Pomoc państwa na wspieranie inwestycji kapitału podwyższonego ryzyka w MŚP

W wytycznych ustanowiono warunki, na których pomoc państwa na rzecz inwestycji kapitału podwyższonego ryzyka jest zgodna ze wspólnym rynkiem.

AKT

Wytyczne wspólnotowe z dnia 18 sierpnia 2006 r. w sprawie pomocy państwa na wspieranie inwestycji kapitału podwyższonego ryzyka w małych i średnich przedsiębiorstwach [Dz.U. C 194 z 18.8.2006].

STRESZCZENIE

Na rynku kapitału podwyższonego ryzyka istnieje „luka kapitałowa”, co z kolei negatywnie oddziałuje na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), szczególnie te, które posiadają potencjał szybkiego tempa wzrostu i działają w sektorze zaawansowanych technologii. Zapewnienie finansowania kapitału jest kluczowe dla rozwoju przedsiębiorstw, zwłaszcza w fazach po ich założeniu. W pewnych warunkach luka kapitałowa może więc usprawiedliwiać udzielanie pomocy państwa w celu ułatwienia dostępu do kapitału podwyższonego ryzyka. Wytyczne obejmują pomoc dla programów kapitału podwyższonego ryzyka skierowanych do MŚP. Nie dotyczą one pomocy przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorach budownictwa okrętowego, górnictwa węgla, hutnictwa żelaza i stali ani przedsiębiorstwom w trudnej sytuacji.

TEST BILANSUJĄCY

Promowanie podejścia gospodarczego ma zasadnicze znaczenie przy prowadzeniu analiz pomocy państwa. Dlatego wykorzystywany będzie test, pozwalający zrównoważyć potencjalny pozytywny i negatywny wpływ środka pomocy. Test bilansujący składa się z trzech etapów, w ramach których zadawane są pytania, czy pomoc:

• ukierunkowana jest na cel będący przedmiotem wspólnego zainteresowania, taki jak środowisko, wzrost gospodarczy, zatrudnienie i spójność,
• opracowana została, aby osiągnąć cel będący przedmiotem wspólnego zainteresowania,
• prowadzi do naruszenia zasad konkurencji i ma wpływ na wymianę handlową.

Nieprawidłowość w funkcjonowaniu rynku

W Europie nie odnotowano występowania nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku kapitału podwyższonego ryzyka. Na określonych etapach rozwoju przedsiębiorstw istnieją jednak luki rynkowe, które uznawane są za lukę kapitałową i które stawiają szereg wyzwań, przed jakimi stoją zarówno inwestorzy, jak i beneficjenci. Aby temu zaradzić, inwestorzy muszą dokonać analizy dotyczącej oferowanego zabezpieczenia i strategii biznesowej, mieć możliwość monitorowania wdrażania tej strategii i zaplanować strategię wyjścia w celu zapewnienia zwrotu ze swoich inwestycji. Przedsiębiorstwo musi dzielić prawo do podejmowania decyzji z inwestorem zewnętrznym i musi zrozumieć korzyści i zagrożenia płynące z tego rodzaju inwestycji.

Działanie motywacyjne i proporcjonalność pomocy

Celem pomocy państwa na zapewnienie kapitału podwyższonego ryzyka jest zwiększenie inwestycji dokonywanych przez inwestorów prywatnych. Zapewni ona działanie motywacyjne, jeżeli spełni warunki określone w tym dokumencie. Potrzeba zapewniania zachęt zależy od wielkości nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku. Wybrane kryteria to wielkość transz inwestycji na docelowe przedsiębiorstwo, stopień zaangażowania inwestorów prywatnych, wielkość przedsiębiorstwa i etap rozwoju, na którym odbywa się finansowanie.

Pomoc państwa jest niezbędna, jeżeli ma na celu stworzenie zachęty do udostępniania kapitału MŚP znajdującym się w fazie zalążkowej, rozruchu i we wczesnym stadium rozwoju. Nie jest ona niezbędna, jeżeli przekroczy zakres pomocy koniecznej do pobudzenia większej podaży kapitału podwyższonego ryzyka.

ZASTOSOWANIE PRZEPISÓW ART. 107 UST. 1 TFUE

Komisja stwierdza obecność pomocy państwa poprzez wzięcie pod uwagę pomocy udzielonej inwestorom, dla funduszu inwestycyjnego, narzędzia inwestycyjnego lub zarządcy i przedsiębiorstwom, w które się inwestuje.

Finansowanie w formie kapitału podwyższonego ryzyka, które udzielane jest beneficjentom pomocy de minimis , nie jest objęte przepisami art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (dawny art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE)).

OCENA ZGODNOŚCI POMOCY

Pomoc przeznaczona na wsparcie rozwoju niektórych rodzajów działalności gospodarczej jest zgodna ze wspólnym rynkiem, w przypadku gdy nie zakłóca, w sposób sprzeczny ze wspólnym interesem, warunków wymiany handlowej. W tej sekcji określone zostały kryteria oceny takiej zgodności.

Forma pomocy

Każde państwo członkowskie Unii Europejskiej (UE) wybiera formę pomocy, która ma być udzielona. Komisja dokonuje oceny tego wyboru, określając, czy w jego ramach inwestorzy są zachęcani i czy wynika to z dążenia do osiągnięcia zysku. Istnieją cztery kryteria oceny:

• ustanowienie funduszy inwestycyjnych, w których państwo byłoby partnerem, inwestorem lub uczestnikiem,
• gwarancje dla inwestorów lub dla funduszy kapitału typu venture obejmujące część strat związanych z inwestycją lub gwarancje udzielone na rzecz kredytów,
• instrumenty finansowe na rzecz inwestorów dostarczające dodatkowego kapitału,
• zachęty fiskalne dla inwestorów do podjęcia inwestycji.

Warunki zgodności

Aby środek w celu zapewnienia kapitału podwyższonego ryzyka był zgodny, musi spełniać następujące kryteria:

• transze inwestycyjne nie mogą przekraczać 1,5 mln EUR na przedsiębiorstwo na rok,
• pomoc państwa nie może być udzielona po fazie rozszerzania działalności MŚP lub fazie rozruchu,
• co najmniej 70% całkowitego budżetu środka pomocy wykorzystującego kapitał podwyższonego ryzyka musi składać się z kapitałowych i quasi-kapitałowych instrumentów inwestycyjnych przeznaczonych dla MŚP,
• co najmniej 50% finansowania musi pochodzić od prywatnych inwestorów (30% dla MŚP znajdujących się na obszarach objętych pomocą),
• decyzje inwestycyjne muszą być podejmowane dla zysku,
• zarządzanie musi odbywać się na zasadach rynkowych.

SZCZEGÓŁOWA OCENA ZGODNOŚCI POMOCY

Środki pomocy poddane szczegółowej ocenie

Szczegółowej analizie poddane są środki pomocy, które:

• przewidują transze inwestycyjne powyżej 1,5 mln EUR na MŚP na rok,
• zapewniają finansowanie na fazę rozszerzania działalności dla średnich przedsiębiorstw znajdujących się na obszarach nieobjętych pomocą,
• przewidują inwestycje kontynuacyjne w przedsiębiorstwach, które już otrzymały zastrzyk kapitału,
• przewidują udział inwestorów prywatnych poniżej 50% na obszarach nieobjętych pomocą i poniżej 30% na obszarach objętych pomocą,
• zapewniają kapitał zalążkowy MŚP, z mniejszym udziałem ze strony inwestorów prywatnych albo przewagę wierzycielskich instrumentów inwestycyjnych w przeciwieństwie do kapitałowych instrumentów inwestycyjnych,
• obejmują narzędzie inwestycyjne,
• wiążą się z kosztami rozpoznania (scouting costs) związanymi z pierwszym przeglądem przedsiębiorstw w celu dokonania inwestycji, ponoszonymi przed fazą kompleksowych badań przedinwestycyjnych.

Pozytywne i negatywne skutki pomocy

Do pozytywnych skutków pomocy zalicza się istnienie nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku dla inwestycji powyżej 1,5 mln na MŚP na rok. Komisja może wymagać dodatkowego udokumentowania, takiego jak istnienie komitetu inwestycyjnego, wartość środka lub wielkość funduszu, obecność aniołów biznesu lub działania motywacyjnego.

Bilansowanie i decyzja

Analiza w każdym przypadku opiera się na ogólnej ocenie przewidywanego pozytywnego i negatywnego wpływu pomocy państwa. Komisja na tej podstawie określi, czy ewentualne zakłócenia mogłyby mieć negatywny wpływ na warunki wymiany handlowej w sposób sprzeczny ze wspólnym interesem.

Wytyczne obowiązują do 31 grudnia 2013 r. W roku 2010 Komisja opublikowała komunikat zmieniający te wytyczne.

Ostatnia aktualizacja: 25.10.2011