"We hadden maar een paar dagen om alles te organiseren: het vervoer van de nodige spullen naar Rome, het typen van de verdragstekst en alle andere zaken die tot in de puntjes geregeld moesten worden.
Enkele dagen voor 25 maart was er een trein vertrokken uit Brussel die via Luxemburg naar Rome zou gaan. Eén goederenwagon was gevuld met al het materiaal dat nodig zou zijn voor de vertaling, het kopiëren en andere praktische kanten van zo'n vergadering. Ik was met die trein meegegaan om ervoor te zorgen dat alles zijn bestemming zou bereiken. In Basel wilden de Zwitsers de wagon tegenhouden. Er werden wat telefoontjes gepleegd en na de nodige opwinding mocht ik doorreizen naar Milaan, waar ik het materiaal in ontvangst zou nemen. Toen ik daar aankwam, ontdekte ik echter dat "mijn" wagon verdwenen was, met materiaal en al! De schrik sloeg me om het hart maar na een lange zoektocht vond ik de wagon terug… op een rangeerterrein een paar kilometer verderop. Eindelijk konden we beginnen aan de laatste etappe naar Rome.
Toen we eenmaal aangekomen waren, konden we verder typen aan het verdrag, dat nog niet klaar was. Wat we hadden meegebracht was niet meer dan een doorslagje van een kladversie vol doorhalingen, en die moesten we bij een drukker in Rome laten zetten.
In Hertoginnedal waren de experts nog dag en nacht aan het werk, ze debatteerden over iedere zin en ieder woord– ja, toen ging het er ook al zo aan toe – en toen ze het eens waren geworden over de formulering belden ze naar ons in Rome zodat wij in alle stukken de nodige correcties konden aanbrengen.
De vloer was letterlijk bezaaid met papier en stencils vol aantekeningen en doorhalingen, en daarmee moesten we dan naar de drukker. Op een avond kwamen de schoonmaaksters en die… gooiden al dat papier in de vuilnisbak. We vonden er niets meer van terug, alles was naar de stedelijke stortplaats gebracht! De wanhoop nabij belden we naar Hertoginnedal. Ze hebben ons toen een extra groep typisten gestuurd en zo is het ons gelukt om de tekst opnieuw te typen.
Maar daarna moesten we de teksten ook nog bundelen. De universiteit van Rome stuurde ons studenten die wel wat zakgeld wilden bijverdienen, maar onze rust was van korte duur: al meteen de volgende dag kregen we te maken met een "sciopero", een staking! De studenten eisten een loonsverhoging van 200 lire per uur.
Hoe liep het nu af met al die logistieke valkuilen? Op de dag van de ondertekening was de definitieve opmaak van de tekst nog niet klaar. Daarom hebben de ministers en delegatieleiders uiteindelijk hun handtekening gezet op een stapel blanco vellen papier! Om precies te zijn: alleen het eerste en het laatste blad van de twee grote documenten had de drukker op tijd afgekregen. Daartussen lag niet meer dan een grote stapel lege vellen papier. Behalve enkele ingewijden heeft niemand dat ooit gemerkt… Het probleem was alleen dat we de journalisten niet te dicht in de buurt mochten laten komen. De eer was gered! Tegen de tijd dat de zegels op de documenten werden geplaatst, wat geldt als de officiële goedkeuring van de Verdragen, was gelukkig alles in orde.
In de verdere loop van mijn Europese carrière heb ik voor Euratom nog meer dan twintig vergaderingen georganiseerd in Brussel en in het buitenland, en heb ik deelgenomen aan ongeveer tien Europese Raden.
Nu, zoveel jaren later, staan die historische gebeurtenissen me nog altijd even helder voor de geest en is mijn vertrouwen in Europa nog even groot als op de dag dat ik dat nieuwe Europa heb zien ontstaan."
