Χρηματοδοτικό μέσο για την προαγωγή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου παγκοσμίως (2007-2013)

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει ένα ευρωπαϊκό μέσο για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα που παρέχει βοήθεια η οποία συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην παγίωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, καθώς και στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1889/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Δεκεμβρίου 2006 για την καθιέρωση ενός χρηματοδοτικού μέσου για την προαγωγή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου παγκοσμίως.

ΣΥΝΟΨΗ

Ο παρών κανονισμός καθιερώνει ένα χρηματοδοτικό μέσο που στοχεύει στην προαγωγή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου στις τρίτες χώρες, το οποίο αντικαθιστά την προηγούμενη Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου (ΕΠΔΔΑ).

Φύση του μέσου

Η βοήθεια που παρέχεται στο πλαίσιο του μέσου αυτού έχει ως στόχους:

• την ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στις χώρες και περιφέρειες όπου αυτά απειλούνται περισσότερο∙
• τη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών που είναι ενεργή στον τομέα της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας, της δράση της υπέρ της ειρηνικής συμφιλίωσης συγκεκριμένων συμφερόντων, της λειτουργία της όσον αφορά την πολιτική εκπροσώπηση και συμμετοχή·
• τη στήριξη σε δράσεις που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, στους τομείς που καλύπτονται από τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές∙
• την ενίσχυση του διεθνούς και περιφερειακού πλαισίου για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δικαιοσύνης, του κράτους δικαίου και της προώθησης της δημοκρατίας·
• την προώθηση της εμπιστοσύνης στις δημοκρατικές εκλογικές διαδικασίες, με την αύξηση της αξιοπιστίας και διαφάνειάς τους, ιδίως μέσω της παρατήρησης εκλογών.

Με σκοπό να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, η κοινοτική βοήθεια υποστηρίζει τις ακόλουθες δράσεις:

• προώθηση της συμμετοχικής και αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των διαδικασιών εκδημοκρατισμού, μέσω οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (μεταξύ άλλων: προώθηση των ελευθεριών του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, ελευθερία γνώμης και έκφρασης· ενίσχυση του κράτους δικαίου και της ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος· προώθηση του πολιτικού πλουραλισμού και της δημοκρατικής πολιτικής εκπροσώπησης· ίση προώθηση ανδρών και γυναικών, ίση συμμετοχή ανδρών και γυναικών στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή∙ υποστήριξη μέτρων για τη διευκόλυνση της ειρηνικής συμφιλίωσης συμφερόντων ομάδων)·
• προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών που έχουν διακηρυχθεί στην παγκόσμια διακήρυξη για τα δικαιώματα του ανθρώπου, καθώς και σε άλλα διεθνή μέσα σχετικά με το θέμα αυτό, κυρίως μέσω οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

Για να εξασφαλιστεί η συνέπεια και η αποτελεσματικότητα της βοήθειας, η Επιτροπή εξασφαλίζει τον στενό συντονισμό μεταξύ των δραστηριοτήτων της και εκείνων των κρατών μελών. Επιπλέον, η βοήθεια στην οποία στοχεύει ο παρών κανονισμός είναι συνεπής με την κοινοτική πολιτική που αφορά την αναπτυξιακή συνεργασία καθώς και την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας τής Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της. Η βοήθεια αυτή πρέπει επίσης να συμπληρώνει τη βοήθεια που παρέχεται βάσει των σχετικών κοινοτικών μέσων εξωτερικής βοήθειας καθώς και βάσει της συμφωνίας εταιρικής σχέσης με τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (AKE).

Διαχείριση και εφαρμογή

Στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού η βοήθεια υλοποιείται μέσω:

• των εγγράφων στρατηγικής, που προσδιορίζουν τις προτεραιότητες της Κοινότητας, τη διεθνή κατάσταση και τις δραστηριότητες των κυριότερων εταίρων·
• των ετήσιων προγραμμάτων δράσης, που βασίζονται στα έγγραφα στρατηγικής και στις ενδεχόμενες αναθεωρήσεις τους·
• των ειδικών μέτρων, τα οποία δεν προβλέπονται στα έγγραφα στρατηγικής και μπορούν να εκδοθούν από την Επιτροπή·
• των μέτρων ad hoc, με τα οποία η Επιτροπή μπορεί να χορηγεί μικρές επιδοτήσεις σε υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προκειμένου να ανταποκριθεί σε επείγουσες ανάγκες προστασίας.

Στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, επιλέξιμα για χρηματοδότηση είναι τα ακόλουθα:

• οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·
• οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα·
• τα εθνικά, περιφερειακά και διεθνή κοινοβουλευτικά σώματα σε περιπτώσεις κατά τις οποίες το προτεινόμενο μέτρο δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί δυνάμει σχετικού μέσου κοινοτικής εξωτερικής βοήθειας·
• οι περιφερειακές και διεθνείς διακυβερνητικές οργανώσεις·
• τα φυσικά πρόσωπα, όταν αυτό είναι αναγκαίο για την επίτευξη των στόχων του κανονισμού, με την καθιέρωση του Ευρωπαϊκού Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Άλλοι οργανισμοί ή παράγοντες μπορούν να χρηματοδοτηθούν κατ’ εξαίρεση, εφόσον αυτό θεωρείται αναγκαίο, για την επίτευξη των στόχων του παρόντος κανονισμού.

Η ενίσχυση που προβλέπεται σύμφωνα με το μέσο μπορεί να λάβει τις ακόλουθες μορφές:

• έργα και προγράμματα·
• επιχορηγήσεις που προορίζονται για χρηματοδότηση έργων που υποβάλλονται από διεθνείς και περιφερειακές διακυβερνητικές οργανώσεις·
• μικρές επιχορηγήσεις σε υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
• επιχορηγήσεις για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του Διευρωπαϊκού Διαπανεπιστημιακού Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εκδημοκρατισμού (CIUE)·
• συνεισφορές σε διεθνή ταμεία·
• πόρους για τις αποστολές παρακολούθησης των εκλογών της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
• δημόσιες συμβάσεις.

Δυνατότητα συμμετοχής στις δημόσιες συμβάσεις ή στις συμβάσεις επιχορηγήσεων έχουν, μεταξύ άλλων, όλα τα φυσικά πρόσωπα που είναι υπήκοοι ή νομικά πρόσωπα τα οποία είναι εγκατεστημένα σε ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια υπό ένταξη ή επισήμως υποψήφια χώρα ή σε ένα κράτος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, σε μία αναπτυσσόμενη χώρα [όπως προσδιορίζεται από την επιτροπή αναπτυξιακής βοήθειας του ΟΟΣΑ (EN) (FR)] καθώς και στους διεθνείς οργανισμούς.

Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατίας.

Η Επιτροπή παρουσιάζει σε ετήσια έκθεση την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή των μέτρων βοήθειας που λαμβάνονται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού.

Το μέσο διαθέτει προϋπολογισμό 1,104 δισ. ευρώ για την περίοδο 2007-2013.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1905/2006, για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1889/2006, για την καθιέρωση ενός χρηματοδοτικού μέσου για την προαγωγή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου παγκοσμίως [COM(2009) 194 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η βελτίωση της ορθής εκτέλεσης των προγραμμάτων και σχεδίων που χρηματοδοτούνται από το μέσο για την προαγωγή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι αναγκαία. Για αυτόν το λόγο, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προτείνουν να καταστούν λιγότερα αυστηρά τα κριτήρια επιλέξιμότητας για χρηματοδότηση, όσον αφορά τις δαπάνες που αφορούν φόρους, τέλη και δασμούς που πρέπει να καταβληθούν στις δικαιούχους χώρες του μέσου. Πράγματι, οι μηχανισμοί φορολογικής απαλλαγής ή ανάκτησης φόρων δεν υφίστανται σε όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη, δημιουργώντας εμπόδια για τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα.

Διαδικασία συναπόφασης: (COD/2009/0060)

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 15.10.2009