

De Commissie stelt een vereenvoudiging van het administratieve kader voor staatssteun voor, alsook veranderingen om staatssteun beter op de bevordering van kennis en innovatie, opleiding, mobiliteit en clustering af te stemmen. Het nieuwe regelgevende kader zal de toekenning van steun aan het mkb, jonge bedrijven en innoverende bedrijven vereenvoudigen, niet alleen door verlening van directe steun maar ook door financiering van risicokapitaal. Er zal op worden toegezien dat de steun alleen wordt toegekend als de gevolgen voor de samenleving significant zijn en de steun niet tot concurrentievervalsing leidt.

Europa aantrekkelijker maken om te investeren en te werken

Om de toegang tot de markt te vergemakkelijken moet de regelgeving worden verbeterd en de interne markt worden voltooid.

Door de verbetering van de wetgeving worden de juiste stimulansen voor het bedrijfsleven gecreëerd, de kosten gereduceerd en belemmeringen voor het aanpassingsvermogen en de innovatie uit de weg geruimd. Rekening houdend met de belangen van het mkb, zal de Commissie haar werkzaamheden voortzetten in verband met:

  • de beoordeling van het effect van alle nieuwe beleidsinitiatieven;
  • de grondige screening van voorstellen die sinds enige tijd bij de Raad en het Europees Parlement in behandeling zijn;
  • de vereenvoudiging van de bestaande wetgeving via sectorale actieplannen.

De interne markt voor diensten moet operationeel worden gemaakt zonder het Europees sociaal model aan te tasten. Gezien het huidige belang van de dienstensector voor het creëren van banen en voor de toegevoegde waarde in de Unie, kan de goedkeuring van de dienstenrichtlijn leiden tot een toename van de werkgelegenheid en het bruto binnenlands product van de Unie.

Bovendien is de Commissie van plan:

  • richtsnoeren te publiceren ter bevordering van efficiënte en kwalitatief hoogstaande diensten van algemeen economisch belang (in aansluiting op haar witboek over dit thema);
  • de beschikbare financiële steun te concentreren op de projecten in het kader van de ontwikkeling van het trans-Europese vervoersnetwerk;
  • de uitvoering te coördineren van 45 grensoverschrijdende snelstartprojecten voor vervoer, energie, breedbandnetwerken, O&O en innovatie, mits de lidstaten het programmerings- en financieringsproces opstarten;
  • te streven naar een overeenkomst over een gemeenschappelijke belastbare basis voor bedrijven die werkzaam zijn in verscheidene landen met een verschillende belastingregeling.

De volledige integratie van de financiële markten kan een efficiëntere toewijzing van kapitaal mogelijk maken. De regelgeving bestaat; het is nu zaak de obstakels voor de markttoegang uit de weg te ruimen.

Om te zorgen voor concurrerende markten zowel binnen als buiten Europa heeft de Commissie onlangs haar agenda voor externe concurrentie (EN) gelanceerd. Deze agenda omvat initiatieven met betrekking tot de markttoegang, het Europees beleid ten aanzien van China, de overheidsopdrachten, de handelsbeschermingsinstrumenten, een betere erkenning van de intellectuele eigendomsrechten en een nieuwe generatie bilaterale handelsbetrekkingen. Hij benadrukt het engagement van de Europese Unie ten aanzien van de Wereldhandelsorganisatie.

Meer en betere banen creëren.

De Commissie ondersteunt de acties van de lidstaten op het gebied van menselijk kapitaal, onderwijs en beroepsopleiding, met name door:

  • het Europees pact voor de jeugd (esdeenfr);
  • het programma "Onderwijs en Opleiding 2010";
  • het programma ter bevordering van levenslang leren;
  • de oprichting van het Europees technologisch instituut (esdeenfr);
  • de ontwikkeling van strategieën ter bevordering van actief ouder worden in samenwerking met de lidstaten.

De Commissie zal ook de acties van de lidstaten aanvullen om de doelstellingen van de Sociale agenda te bereiken. Daartoe zal zij met name de Europese sociale partners verzoeken een eersterangsrol te spelen.

Om tot een echte pan-Europese arbeidsmarkt te komen moeten de belemmeringen voor de mobiliteit uit de weg worden geruimd. De Commissie zal een Europees kader voor kwalificaties voorstellen door de voorwaarden voor transparantie en wederzijds vertrouwen te creëren.

De Commissie zal streven naar een gemeenschappelijk kader voor het beheer van economische migratie, dat versnelde toelatingsprocedures voor langdurige verblijven van onderzoekers uit derde landen en de vergemakkelijking van de afgifte van visa voor korte verblijven zal omvatten.

Herstructureringen zijn de onvermijdelijke gevolgen van economische vooruitgang en marktintegratie. Ze kunnen echter destabiliserende gevolgen hebben voor de getroffen burgers. De Commissie wil een nieuw fonds oprichten om de meest door deze herstructureringen getroffen personen en regio's te helpen zich aan de veranderingen aan te passen. Zij zal ook zorgen voor de follow-up van haar mededeling over herstructureringen en werkgelegenheid (esdeenfr).

Context

Het communautaire Lissabonprogramma vormt de communautaire bijdrage aan het partnerschap voor groei en werkgelegenheid, dat is ingesteld door de vernieuwde Lissabonstrategie. Het doel van het partnerschap is de totstandbrenging van synergieën tussen de communautaire en nationale besluitvormingsniveaus met het oog op een stabiele en toegenomen groei en meer banen van betere kwaliteit.

Het communautaire programma beantwoordt bijgevolg, zoals de hervormingsprogramma's van de lidstaten, aan de geïntegreerde richtsnoeren voor groei en werkgelegenheid, zoals vastgesteld door de Raad van juni 2005. Het is echter vooral gericht op acties met een duidelijke toegevoegde waarde, die de acties op nationaal niveau aanvullen.

Een verslag (EN) [PDF] over de voortgang bij de tenuitvoerlegging van het communautaire Lissabonprogramma is op 23 oktober 2006 voorgelegd.

Elk jaar maakt de Commissie een balans op van de Lissabonstrategie in een jaarverslag over de werkzaamheden (DE) (EN) (FR), dat betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van het partnerschap voor groei en werkgelegenheid op het niveau van de Gemeenschap en de lidstaten.

GERELATEERDE BESLUITEN

Beschikking 2006/702/EG van de Raad van 6 oktober 2006 betreffende communautaire strategische richtsnoeren inzake cohesie [Publicatieblad L 291 van 21.10.2006]. Het ontwerp van de communautaire strategische richtsnoeren voor cohesie, groei en werkgelegenheid is door de Raad op 6 oktober 2006 goedgekeurd. Deze strategische richtsnoeren vormen het indicatieve kader voor de tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid en de steunverlening uit de Fondsen in de periode 2007-2013.

Besluit 2006/144/EG van de Raad van 20 februari 2006 inzake communautaire strategische richtsnoeren voor plattelandsontwikkeling (programmeringsperiode 2007-2013) [Publicatieblad L 55 van 25.2.2006].

Verslagen

Mededeling van de Commissie aan de Raad van 11 december 2007, getiteld "Strategisch verslag over de hernieuwde Lissabonstrategie voor groei en werkgelegenheid: lancering van de nieuwe cyclus (2008-2010) deel I" [COM(2007) 803 definitief- Niet in het Publicatieblad verschenen]. Op grond van de balans van de eerste cyclus van de hervormingen van de hernieuwde Lissabonstrategie voor groei en werkgelegenheid presenteert de Commissie een reeks acties om de lancering van de tweede cyclus (2008-2010) mogelijk te maken en de doelstellingen van de strategie te bereiken. Daartoe worden verschillende door de Gemeenschap en de lidstaten in het kader van een partnerschap uit te voeren maatregelen op vier prioritaire gebieden voorgesteld, te weten: investeren in kennis en innovatie; ontsluiting van het ondernemingspotentieel, met name van het midden- en kleinbedrijf; investeren in mensen en moderniseren van de arbeidsmarkt; en omvormen van Europa in een energie-efficiënte, koolstofarme economie.

Mededeling van de Commissie van 12 december 2006 aan de Europese voorjaarsraad – "Een jaar van goede resultaten" - Deel 1: Uitvoering van de hernieuwde Lissabonstrategie voor groei en werkgelegenheid [COM(2006) 816 definitief - Niet in het Publicatieblad verschenen].

In de aanloop naar de tweede cyclus van de strategie voor groei en werkgelegenheid in 2008 maakt de Commissie een balans op van de uitvoering van de strategie voor groei en werkgelegenheid. Zij geeft een overzicht van de vooruitgang op communautair niveau en in de lidstaten. Met deze mededeling evalueert zij het macro-economisch, micro-economisch en werkgelegenheidsbeleid. De Commissie bespreekt de uitvoering van de nationale hervormingsprogramma's (NHP's) en roept alle lidstaten op om meer inspanningen te leveren op de vier prioritaire gebieden, te weten de investeringen in kennis en innovatie, het potentieel van de ondernemingen en het mkb, de modernisering van de arbeidsmarkten, en de energiesector in verband met de uitdagingen van de klimaatverandering. Over het algemeen hebben de lidstaten veelbelovende verbintenissen aangegaan. De Commissie vindt echter dat sommige lidstaten krachtigere maatregelen kunnen nemen op gebieden zoals de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op de lange termijn, de hervorming van de arbeidsmarkt, onderzoek en ontwikkeling, het beleid in verband met klimaat, energie en innovatie, en concurrentie.

Mededeling van de Commissie (esdeenfr) van 25 januari 2006 aan de Europese voorjaarsraad - Tijd voor een hogere versnelling – Deel 1: Het nieuwe partnerschap voor groei en werkgelegenheid [COM(2006) 30 definitief - Niet in het Publicatieblad verschenen].

Laatste wijziging: 28.05.2008

Top