EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Europejska agenda kultury w dobie globalizacji świata

Komisja przedstawiła nową europejską agendę kultury, która sprosta wyzwaniom globalizacji. Nowa strategia ma wzmocnić współpracę kulturalną w Unii Europejskiej (UE). Skupia się na konkretnych propozycjach i szeregu wspólnych celów do zrealizowania.

AKT

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów z 10 maja 2007 r. dotyczący Europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji świata [COM(2007) 242 wersja ostateczna – niepublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Kultura odgrywa kluczową rolę w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym. Dlatego zajmuje ona wybitne miejsce w procesie integracji europejskiej.

Kierując się takim podejściem i w wyniku konsultacji z uczestnikami sektora kultury, Komisja zaproponowała nową europejską agendę kultury, skupiającą się wokół konkretnych celów. Aby osiągnąć te cele, Komisja proponuje nowe mechanizmy współpracy z krajami UE i między nimi oraz z innymi instytucjami na różnych poziomach i oczywiście społeczeństwem obywatelskim.

Cele nowej europejskiej agendy kultury opierają się na trzech priorytetach:

Różnorodność kulturowa i dialog międzykulturowy

Należy wspierać otwartość umysłów oraz wymianę międzykulturową. Dlatego właśnie nowa agenda kultury zachęca do:

  • mobilności artystów i osób zawodowo związanych z kulturą oraz wymiany wszystkich form wyrazu artystycznego,
  • propagowania i poszerzania kompetencji międzykulturowych oraz dialogu międzykulturowego poprzez rozwój kompetencji kluczowych w procesie kształcenia przez całe życie, takich jak wrażliwość i ekspresja kulturalna oraz komunikacja w językach obcych.

Pobudzanie kreatywności poprzez kulturę w ramach strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia

Przemysł kulturowy przyczynia się do pobudzenia dynamiki gospodarki europejskiej oraz podnosi konkurencyjność UE. Wystarczy zauważyć, że sektor kultury daje zatrudnienie prawie 5 mln osób w UE. Mając to na względzie, Komisja proponuje następujące cele:

  • propagowanie kreatywności w kształceniu oraz włączanie takiego wymiaru jako narzędzia edukacji i kształcenia ustawicznego,
  • wzmocnienie zdolności organizacyjnych sektora kultury z naciskiem na przedsiębiorczość i kształcenie pracowników kultury z zakresu zarządzania (innowacyjne źródła finansowania, wymiar europejski działalności handlowej itp.),
  • rozwój skutecznego partnerstwa między sektorem kultury a innymi sektorami (technologie informacyjno-komunikacyjne, badania, turystyka, partnerzy społeczni itp.) w celu wzmocnienia efektów inwestycji w kulturę.

Kultura jako nieodzowny element w stosunkach międzynarodowych

W duchu Konwencji UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego ratyfikowanej przez UE i większość państw członkowskich nowa agenda kultury proponuje wzmocnienie wymiaru kulturalnego jako nieodzownego elementu w stosunkach zewnętrznych UE. Takiemu priorytetowi towarzyszą liczne działania zmierzające do:

  • kontynuowania dialogu politycznego w dziedzinie kultury i promowania wymiany kulturalnej między UE i krajami spoza Unii,
  • wspierania dostępu do światowych rynków produktów i usług kulturowych pochodzących z krajów rozwijających się poprzez porozumienia zakładające warunki preferencyjne lub środki wsparcia związane z wymianą,
  • opierania się na stosunkach zewnętrznych, aby uruchomić wsparcie finansowe i techniczne (zachowanie dziedzictwa kulturowego, wsparcie działalności kulturalnej na świecie),
  • uwzględnienia kultury lokalnej we wszystkich projektach finansowanych przez UE,
  • zwiększenia udziału UE w pracach organizacji międzynarodowych działających w sektorze kultury oraz w ramach inicjatywy Sojusz Cywilizacji ONZ.

Metody pracy

Komisja stara się nawiązać dialog z sektorem kulturowym – od artystów i twórców aż po przemysł kultury – aby zrealizować wyznaczone cele. W tym celu Komisja popiera:

  • identyfikację wszystkich uczestników sektora kulturalnego,
  • organizację „Forum kultury” gromadzącą wszystkich uczestników,
  • reprezentatywność opinii uczestników na poziomie europejskim,
  • rozwój dialogu społecznego partnerów społecznych sektora kultury,
  • wymiar kulturowy w europejskiej debacie publicznej w stałych przedstawicielstwach Komisji.

Nowa strategia kultury i gama zaproponowanych środków opierają się na ściślejszej współpracy między UE i jej członkami przy zastosowaniu mechanizmu otwartej metody kooperacji (OMK). Zakłada także rozwój zorganizowanego dialogu z sektorem kultury.

Nowa europejska agenda kultury uzupełniona jest innymi akcjami powiązanymi z kulturą, takimi jak Europejski Rok Dialogu Międzykulturowego 2008.

Kontekst

Do sektora kultury skierowano już wiele działań zmierzających do promocji kultury na poziomie europejskim, takich jak programy „Kultura”, „Europa dla obywateli” i MEDIA.

AKTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie wdrożenia Europejskiej agendy kultury [COM(2010) 390 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]. Sprawozdanie to przedstawia postęp na poziomie europejskim i poszczególnych państw na drodze do zrealizowania celów europejskiej agendy kultury oraz pierwsze doświadczenia ze stosowania nowych metod pracy. Promowanie różnorodności kulturowej i dialogu międzykulturowego zrodziło wiele kwestii i działań, takich jak:

  • Europejski Rok Dialogu Międzykulturowego 2008, dzięki któremu powstały nowe podejścia i struktury krajowe oraz porozumienie na poziomie UE,
  • komunikat Komisji w sprawie wielojęzyczności w 2008 r., mający na celu podkreślenie zalet różnorodności językowej,
  • dostęp do kultury przez informatyzację dzięki uruchomieniu portalu Europeana w 2008 r. oraz zaproponowaniu znaku dziedzictwa europejskiego.

Zainicjowano wiele działań promujących kulturę jako czynnik wzmagający kreatywność:

  • Europejski Rok Kreatywności i Innowacji (2009), który pozwolił sprawdzić, jak kultura wpływa na innowacje ekonomiczne i społeczne,
  • badanie wpływu kultury na kreatywność, przedsiębiorczość w przemyśle kultury i twórczości oraz na rozwój regionalny i lokalny,
  • zielona księga (2010) w sprawie uwalniania potencjału przedsiębiorstw z branży kultury i branży twórczej.

Od momentu przyjęcia agendy promocja kultury w stosunkach zewnętrznych UE nabrała nowego rozmachu. Obejmuje ona:

  • nową strategię Euromed w dziedzinie kultury (w trakcie opracowania),
  • intensywne wysiłki zmierzające do odbudowy dziedzictwa kulturalnego w krajach kandydujących, w szczególności dzięki wspieraniu społeczeństwa obywatelskiego przy zastosowaniu instrumentu pomocy przedakcesyjnej (IAP),
  • program kulturalny partnerstwa wschodniego, który ruszył w 2010 r.,
  • proces wzmacniający rolę kultury w polityce rozwojowej rozpoczęty w 2009 r.,
  • program MEDIA Mundus (2001–2013) zastępujący akcję przygotowawczą MEDIA International.

Pierwsze doświadczenia pokazują, że otwarta metoda kooperacji (OMK) jest skutecznym narzędziem współpracy w dziedzinie kultury. Jednak nie była stosowana wystarczająco długo, aby wyciągać ostateczne wnioski. W przyszłości kooperacja powinna być wzmacniana dzięki odpowiednim metodom pracy. Zorganizowany dialog w dziedzinie kultury koncentruje się wokół grup tematycznych tworzonych przez stowarzyszenia europejskie i Europejskie Forum Kultury. Grupy tematyczne były szczególnie przydatne dla wzmocnienia dialogu w samym sektorze kultury. Niemniej jednak trzeba podjąć dodatkowe wysiłki, aby w przyszłości wypracować dialog ze społeczeństwem na konkretne tematy.

See also

  • Portal DG ds. Edukacji i Kultury Komisji Europejskiej poświęcony europejskiej agendzie kultury (DE) (EN) (FR)

Ostatnia aktualizacja: 14.10.2010

Top