EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Ramowa strategia dotycząca niedyskryminacji i równych szans dla wszystkich

Po przyjęciu zielonej księgi „Równość i niedyskryminacja w rozszerzonej Unii Europejskiej (UE)” Komisja określiła strategię konkretnej i aktywnej promocji niedyskryminacji i równych szans dla wszystkich. Jednym z głównych celów tej strategii jest zapewnienie skutecznej ochrony prawnej przed dyskryminacją w całej UE poprzez pełną transpozycję prawodawstwa wspólnotowego w tej dziedzinie przez wszystkie państwa członkowskie. W komunikacie zachęca się również do przyjęcia dodatkowych środków, takich jak rozpowszechnianie informacji, podnoszenie świadomości, wymiana doświadczeń, szkolenia i dostęp do wymiaru sprawiedliwości.

AKT

Komunikat Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 1 czerwca 2005 r. – Niedyskryminacja i równe szanse dla wszystkich – strategia ramowa [COM (2005)224 – Dz.U. C 236 z 24.9.2005].

STRESZCZENIE

Zapewnienie skutecznej ochrony prawnej przed dyskryminacją

W 2000 r. Unia Europejska (UE) przyjęła dwie dyrektywy (dyrektywa 2000/43/WE i 2000/78/WE) zakazujące bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji ze względu na pochodzenie rasowe lub etniczne, religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek i orientację seksualną. Wspomniane dyrektywy zawierają szczegółowe definicje bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji oraz molestowania. Wskazują one również na fakt, że w ograniczonej liczbie przypadków uprawnione mogą być odstępstwa od zasady równego traktowania.

W ostatnich latach zaobserwowano istotne zmiany w prawodawstwie państw członkowskich, będące bezpośrednim rezultatem przyjęcia tych dyrektyw. Komisja zauważyła jednak, że niektóre istotne przepisy nie zostały w pełni przetransponowane.

Komisja pragnie ponadto wspierać stosowanie środków wspomagających (rozpowszechnianie informacji, podnoszenie świadomości, wymiana doświadczeń, szkolenia, dostęp do wymiaru sprawiedliwości itp.) w celu zapewnienia stosowania i skutecznego przestrzegania prawodawstwa z zakresu zapobiegania dyskryminacji. Jest to realizowane w ramach wątku dotyczącego „niedyskryminacji i różnorodności” programu PROGRESS (wspólnotowego programu na rzecz zatrudnienia i społecznej solidarności).

Ostatecznie Rada doszła do porozumienia odnośnie wniosku z 2001 r. w sprawie decyzji ramowej ustanawiającej wspólne standardy dotyczące zwalczania przestępczości na tle rasowym, włącznie z antysemityzmem i przestępstwami popełnianymi wobec innych mniejszości religijnych. Decyzja ramowa 2008/913/WSiSW w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych została przyjęta 28 listopada 2008 r.

Ewentualne środki uzupełniające obecne ramy prawne

Obecnie obowiązujące przepisy ramowe WE zakazują dyskryminacji rasowej w dziedzinie zatrudnienia, szkolenia, edukacji, opieki społecznej, świadczeń społecznych oraz dostępu do dóbr i usług (dyrektywa 2000/43/WE). Zakres ochrony przeciwko dyskryminacji ze względu na religię lub przekonania, wiek, niepełnosprawność i orientację seksualną jest ograniczony do zatrudnienia, pracy i kształcenia zawodowego (dyrektywa 2000/78/WE). Dyrektywa 2004/113/WE rozszerza ochronę przeciwko dyskryminacji ze względu na płeć na obszar dóbr i usług, ale nie na inne obszary objęte dyrektywą 2000/43/WE.

Komisja rozpoczęła analizę możliwości wykonania nowych inicjatyw mających uzupełnić obecne ramy prawne. Przeanalizowano przepisy krajowe, które wykraczają poza wymogi wspólnotowe oraz rozważono zalety i wady takich środków.

Włączanie niedyskryminacji i równych szans dla wszystkich do głównego nurtu (mainstreaming)

Komisja pragnie stworzyć narzędzia promowania podejścia „całościowego” polegającego na włączaniu zasady niedyskryminacji i równych szans dla wszystkich do polityk wspólnotowych. Takie zintegrowane podejście powinno pomóc w skoncentrowaniu się w szczególności na sytuacjach, w których występuje wieloraka dyskryminacja.

Promowanie i wykorzystywanie innowacji i dobrych praktyk

Zgodnie z inicjatywą wspólnotową EQUAL, Europejski Fundusz Społeczny (EFS) w okresie 2007–2013 koncentruje się na zwiększaniu stopnia społecznej integracji osób niepełnosprawnych i zwalczaniu dyskryminacji. Program PROGRESS uzupełnia działania EFS w dziedzinie równości płci i przeciwdziałania dyskryminacji.

Nowa generacja programów w dziedzinie edukacji, szkolenia i młodzieży może wnieść cenny wkład w promowanie niedyskryminacji i równych szans dla wszystkich. Ponadto w dziedzinie imigracji i azylu programy INTI (integracja obywateli państw trzecich) i ARGO (współpraca administracyjna w dziedzinie granic zewnętrznych, wiz, azylu i imigracji) mogą wspomóc walkę z dyskryminacją.

Podnoszenie świadomości i współpraca z zainteresowanymi stronami

W celu zapewnienia bardziej konstruktywnego podejścia do zagadnienia równości Parlament Europejski i Rada ustanowiły rok 2007 „Europejskim Rokiem Równych Szans dla Wszystkich”. W tamże roku skupiono się na czterech najważniejszych celach: prawach, uznawaniu, reprezentacji i poszanowaniu. Rok 2007 został powiązany z rokiem 2008 poświęconym dialogowi międzykulturowemu.

Komisja zaproponowała ponadto organizowanie corocznego szczytu równości z udziałem ministrów, szefów krajowych organizacji wspierających równe traktowanie, prezesów europejskich organizacji pozarządowych, europejskich partnerów społecznych i przedstawicieli organizacji międzynarodowych. Pierwszy Szczyt Równości odbył się w dniach 30-31 stycznia 2007 r. i zbiegł się z konferencją inaugurującą Europejski Rok na rzecz Równych Szans dla Wszystkich. Ponadto Komisja jest szczególnie zainteresowana współpracą z pracodawcami w celu zachęcenia i wspomagania ich w zapewnianiu niedyskryminujących warunków w miejscu pracy.

Specjalne wysiłki na rzecz ochrony najmniej uprzywilejowanych mniejszości etnicznych

Rozszerzona UE musi określić spójne i skuteczne podejście do społecznej integracji mniejszości etnicznych oraz ich integracji na rynku pracy. Szczególne zaniepokojenie wzbudza sytuacja Romów; pomimo projektów zrealizowanych w ramach programu PHARE, Romowie nadal doświadczają dyskryminacji i wykluczenia.

Prawodawstwo WE z zakresu zapobiegania dyskryminacji zakazuje bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji na gruncie rasowym lub etnicznym, jak również religijnym. W kontekście europejskiej strategii zatrudnienia zachęcano państwa członkowskie do opracowywania środków ułatwiających integrację mniejszości na rynku pracy w ramach krajowych planów działania. Otwarta metoda koordynacji w zakresie społecznej integracji ma na celu także rozwiązanie problemu ubóstwa i wykluczenia, jakiego doświadczają mniejszości etniczne, migranci i inne grupy najmniej uprzywilejowane. Wsparcie finansowe UE dostępne jest w ramach EFS.

Rozszerzenie, stosunki z krajami trzecimi i współpraca międzynarodowa

Komisja będzie zapewniać promowanie zasad niedyskryminacji i równych szans dla wszystkich w kontekście rozszerzenia oraz w stosunkach z państwami trzecimi poprzez:

Komisja współpracuje z organizacjami międzynarodowymi w celu zapewnienia spójności, komplementarności i jasnego podziału pracy. W szczególności chodzi o współpracę z Radą Europy, Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i Organizacją Narodów Zjednoczonych (ONZ) (aktywnie uczestniczono w IV Światowej Konferencji w sprawie kobiet, pracach Światowej Konferencji przeciwko rasizmowi i opracowaniu nowej Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych).

Kontekst

Niniejszy komunikat jest kontynuacją zielonej księgi „Równość i niedyskryminacja w rozszerzonej UE”, przyjętej przez Komisję Europejską 28 maja 2004 r. Uwzględnia on uwagi i reakcje władz krajowych, wyspecjalizowanych instytucji wspierających równe traktowanie, organizacji pozarządowych, władz regionalnych i lokalnych, partnerów społecznych, ekspertów oraz poszczególnych członków społeczeństwa.

AKTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 2 lipca 2008 r. – Niedyskryminacja i równość szans: odnowione zobowiązanie [COM(2008) 420 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym] W tym komunikacie Komisja przedstawia wszechstronne podejście, poprzez które odnawia swoje zobowiązanie do wspierania niedyskryminacji i równych szans w UE. Obejmuje ono ostateczne wdrożenie obowiązującego prawodawstwa z zakresu zapobiegania dyskryminacji, promowanie dialogu na temat polityki niedyskryminacji oraz umocnienie istniejących narzędzi polityki w celu zwalczania dyskryminacji i promowania równych szans.

Decyzja Komisji 2006/33/WE z dnia 20 stycznia 2006 r. ustanawiająca grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. integracji społecznej mniejszości etnicznych i ich pełnego uczestnictwa w rynku pracy [Dz.U. L 21 z 25.1.2006] Komisja ustanowiła grupę doradczą w celu opracowania spójnego i skutecznego podejścia umożliwiającego integrację społeczną dyskryminowanych mniejszości etnicznych i ich pełne uczestnictwo w rynku pracy. Do zadań grupy należy zbadanie środków pozwalających na zapewnienie integracji społecznej mniejszości etnicznych oraz przedstawienie przed końcem 2007 r., ogłoszonego „Europejskim Rokiem na rzecz Równych Szans dla Wszystkich”, sprawozdania zawierającego zalecenia dotyczące polityk, jakie należy wdrożyć w tej dziedzinie.

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 771/2006/WE z dnia 17 maja 2006 r. ustanawiająca Europejski Rok na rzecz Równych Szans dla Wszystkich (2007) – w Kierunku Sprawiedliwego Społeczeństwa [Dz.U. L 146 z 31.5.2006]

Green Paper of 28 May 2004 – Equality and non-discrimination in an enlarged European Union [COM(2004) 379 final – Not published in the Official Journal] (Zielona księga z dnia 28 maja 2004 r. „Równość i niedyskryminacja w rozszerzonej Unii Europejskiej” [COM(2004) 379 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]).

Ostatnia aktualizacja: 16.04.2009

Top